33 жашта СССРдин эл артисти болгон. Абдылас Малдыбаевдин сүрөттөрү
33 жашта СССРдин эл артисти болгон. Абдылас Малдыбаевдин сүрөттөрү
Sputnik Кыргызстан
Бүгүн белгилүү композитор, коомдук ишмер Абдылас Малдыбаевдин туулган күнү. Sputnik Кыргызстан агенттиги залкар инсанды эскерип, анын сүрөттө калган ирмемдерин... 07.07.2022, Sputnik Кыргызстан
Абдылас Малдыбаев 1906-жылы 7-июлда Чүй облусунун Кемин районундагы Кара-Булак айылында жарык дүйнөгө келген. Ата-энесинен эрте ажырап балалыгы кыйын күндөргө туш болгон. Анын ыр-күүгө жакын болушуна кошокчу энесинин салымы чоң. Октябрь революциясынан кийин кичинекей Абдылас мектепти бүтүрүп Алмата шаарын көздөй сапар тарткан. Өзү курактуу эки өспүрүм менен бир жума бою жөө жүрүп көздөгөн жерине жетип, Казакстандын Агартуу институтунда билим ала баштаган. Көп өтпөй Кыргызстанга кайтып келип, борбор калаада жаңы ачылган педагогикалык институтта окуусун улантып, маданий иш-чараларга жигердүү катышып, чыгармачыл топторду уюштурган. ЖОЖду бүткөн соң театрдын студиясында иштеп, композитор Петр Шубинден да сабак алып, драма театрга ишке кирип, Атай Огонбаев, Муратаалы Күрөңкеев, Ыбырай Туманов, Муса Баетов, Карамолдо Орозов, Калык Акиев, Шаршен Термечиков менен эмгектенген. Ошол куттуу театрда актёр болуп образ жаратып, тенор үндүү ырчы "Алтын күз", "Ажал ордуна", "Көкүл", "Кыз-Жибек", "Евгений Онегин" спектаклдерине катышып, убакыттын өтүшү менен өзүнүн обондорун жарата баштайт.Ал эми 30-жылдары мыкты аткаруучу ондогон обон чыгарып, кыргыздын жазма акындары менен тыгыз иштешип эл арасында кеңири таанылат. Ошол жылдары Фрунзеге москвалык Владимир Власов, Владимир Фере келип, улуттук музыканы мыкты түшүнгөн адис катары Абдылас Малдыбаев экөөнү коштоп жүрөт. Үчөө ал жылдары кыргыз артисттери үчүн мыкты чыгармаларды жаратып, Жусуп Турусбековдун "Ажал ордуна" чыгармасынын негизинде музыкалык драма, "Манас" эпосуна таянып биринчи улуттук "Айчүрөк" операсын жазышкан. Ал эмгек 1939-жылы Москвада өткөн кыргыз искусствосу менен адабиятынын биринчи декадасында коюлуп, Малдыбаев 33 жашында СССРдин эл артисти наамына татыган.КРдин эл артисти 1970-жылы "Манас" операсынын музыкасы үчүн Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты болуп, эмгек жолунда далай шакирттерди тарбиялап, 1978-жылы 77 жашында бул дүйнө менен кош айтышкан.
Бүгүн белгилүү композитор, коомдук ишмер Абдылас Малдыбаевдин туулган күнү. Sputnik Кыргызстан агенттиги залкар инсанды эскерип, анын сүрөттө калган ирмемдерин сунуштайт.
Абдылас Малдыбаев 1906-жылы 7-июлда Чүй облусунун Кемин районундагы Кара-Булак айылында жарык дүйнөгө келген. Ата-энесинен эрте ажырап балалыгы кыйын күндөргө туш болгон. Анын ыр-күүгө жакын болушуна кошокчу энесинин салымы чоң. Октябрь революциясынан кийин кичинекей Абдылас мектепти бүтүрүп Алмата шаарын көздөй сапар тарткан. Өзү курактуу эки өспүрүм менен бир жума бою жөө жүрүп көздөгөн жерине жетип, Казакстандын Агартуу институтунда билим ала баштаган. Көп өтпөй Кыргызстанга кайтып келип, борбор калаада жаңы ачылган педагогикалык институтта окуусун улантып, маданий иш-чараларга жигердүү катышып, чыгармачыл топторду уюштурган. ЖОЖду бүткөн соң театрдын студиясында иштеп, композитор Петр Шубинден да сабак алып, драма театрга ишке кирип, Атай Огонбаев, Муратаалы Күрөңкеев, Ыбырай Туманов, Муса Баетов, Карамолдо Орозов, Калык Акиев, Шаршен Термечиков менен эмгектенген. Ошол куттуу театрда актёр болуп образ жаратып, тенор үндүү ырчы "Алтын күз", "Ажал ордуна", "Көкүл", "Кыз-Жибек", "Евгений Онегин" спектаклдерине катышып, убакыттын өтүшү менен өзүнүн обондорун жарата баштайт.
Ал эми 30-жылдары мыкты аткаруучу ондогон обон чыгарып, кыргыздын жазма акындары менен тыгыз иштешип эл арасында кеңири таанылат. Ошол жылдары Фрунзеге москвалык Владимир Власов, Владимир Фере келип, улуттук музыканы мыкты түшүнгөн адис катары Абдылас Малдыбаев экөөнү коштоп жүрөт. Үчөө ал жылдары кыргыз артисттери үчүн мыкты чыгармаларды жаратып, Жусуп Турусбековдун "Ажал ордуна" чыгармасынын негизинде музыкалык драма, "Манас" эпосуна таянып биринчи улуттук "Айчүрөк" операсын жазышкан. Ал эмгек 1939-жылы Москвада өткөн кыргыз искусствосу менен адабиятынын биринчи декадасында коюлуп, Малдыбаев 33 жашында СССРдин эл артисти наамына татыган.
КРдин эл артисти 1970-жылы "Манас" операсынын музыкасы үчүн Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты болуп, эмгек жолунда далай шакирттерди тарбиялап, 1978-жылы 77 жашында бул дүйнө менен кош айтышкан.
Экинчи декаданын катышуучулары: солдон оңду көздөй Күлбүбү Мадемилова, Асанкул Куттубаев, Сайнат Жакобаева, Абдылас Малдыбаев, балерина Чолпон Жаманова, Асек Жумабаев, дирижёр Асанкан Жумакматов, театр таануучу Күмүшалиев. Москва шаары, 1958-жыл
Кыргыз композиторлорунун III съезди: комузчу Эркесары Бекбасаров, Кыргыз ССРинин композиторлор союзунун төрагасы Абдылас Малдыбаев жана комузчу Ыбрай Туманов
![Малдыбаев мыкты аткаруучу да болгон. Сүрөттө композитор "Манас" операсында Күлчоронун ролунда. Фрунзе шаары, 1964-жыл - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e6/07/07/1065893573_0:0:1500:2253_600x0_80_0_1_1a5f554e689a7317c2966ba6825aedde.jpg "Малдыбаев мыкты аткаруучу да болгон. Сүрөттө композитор "Манас" операсында Күлчоронун ролунда. Фрунзе шаары, 1964-жыл")
!["Евгений Онегин" операсында Малдыбаев Ленскийдин ролунда - Sputnik Кыргызстан](https://sputnik.kg/img/07e6/07/07/1065893587_0:0:1500:2082_600x0_80_0_1_a120c0047236209f39fba01b5bf82b05.jpg ""Евгений Онегин" операсында Малдыбаев Ленскийдин ролунда")
