Коучинг жөнүндө эмне билесиз? Бул боюнча издегенибизде "Гугл" жер бетиндеги эң бай адамдардын тизмегин жана 21-кылымдагы талап күч болгон кесиптерге шилтемелерди чыгарат.
— Бүгүнкү күндө инсандык өсүш тренингдерин өткөрүү кеңири жайылып барат, мурда жапырт сүрөтчүлүктү өздөштүрүүгө киришсе, азыр баары коуч болууга өттү…
— Норвегия, Дания, Швецияда коучинг биринчи класстан тарта киргизилген. Мугалимдер жыйынтыкка жетишүүгө мүмкүндүк берчү тийиштүү техника, суроолордун атайын топтому боюнча машыгышат.
Мындай тутумда иш алпарган мектептер дүйнөдө эң алдыңкы сапта. Батышта бул ыкма 40, Россияда 15 жыл мурун пайда болгон, ал эми Кыргызстанда жаңыдан түптөп жатабыз. Бизде да бул кесип өрчүйт деген үмүттөмүн.
Азыркы тапта Кыргызстанда бул багытты өнүктүрүү боюнча иштеп жатам. Жаштар багытындагы эки программанын тренеримин. Бул кампанияларда 14 жаштан өйдө балдардын инсан болуп калыптанышы, кесипке багыттоо, дараметин өрчүтүү боюнча иш алпарып, кесип тандоодо бир ойго токтолушуна көмөкчү болобуз.
Күндөлүк көндүм тартипте адам кээде алектенген ишинин түпкү себебин эстен чыгара коет. Мен сыяктуу адистер максаттарын адамдын эсине салат. Студенттерибиз курс маалында максаттуу боло түшөт, өзүнүн күч-дараметине ынанат.
— Сиздерге кайрылган адамдар тууралуу айтып берсеңиз…
— Студенттерибизди чемпиондор деп коебуз. Жакында эле мени айран таң калтырган бир окуяны айтып берейин.
Бир топко өткөргөн үч айлык тренинг аралыгында экинчи партада кыз-жигит отурчу. Кыз менин айткандарымдын баарын жазып алат, ал эми жигит өзүн маанилүү сезип, керилип-чоюлуп лекцияны укчу. Мен тарапты карап да койчу эмес.
Анан ага: "Келиңиз, сиздин мезгил сызыгыңызга көз салалы" деп алып, жообу көңүлүмдү оорутту. "Мен көрө албайм, мен эч нерсе көрбөйм да…" – дебеспи жигит.
Эч нерсе болбогондой сабакты уланттым. Ал максаттарынан жай гана бөлүштү, бирок сөздөрүндө ушунча терең маани жатат десеңиз. Элестетсеңиз, үч ай бою сабагыма келип жүрүп, бир да ирет азиз экендигинен шек берген эмес!
Ал бала жаңы конуштарда Дисней Лэнд курууну кыялданат. Балдар үчүн батуттарды орнотуптур, ошол менен катар таманташ даярдоочу бизнесин да баштаган.
Көзү азиз жаш жигит көбүбүзгө караганда турмушка терең карайт. Үч ай бою баарын тизмектеп жазып жүргөн жанындагы бийкеч анын болочок жубайы экен.
— Чемпиондоруңуздун катары ар кыл көрүнөт, Facebook баракчаңызда колониянын кызматкерлерине тренинг өткөргөнүңүз туурасында жазгансыз.
Мурда жаза берүү тутуму бар эле, азыр түзөтүү ыкмасын киргизип жатышат. Эркинен ажыратылган адамдар өз мөөнөтүн жеңил өткөрүүсүнө, кийин кайрадан коомго жуурулушуусу оор болбошу үчүн көп күч жумшалууда.
Андай программаларда менеджмент менен иштөөгө жана сабырдуулукту күчөтүүгө басым жасалат.
— Сизди төрт жылдан бери тааныйм, дайым жайдарысыз, ар жолкусунда куунак жүрөсүз… Бул жөн гана чүмбөт эмеспи, кечинде үйгө кайтканыңызда кандай жансыз?
— Кечкисин үйдө да турпатым ушул. Балдарым менен да, туугандарым менен да, өзүм менен өзүм да ушул калыптамын. Башымдан көп нерсе өттү, көптү көрдүм, андыктан, өмүрдү баалай билем, бийиктикке умтулам.
Афганистанда иштеп жүрүп, биздин өлкөдө долбоорлорду ишке ашырууга мүмкүнчүлүктөрдүн ушунчалык арбын экендигине ынандым. Бизде башкысы тынчтык бар, октон жашырынбайбыз, ок өткөрбөс чарайна кийбейбиз.
Аргасыз абалдарга да кептелдик, бир ирет машинабызды автоматтан жапжакын жерден аткылашты. Айдоочунун "ылдый жат" дегени мени сактап калган. Терактыларды алдын ала болжоо мүмкүн эмес эле. Бир билгеним, алар дайым ырайымсыз жасалчу. Мектептерди ачканыбызда кыздарга күкүрт кислотасын чачышкан, алардын жүздөрү эрип жатты… Элестетсеңиз… Курган кыздар, ай…
Афганистанда 35 жылдан бери согуш жүрөт, башка эмне демекпиз.
— Афганистан, атышуу… Мунун баары кандайча жашооңуздун бөлүгү болуп калды?
— Эл аралык долбоорлор менен чейрек кылым алектенип келем. Чет өлкөгө көп чыктым, Афганистанда долбоорлорду төрт жыл көзөмөлдөдүм. Израиль, Палестин, Африкадагы кооптуу жайларда иштедим.
Андай жерлерде өзүңдү сынайсың. Мындай ишке капысынан аралашып калдым дебейм, максаттуу түрдө өзүм келгем. Котормочулукту окуп эл аралык, бейөкмөт уюмдар менен кызматташтым.
Ар бир салык төлөөчү өз маянасынын 66 пайызын мамлекет казынасына төлөйт. Баары коомго багытталган, адамдар үчүн жасалган. Азыр Дания эң алдыңкы мамлекеттердин бири, жумуш убактысы – алты сааттык. Эл иштен 15.30да чыгат, ар кандай курстарга барышат, балдарын бакчадан алышат.
16.15те алар өзү менен же үй-бүлөсү менен алек, кай бири өзүн чыгармачылыкка арнайт. Андайды көргөн жаным Кыргызстанда да ошол сымал иштерди жайылткым келди. Менин ишим мындай нерсенин калыптанышына таасир этерин түшүндүм.
— Биздин окурмандарга кандай кеңеш берет элеңиз?
— Көйгөйгө кабылсаңыз, аны кыйынчылык эмес, кандайдыр чакырык катары кабылдаңыз. Ал эми чакырык – дайым мүмкүнчүлүк, бул кырдаалдан чыгууга жардам берет. Андан ары сизди жыйынтык күтөт. Жадыңызда болсун, максатыңызга жетүү үчүн күч булагы өзүңүздө!
