Бүгүн Кыргызстанда Балдарды коргоонун эл аралык күнү белгиленип жатат.
Бул материалда зулумдуктан корголбой калган кичинекей кыргызстандыктардын тарыхы баяндалат.
Ата-энесине таарынып асынып калган бала
Айжан Бекова мындан беш жыл мурун баласынан айрылып калган. Искендер быйыл жайында болгону 22 жашка чыкмак, окуу жайды аяктамак…
Ошол күнү аял эки баласынан ажырайт, стресске кабылган келиндин боюнан түшүп калган.
Ушу кезге чейин Айжан күйөөсү Таштан экөө баласынын өлүмүнө өздөрүн күнөөлөп келишет. Искендердин өлүмүнөн кийин жубайлар бир жылдай психологго барып жүрүп, акыры ажырашып тынышкан.
Статистика акыркы бир жарым жыл ичинде жүздөгөн бала жанын кыйганын аныктады. Кыргыз милициясы төрт күндө бир жолу бир өспүрүм өз өмүрүнө кол саларын белгилейт.
Кыргыз мамлекеттик медицина академиясынын психиатрия жана наркология кафедрасынын башчысы Татьяна Галко өспүрүмдөр суицидге бул тууралуу маалыматы жоктугунан барарын айтты.
Дарыгер өспүрүмдөр менен балдар майда-чүйдөдөн деле жанын кыйышы мүмкүн экенин белгиледи. Өлүм деген эмне экенин, андан ары эч нерсе жок экенин анча аңдай беришпейт. Адатта мындай чечим дароо кабыл алынат.
Алты жыл мурун уурдалган бала азыркыга чейин изделүүдө
Таштан Бейшеев уулун алты жылдан бери издеп келет. Акыркы жолу Эрмекти атасы 2011-жылы көргөн. 2017-жылы уулу 7ге чыкмак.
Ал күнү наристе көк топу, өңү ачык свитер жана жашыл чыптама кийип жүргөн.
Нарындын Сары-Булак айылынын жашоочулары Шабданга окшош баланы атчан аял алып кетип баратканын көргөндөрүн айтышкан.
Акыркы ирет алты жыл мурун көргөн уулун ата-энеси дагы деле үмүт өчүрбөй издеп келишет.
Кыргызстанда жылына 600гө чукул бала жоголот. Алардын дээрлик 90 пайызы табылып, ата-энелерине кайтарылат.
Бирок 2001-жылдан ушул күнгө чейин 38 наристе табылбай, ата-энени кан какшатып келет.
3 жашар кызды скотчтоп зордуктаган зөөкүр
Малика (аты өзгөртүлдү ред.) ал кезде болгону үч жашта болчу. Үйгө үй-бүлөнүн жакын досу келет. Бир аздан кийин ар ким өз иши менен кетет да, Малика агасы менен калат.
Наристени токойдун жанынан өтүп бараткан жолоочулар таап алып, ооруканага алып барышат. Оор абалдагы бөбөккө бир нече ирет операция жасалат.
Милиция зөөкүрдүн изине түшүп, көп өтпөй аны кармаган. Учурда ал түрмөдө жазасын өтөп жатат. Ал эми жабыркаган кыз байма бай психологдор менен иштешүүгө аргасыз.
Укук коргоо органдары берген маалымат боюнча 2016-жылдын жыйынтыгы менен жүздөн ашуун бала зордуктоого туш болгон.
"Сезим" кризистик борборунун психологу Гүлмира Тюлекееванын айтымында, балдар көбүнесе жакын адамдарынан жабыр тартат.
Адис өз балдарына дыкат көңүл бөлүүгө, курчап турган адамдарды көздөн өткөрүп турууга чакырат.
Таштандынын балдары
Айбек 12 жашта. Ал бир жылдан бери таштанды иргеп, акыр-чикир төгүлчү жерде иштейт. Кошуна балдар бул жерден күнүгө 200 сомго чейин тапса болорун үйрөтүп коюшкан.
Бала жакыр үй-бүлөдө жашайт, үч баланын ата-энеси базарда эмгектенет. Акча жетишпейт.
Бүгүнкү күндө Айбек мектепке айына эки жолу барып, калган убактысынын баарын таштанды жайында өткөрөт.
Өспүрүм бул жерден күнүгө 50 килограммдан ашуун таштандыны иргейт. Мектепке баруунун кажети деле жок деген Айбек күн сайын 100 сомдон 200 сомго чейин акча таап алат.
Ушу тапта таштанды жайында ондон ашуун жашы жете элек бала иштейт."Кыргызстандагы иштеген балдар. Балдар эмгегин иликтөө 2014-2015" иликтөөсүнүн жыйынтыгында ар бир үчүнчү бала тыюу салынганына карабай ишке тартылганы белгилүү болду.
Окуучуну коюп кеткен айдоочу бир жылдан кийин жол кырсыгынан каза болгон
Елена менен Владимир Шульгиндердин уулу беш жыл мурун маршрутканын алдында калып каза болгон. Андрейди мектептен үйгө карай жол чийинден өтүп баратканда маршрутка коюп кеткен. Бала ооруканага бараткан жолдо Тез жардам унаасынан көз жумган.
Айдоочу кан жутуп отурган ата-энеден чөгөлөп кечирим сурап, иш козголгон эмес. Бир жылдан кийин уулунун өмүрүнө забын болгон айдоочу өзү да жол кырсыгынан каза болгонун билишти.
Дагы бир жылдан кийин Владимир да дөңгөлөк алдында калып набыт болот.
Үстүбүздөгү жылдын январь-апрель айларынын аралыгында өлкө аймагында 1684 жол кырсыгы катталса, андан 144 чоң киши жана 11 бала каза болгон.
