00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:00
4 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
Ежедневные новости
12:01
4 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
4 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
15:57
2 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
5 мин
Ежедневные новости
18:01
5 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:00
4 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
4 мин
Ежедневные новости
18:00
5 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1
Радиостудия Sputnik Кыргызстан в Бишкеке - Sputnik Кыргызстан, 1920
Радио

Медетов: кыргыз адабиятынын калыптанышына Кеңеш өкмөтүнүн салымы зор

© Sputnik / Асел АкматЖусуп Баласагын атындагы КУУнун кыргыз Манас таануу жана дүйнөлүк адабият кафедрасынын доценти, филология илимдеринин кандидаты Аскар Медетов
Жусуп Баласагын атындагы КУУнун кыргыз Манас таануу жана дүйнөлүк адабият кафедрасынын доценти, филология илимдеринин кандидаты Аскар Медетов - Sputnik Кыргызстан, 1920, 03.10.2023
Жазылуу
Жусуп Баласагын атындагы КУУнун манас таануу жана дүйнөлүк адабият кафедрасынын доценти, филология илимдеринин кандидаты Аскар Медетов Октябрь революциясы кыргыз эли үчүн прогрессивдүү болгонун айтты.
Кыргыз профессионал жазма адабиятын Кеңеш өкмөтү түзүп берген шарттын негизинде пайда болгон адабият десек болот. Мындай пикирин Аскар Медетов Sputnik Кыргызстан радиосуна маек куруп жатып билдирди.
Медетов: кыргыз адабиятынын калыптанышына Кеңеш өкмөтүнүн салымы зор
Анын айтымында, Советтер Союзу кабыл алган алгачкы декреттердин бири элдин сабатсыздыгын жоюу болгондуктан адабиятка өзгөчө көңүл бурулган.
"Үркүндөн өз мекенине кайтып келген кыргыздарга Кеңеш өкмөтү жерлерин кайтарып берип, элдин сабатсыздыгын жоюуга басым жасаган. Октябрь революциясынын чакырыгы эркиндик, теңдик жана биримдик болгон. Мунун алкагында аялдар азаттыгына өзгөчө көңүл бурулган. Элди агартуу иштери колго алынып, негизги курал катары жазма адабият кызмат көрсөткөн. Кеңеш өкмөтүнүн түзгөн жагымдуу шарттарынын негизинде 1920-жылдардан тартып профессионал кыргыз жазма адабияты өнүккөн десек болот. Проза, поэзия, драматургия, айтор, адабияттын бардык жанрларында чоң-чоң чыгармалар жазылган. Ушул жылдары эле Ысык-Көлдө, Пишпекте театр труппалары ачылган. Албетте, алгачкы адабий продукциялар ошол кездеги бийликтин чакырыктарынын негизинде эле. Мисалы, Аалы Токомбаев менен Бөрү Кененсарин ( Бөрүбай Кенесариев — ред.) биригип жазган "Аялдар айнеги" чыгармасы жана башка ушул сыяктуу аялдар эркиндигин чагылдырган эмгектер биригип "Кызыл гүл" деген жыйнак жарык көргөн. 1930-жылдарда жарык көргөн Жусуп Турусбековдун "Ленин жолу" аттуу атактуу ыры ушунчалык көркөм жазылган. Ошол кезде болуп жаткан процесстерди укмуш таланттуу сүрөттөгөн чыгарма болуп саналат. Эстетикалык жактан да мыкты чыгарма катары ушул күнгө чейин кала берет . Ушул эле автордун "Ук, Жер жүзү" чыгармасы да кыргыз профессионал жазма адабиятынын ошол замандагы визиттик карточкаларынын бири болгон. Ар кандай топторго биригип жазып жүрүшкөн акын, жазуучуларды өкмөт чогултуп, жер-жерлерде жазуучулар союздары түптөлгөн. Бир аз шыгы бар жаштардын баарын ал жакка мүчөлүккө катташкан. Жакшы гонорар төлөнүп, китептерин мамлекет чыгара баштаган", — деди Медетов.
Адабиятчы 1927-жылы Касым Тыныстановдун демилгеси менен "Жаңы маданият жолунда" журналы ачылып, андан сырткары, "Чабуул", "Эркин Тоо" сыяктуу бир топ кыргыз тилдүү гезит-журналдар чыга баштаганын кошумчалады.
Жаңылыктар түрмөгү
0