Sputnik Кыргызстан агенттиги бул жолку "болбойт" рубрикасына сөөккө, жиликке карата болбой турган элдик эрежелерди этнопедагог Абдыкерим Муратовдун жардамы менен жазып чыкты.
Кар жиликтин сөөгүн ыргытпайт. Элибиз устукандардын ичинен кар жиликке өзгөчө мамиле кылып, аны кароолчу жилик деп коюшкан. "Жигитке жолдош болуп, жылкы кайтарат" деген таризде жиликти итке берип, ыргыткан эмес. Кар жиликти узак сапарга, жоого чыкканда жигиттер жанына салып алган. Ошондой эле аны бешикке, босогонун оң жагына, малдын мойнуна, ээрдин кашына "колдойт" деген мааниде илип коюшкан. Кар жиликти итке берген да болбойт, эч ким тийбеген жерге коюу керек.
Кар жиликтин сөөгүн чакпайт. "Кар жиликти чаккан кишинин жолу болбой калат" деген ишеним жашаган. Мындан сырткары, кар жиликтин жанындагы жаачыгын негизги сөөктөн ажыратпайт. Аны тиш менен мүлжүгөн да болбойт.
Далынын сөөгүн тили чыга элек балага көрсөтпөйт. Далы илгертеден эл арасында касиеттүү устукан болуп эсептелип келет. Мурда атайын далычылар болуп, алар далы сөөктү отко күйгүзүп, суутуп, койнуна катып туруп, аны менен адамдардын тагдырын алдын ала көргөн. Андыктан далы сөөккө этият мамиле кылып, таза мүлжүп бүткөн соң анын жука жерин тешип коюшкан.
Сөөктүн чучугун балага бербейт. Ата-энелер кашка жилик, жото жилик, күң жиликтерди чакканда ортосундагы чучугун балдарына "бизди бакпай коесуң" деп беришкен эмес.
Устуканга байланыштуу болбой турган нерселерди да билип алгыла!
