Мунай баасы "терс зонага" түшүп каларын жана анын кесепети эң оор болорун банк талдоочулары (анын ичинде алдыңкы америкалык жана европалык банктардын да) бир ай мурун эле эскерткенин эске салды россиялык серепчи Иван Данилов.
Ал тургай жалпыга маалымдоо каражаттарында Сауд Аравиясы, Россия жана ОПЕК+ келишиминин башка катышуучуларынын май айынан тарта өндүрүш көлөмүн кескин кыскартышы жакын арада мунай баасын калыбына келтирүүгө жетишсиз аракет экени талкууланып келген. Коронавирус пандемиясынын шартында америкалык мунай тармагы тарабынан да кадамдар жасалышы керектиги айтылган.
Мындай кыскартуу рыноктон америкалык мунай өндүрүүчүлөрдүн төрттөн бир бөлүгүнө жакыны кертилишине барабар. G20 саммитиндеги америкалык энергетика министринин супсак билдирүүсүндө эң маанилүүсү сандар эмес (кыязы АКШда өндүрүштүн канча көлөмүн 2020-жылдын аягына дейре тактоо ыкмасы таптакыр жок), кен казууну кантип жөнгө салуунун божомолу болду.
Жогорку кызматтагы вашингтондук аткаминердин айтымында, рынок муну аткарат. Бул мисалы, азыркы чакта G20 тобуна кирген Сауд Аравиясынын өкүлдөрүн толук канааттандырат шекилдүү.
Кептин баары саудиялык жана россиялык мунайчылар "АКШнын ОПЕКти жеңгенин" жар салган көптөгөн серепчи сөрөйлөрдөн айырмалана күчтөп кыскартуунун "рыноктук" механизми кандай болорун так элестете алышканында. Ал болжол менен мунай мунасасынын америкалык рыногундагы кайталанма баа "кырсыгындай" (зарыл учурда – ар айда) өңдөнөт.
Америкалык мунай рыногунун түзүлүш өзгөчөлүктөрү менен да, америкалык сланецчилердин аракеттеринен улам да жаралган терс баа кырдаалы кайра кайталанышы ыктымал. Америкалык сланецчилер федералдык бийлик жана техастык мамлекеттик жөнгө салуучулардын мамилеси бар туруп, "бул көйгөйдү жакшылык менен чечүүгө кадам жасашпады, анан аягы жаман бүттү".
Сланецчилердин жетер чегине жеткенче өндүрүү каалоосунун айынан жаралган жергиликтүү логистикалык жана кампалык таңсыктык апрелдин аягы жана май айынын башында мунай баасынын төмөндөшүнө таасир тийгизди. Бирок азыркыдай деңгээлге чейин түшөт деп эч ким болжогон эмес.
Мунай Кушингге ташылбаган учурда да америкалык компаниялардын көпчүлүгүндө сатып алуучуларга берген мунай баасы дал ушул келишимге байланган. Олуттуу көйгөйлөргө америкалык мунай казуучулардын басымдуу бөлүгү кабылат. Мындай жагдай ушул таптагы баанын кескин төмөндөшүнөн гана жаралган жок, буга акыркы бир-эки айдагы баа кыйсыпыры да, ошондой эле мунайды күч менен түтүккө толтуруу же аны сактоо үчүн орун табууга мүмкүн эместиги да түрткү болду.
Тигил же бул ченемде буга окшогон маселелер дүйнөнүн башка жерлеринде да жаралат, бирок масштабы боюнча мунайчылар өз дымагына жапырт "муунуп турган" АКШдагы деңгээлге караандабай да турганы анык.
Жалпысынан Түндүк Америкада кен казуу быйыл суткасына 2,64 миллион баррелге кыскарышы ыктымал, ал эми ОПЕКтин кыскартуу көлөмү (кошумча мажбурланган – ред.) RBC жана Rystad маалыматы боюнча, суткасына 575 000 баррелдин тегерегин түзөт.
Дональд Трамп сланецтик компанияларга кандайдыр көмөк көрсөтүүнү убада кылууда, бирок ал мурда да сөз берген. Айтканын аткарууга анын конгресстеги саясий оппоненттери жол берген жок, айрымдары мунайчылардын жапырт иштен кетишине жана мунайдын баасынын түшүшүнө кубанып да жатышат.
Мунай рыногунун баа конъюнктурасын жакынкы айларга карата болжоо мүмкүн эмес, бирок эпидемия баары бир бүтөт, суроо-талап калыптанып, баа өсөт. Батыштагы булактар белгилегендей, ошого чейин АКШ жана Канаданын мунай өндүрүүчү компанияларынын бир далайы жабылып тим болот.
