00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
07:46
5 мин
Ежедневные новости
08:00
3 мин
Жаңылыктар
09:00
3 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
4 мин
Жаңылыктар
19:01
5 мин
Ежедневные новости
20:00
5 мин
Ежедневные новости
08:00
4 мин
Жаңылыктар
09:00
5 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 15:00
15:01
3 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
15:04
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
6 мин
ОГО!
Люди и события, которые не оставили нас равнодушными
16:07
44 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Жума жыйынтыгы
апта ичинде болуп өткөн айрым окуяларга токтолобуз
17:05
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
9 мин
Об экономике и не только
Продвижение идей Великого Турана — каковы цели Турции в ЦА?
18:10
55 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Спортбокс
Спорттук экипировкаларды тандоодо эмнеге көңүл буруу кажет?
19:06
40 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
10 мин
Итоги недели
Информационно-аналитическая программа
20:11
0 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
23:04
45 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

Наристе жытына зармын! Кыргызстанда бала багып алуунун түйшүгү канчалык?

© AFP / GEOFFROY VAN DER HASSELTЖенщина с ребенком
Женщина с ребенком - Sputnik Кыргызстан
Жазылуу
Эксперттер өлкөдө бала багып алууну каалагандар улам көбөйүп жатканына карабай, асырап ала турган наристелер дээрлик жокко эсе деген пикирин айтышууда. Бала багып алуу процесси татаал жана көп убакытты талап кыларын соцкызматкерлер да жашырбайт.

Кыргызстанда бала асырап алуу процесси канчалык кыйын, эмне үчүн кыргызстандыктар балдар үйүнөн эмес, төрөтканалардан көбүрөөк бөбөк багып алууну каалашат жана бир жылда канча бала ата-энелүү болот? Бул суроолорго Sputnik Кыргызстан агенттиги жооп издеп көрдү.

Деятельность клинического родильного дома №2 в Бишкеке - Sputnik Кыргызстан
Жатында чирий баштаган түйүлдүк... Бишкектеги төрөтканадан репортаж
Бишкек шаарынын тургуну Асылгүл менен Жаныбектин баш кошконуна сегиз жылга чукулдап калган. Бирок эки жаш бүгүнкүгө чейин балалуу боло албай, көрүнбөгөн дарыгери, барбаган табып, көз ачыгы калбаптыр. Акыры туугандарынын кеңеши менен бала багып алуу чечимине келишкен.

"Сегиз жылда эки жолу боюман түшүп, анысы аз келгенсип эл да "качан төрөйсүң, эмнеге төрөбөйсүң?" деген сөздөрдү айта берип тажатты. Канча байлыгың, акчаң болуп, бирок балаң жок болсо жашоо кызыгы болбойт экен. Кээ күндөрү жашагым келбей "эмне үчүн баарына буюрган бакыт мага буюрбайт" деп баарын таштап көз көргөн жакка кетип калгым келчү. Акыры туугандардын "балким бала асырап алсаңар артынан бала ээрчитип келээр" деген кеңеши менен Жаныбек экөөбүз бала багып алууну чечтик. Балдар үйүнөн тарта, төрөтканаларга чейин кыдырып бир жылдан бери ылайыктуу бала таба албай жүрөбүз ", — деди Асылгүл.

Бала багып алуу оңой эмес

Асылгүл жолдошу экөө алгач эле балдар үйлөрүн кыдырган. Бирок ал жакта көпчүлүгү оорулуу балдар экенин көрүп каалоолору сууп калганын айтышат.

"Көздөрүн жалдыраткан балдарды көрүп алып багып алгың келет. Бирок биз жаңы төрөлгөн же үч жашка чейинки дени сак бала издеп жүргөнбүз. Биздин талап менен бөбөк табуу чындап эле кыйын экен", — деди Асылгүл.

Каарманыбыздын сөзүнө Сокулук районундагы Военно-Антоновка балдар үйүнүн директору Аскар Масылов толук кошулат. Анткени балдар үйүндө чындап багып алууга муктаж балдар аз кездешет.

Бала көтөрүп турган аялдын архивдик сүрөтү - Sputnik Кыргызстан
Этегиңден жалгасын! Төрөй албай жүргөн аялдарга жасалган 9 ырым
"Бизге жумасына эки-үч киши бала багып алат элем деп келет, бирок ылайыктуу бала жок. Себеби ар бир киши атайын жашын айтып, кыз же эркек бала болсо деген шарттары менен келишет. Бала багып алгысы келген ата-эне ал бала менен бир-эки жыл иштешет. Балага келет, көрөт, сүйлөшөт, дем алыштарда же майрамдарда баланы алып кетип, үйүн көргөзөт. Ошондон кийин гана эң акырында баладан барасыңбы деп сурап, макул болсо гана берилет. Бирок бизде көп жылдан бери багууга балдар алына элек. Мындан сырткары, бизге келген балдардын дээрлик 90 пайызы оорукчан наристелер", — деди Масылов.

Ал эми Эмгек жана социалдык өнүгүү министрлигинин Үй-бүлө жана балдарды коргоо башкармалыгынын башкы адиси Гүлзина Бообекова бала багып алуунун процесси татаал болгондуктан айрымдар кыйынчылыктан качып, баланы сатып алган учурлар кездешерин белгиледи.

"Көпчүлүк адамдар бала багып алуудагы процесс татаал экен деп нааразы болушат. Биринчиден бала асырап алуу — чоң жоопкерчилик, анын да өзүнүн жол-жобосу болот. Биз дагы ишеничке кирбеген адамга баланы дароо карматып кое албайбыз. Ал үчүн тиешелүү документтерди топтоп, кезекке туруусу кажет", — деди Бообекова.

Бообекова: бала асырап алууну кээ бирлер оңой ойлошот
Кыргызстанда бала багып алуунун жол-жоболору, керектелүүчү документтер:

Бала асырап алам деген үй-бүлө алгач аймактык бөлүмгө кайрылып, эмне себептен бала багып алганы жатканын түшүндүрүп бериши керек. Андан соң гана тиешелүү документтерди чогулта баштайт.

Керектүү документтер:

  • Бала багып алуучулардын балдар үйү жайгашкан райондун Камкордук жана көзөмөл бөлүмүнүн башчысына арызы;
  • Багып алуучулардын паспортунун көчүрмөсү;
  • Багып алуучулардын нике күбөлүгү (эгер үй-бүлөлүү болсо);
  • Туруктуу жашаган жериндеги үйүнүн документинин көчүрмөсү;
  • Иштеген жерин жана эмгек акысынын көлөмүн так көрсөткөн маалымдама, мүнөздөмө, өмүр баяны;
  • Ички иштер органдарынан соттолбогондугу тууралуу маалымдама;
  • Медициналык текшерүүдөн өткөндүгү тууралуу маалымдама. Башкача айтканда, тубдиспансерде каттоодо жокпу, онкологиялык, тери же психоневрологиялык оорулуу эмеспи, мына ушулар туурасында маалымдама.
  • Аталган документтерди тапшырган соң аймактык камкордук жана көзөмөл бөлүмү арыз ээсинин жашаган жерин барып текшерип, акт түзөт.
  • Арыз берилген күндөн тарта 14 күндүн ичинде аймактык бөлүмдүн кызматкери корутунду даярдайт.
  • Андан соң гана өздөрү арызда көрсөткөн талаптары боюнча кезегин күтөт.

Кезеги келген соң бала багып алам дегендердин койгон талаптары боюнча наристе чыгып калса эки тарапты (бала менен аны багып алчу адамдар) тааныштырып, жолуктурат. Бири-бирине жакса, соттун негизинде аны асырап алышат.

Кыргызстанда акыркы үч жылда канча бала асырап алууга берилген

Социалдык өнүгүү министрлигинин маалыматы боюнча бир жылда өлкөдө кыргызстандыктар 1000ге чукул, ал эми чет өлкөлүктөр 20дан ашык бала багып алат экен. Ал эми быйылкы жылы бөбөк асырап алууга 217 адам кезекте турат.

Асырап алууга балдар үйү эмес, төрөткана ылайыктуубу

Гүлзина Бообекова кошумчалап кеткендей бала асырап алууну татаалдаштырган дагы бир маселе — кыргызстандыктардын көбү жаңы төрөлгөн же үч жашка чейинки ымыркай багып алууну каалашат экен. Анын үстүнө ташталган балдардын көбү — майып наристелер.

Мусорный полигон в Бишкеке - Sputnik Кыргызстан
Чүмбөттөлгөн бет, туурулган кол. Шаардагы таштанды жайда иштеген балдар
"Бала асырап алам деген көпчүлүк кыргызстандыктар жаңы төрөлгөн ымыркайды багып алууну каалашат. Анткени жаш кыздар баласын төрөтканадан эле таштап кеткен учурлар көп кездешет. Болгону багып алчу адамына "баламан баш тарттым" деген документти толтуруп берип коюшат. Балдар үйүнөн үч жашка чейинки наристелерди деле багып алгандар бар. Бирок ал жактагы наристелердин 90 пайызы оорукчан. Биздин жарандар соо бала көп издесе, чет өлкөлүктөр оорукчандарын деле багып алат. Көпчүлүгү чет өлкөлүктөр багып алган оорукчан кыргызстандык балдарды органга сатат деп ойлошот. Чындыгында андай эмес, анткени бизден кеткен балдарды тыкыр көзөмөлдөп жыл сайын фото, видео отчет алып турабыз ", — деди Бообекова.

Ал ошондой эле акыркы учурда айрым кыргызстандыктар деле нышан, таңдайы жок же жүрөгүнөн кемтиги бар балдарды багып алган учурлар көбөйүп жатканын кошумчалады.

Жаңылыктар түрмөгү
0