00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ежедневные новости
08:00
4 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:01
3 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
4 мин
Жаңылыктар
19:01
4 мин
Ежедневные новости. Погода на завтра
20:00
5 мин
Ежедневные новости
08:00
4 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:01
3 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
Ежедневные новости
12:01
4 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
3 мин
Особый акцент
Будущее отношений России и Центральной Азии: еще раз о переговорах Путина и лидеров ОДКБ
14:04
57 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 15:00
15:01
3 мин
Ачык кеп
Гепатитти кайрадан жуктуруп алгандар аныкталууда — эмдөө жана дарылоо жолдору
15:04
43 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
3 мин
Личный интерес
Спорт и память о героях: что приносит Кыргызстану турнир «Кубок Победы»
16:04
42 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Туяк
Тургунбай Садыков 90 жашта: мурас, искусство жана улуу устаттын мектеби
17:04
43 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Тема дня
«Судьба солдата»: как в КР возвращают имена бойцам, исчезнувшим в годы войны
18:07
46 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Спортбокс
Улуттук спорт даңазаланат — эми жыл сайын “Улуттук спорт мыктылары” аныкталат
19:06
44 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 21:00
21:01
3 мин
Ачык кеп
Гепатитти кайрадан жуктуруп алгандар аныкталууда — эмдөө жана дарылоо жолдору
21:04
43 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

Венгр илимпозуна жардам берген кыргыздын урпактары изделүүдө. Таберик сүрөт

Жазылуу
Sputnik Кыргызстан маалымат агенттиги архивде сакталып жаткан сейрек тарыхый сүрөттөрдү таап, анын таржымалын баяндайт.
© Фото / Из архива Каракольского педагогического колледжа им. И. Бийбосунова
Венгриялык чыгыш таануучу Дьёрдь Алмаши (сол жакта) гимназиянын окуучулары Шишанская, Куценко жана орус-тузем мектебинин жетекчиси Аким Куценко менен түшкөн сүрөтү 1906-жылы Пржевальск (Каракол) шаарында тартылган.
Азыр бул имарат Ильяс Бийбосунов атындагы педагогикалык колледждин мурдагы директору Саламат Молдосанов мындан төрт жыл мурун жогорудагы сүрөттүн тарыхын айтып берген эле. Анын айтымында, атактуу мажар окумуштуусу, этнограф жана зоогеограф Дьёрдь Алмаши 1900-1906 жылдары Иле дарыясын, Көл кылаасынын күнгөйүн жана Тянь-Шандын табиятын изилдеген.

"Илимпоз кыргыз менен казактардын жашоо-турмушу, музыкалык аспаптары, салты, кийими жана эмгек куралдары жөнүндө этнографиялык маалымат чогулткан. Мындан сырткары, "Манас" эпосунун үзүндүсүн жазып алат. Алмаши Караколдогу орус-тузем мектебинин жетекчиси Аким Куценко менен жылдызы келишип, достошот. 1906-жылы Дьёрдь Кыргызстанга экинчи жолу келип, сүрөттө тартылган имаратта жашаган экен. Ал учурда бул орус-тузем мектеби эле. Бүгүнкү күндө Ильяс Бийбосунов атындагы педагогикалык колледж жайгашкан. Алмашиге "Манас" эпосун изилдөөгө жогорудагы мектептин окуучусу, уруусу бугу Турган Бердике жардам берген. Дьёрдь Венгрияга Бердикени чогуу ала кетет. 1906-жылы Алмаши Будапештте венгр тилинде "Азиянын борборуна саякатым" деген китебин чыгарган. Бердик Турган окумуштууга "Манас" эпосунун үзүндүсүн немец тилине которууга көмөк көрсөтөт. Ошентип 1911-жылы Европада алгачкы жолу "Манас" эпосу немец тилинде чыгарылат. Тилекке каршы, Тургандын кийинки тагдыры белгисиз. 2022-жылы 25-июнда Караколго Венгриянын Улуттук жыйынынын вице-спикери Шандор Лежак келип, атайы бизге баш багып Алмашинин мемориалдык тактасын ачкан эле. Ал Дьёрддун жеке архивинде сакталып калган Бердикенин сүрөтүн ала келген", — деген Молдосанов.

Ал ушу тапта колледж менен Венгриянын Кыргызстандагы элчилиги Турган Бердикенин урпактарын издеп жатканын кошумчалады.
Тема боюнча:
Колу чолок архитектор, эки баштык апийим. Караколдогу дунган мечитинин тарыхы
Жаңылыктар түрмөгү
0