00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ежедневные новости
08:00
5 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:00
3 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
Ежедневные новости
12:01
2 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
2 мин
Жаңылыктар
19:01
4 мин
Ежедневные новости. Погода на завтра
20:00
4 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 08:00
08:00
4 мин
Будь в курсе
К 10-летию ЕАЭС. О достижениях в сфере поддержки бизнеса стран союза
08:04
38 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 09:00
09:00
4 мин
Күн башат
"Түндүк" системасынын колдонуучуларынын саны 2 миллиондон ашты — канча жаңы кызмат кирди?
09:05
41 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 10:00
10:01
5 мин
Тема дня
Развитие трансплантации, строительство больниц и изменение законов: итоги года в здравоохранении КР
10:06
44 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 11:00
11:01
3 мин
Sputnikteн сүйлөйбүз
Кыргызстандын камсыздандыруу системасы КМШда үлгү болуучу деңгээлге жетти. Жарандар эмнени так билиши керек?
11:04
41 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 12:00
12:01
3 мин
Максимальный репост
Рекордное потребление электроэнергии: причины и меры Минэнерго
12:04
45 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 13:00
13:01
3 мин
Күн башат
Китепкананын учурдагы ролу канчалык? Улуттук китепкана заман талабына жараша өзгөрүүгө муктаж
13:05
44 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
3 мин
Особый акцент
On air
14:05
60 мин
Ачык кеп
ӨКМге бир катар заманбап технологиядагы техникалар алынууда
15:04
43 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
3 мин
Структура личности
Русский язык как инструмент межкультурного диалога в странах ЕАЭС
16:04
40 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Туяк
Жусуп Баласагындын кыргызга таандыгын далилдеген окумуштуу Качкынбай Артыкбаев
17:04
42 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Тема дня
Какие геополитические изменения произошли в 2024 году
18:07
49 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Спортбокс
2025-жылдан тарта Премьер-лигадагы командалардын саны өсөт, клубдар өспүрүм кыздар командаларын түзүүгө милдеттендирилет
19:06
51 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 21:00
21:01
3 мин
Ачык кеп
ӨКМге бир катар заманбап технологиядагы техникалар алынууда
21:04
43 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

КРде табылган байыркы тыйындар: иероглифтен "Бир гана кудай бар" чегүүсүнө чейин

Жазылуу
Кыргызстанда табылган байыркы монеталар аркылуу элдин жашоосу, анын башкаруучусу, байлык жана соода-сатык мамилелери, кол өнөрчүлүктүн өнүгүү деңгээли, ким менен согушуп, кантип жеңгени тууралуу көп маалыматты билсе болорун тарых илимдеринин кандидаты Александр Камышев Sputnik Кыргызстан маалымат агенттигине билдирди.

Төбөсүнөн жаан өткөн Өзгөн мунарасы жардамга муктаж
Ал нумизматика менен 40 жылдан ашуун алектенип келет. Жүздөн ашык илимий макалаларды жазып, бир нече монографиялары жарык көргөн. Камышев эл аралык COINS конкурсунун калыстар тобунун мүчөсү.

Камышевдун айтымында, Кыргызстандын аймагында өзүнүн акчалары VIII кылымда пайда болгон. Алгачкы жез тыйындар Чүй жана Талас өрөөнүндө Түргөш каганаты доорунда чыгарылганын окумуштуу айтат.

"Кыргызстандын аймагында колдонулган биринчи тыйын Кытай тыйындарынын көлөмүндө болгон. Түргөштөрдүн Сулук каганы тарабынан 1300 жыл мурун киргизилген тыйындар жасалышы жагынан кытай тыйындарына окшош. Алардын өзгөчөлүктөрү – иероглифтин ордуна хандын мөөрү басылган", — дейт окумуштуу.

Анын айтымында, исламды кабыл алгандан кийин динар, дирхамдын бир бетине 33 сөзгө чейин маалымат чегилген: башкаруучунун аты, наамы, чыгарылган шаары, жылы, ошондой эле айрым учурда вазирлердин аты жана зээркананын жетекчисинин аты көрсөтүлгөн. Бир бетинде болсо "Алладан башка Кудай жок" деген сөз чегилген.

"Ал эми жаңы басылып алынган шаарларда дароо металл акчалар жүгүртүлүп, ал шаардын аты монетада жазылган. Ошентип дирхемдеги жазуулар боюнча мамлекеттин кеңейгенин, хандардын алмашуусун, алардын басып өткөн жолун, дегеле Караханиддердин генеалогиясын көрүүгө болот", — дейт тарыхчы.

Учурда Камышев орто кылымдын башына таандык эки миңден ашык тыйындын үстүндө иштеп, инфляция теориясынын негизинде алардын чыгарылышы боюнча өз хронологиясын түзгөн. Эски тыйындардын арасында Гиннес китебине кирүүгө татыктуу тыйындар да бар. Мындай тыйынга Карлук каганатынын "инфляциялык" кичинекей тыйыны кирет.

Камышевдин тыйындар коллекциясы Улуттук банктын музейинде сакталууда.

Жаңылыктар түрмөгү
0