Эмне үчүн аялдар аз кандуулук менен көбүрөөк жабыркайт?
© Sputnik / Асель Сыдыкова
Жазылуу
Улуттук онкология жана гематология борборунун дарыгери, гематолог Тимур Нарбеков эмне үчүн аялдар аз кандуулук менен көбүрөөк жабыркай турганын түшүндүрүп берди.
Акыркы учурда башка оорулар менен бирге эле жаштардын арасында гематологиялык оорулар көбөйүп жатат. Бул тууралуу Тимур Нарбеков Sputnik Кыргызстан радиосунун эфиринде маек куруп жатып билдирди.
Эмне үчүн аялдар аз кандуулук менен көбүрөөк жабыркайт?
Анын айтымында, кан ооруларын алдын алуу үчүн жыл сайын бир ирет жалпы кан жана зара анализин тапшырып туруу керек.
"Кан – бул өмүр дарыясы. Кан ооруларынын ичинен анемия же аз кандуулук кеӊири тараган оорулардын бири. Анемияда кандагы гемоглобин, эритроциттердин саны азайып кетет. Аз кандуулук терапевттик ооруларга байланыштуу жана кан ооруларына байланыштуу болуп эки классификацияга бөлүнөт. Кыргызстандын 90 пайызы (өзгөчө аялдар) темир жетишсиздигинен пайда болгон аз кандуулук менен жабыркайт. Кандын пайда болушуна керектүү заттар: темир, B12 витамини, фолий кычкылы. Эгер ушулардын бирөө төмөндөсө, аз кандуулук пайда болот. Кандагы гемоглобиндин нормасы аялдарда литрине 120-140 грамм, ал эми эркектерде 130-160 деп белгиленет. Бизде аялдардын көбү гемоглобини 70-80 бойдон жүрө беришет. Анткени организм да буга ыӊгайлашып көнүп алгандыктан, аз кандуулуктун кесепети сезилбейт. Эмне үчүн аялдар аз кандуулук менен көбүрөөк жабыркайт? Себеби репродуктивдүү курак башталганда ай сайын айызы келип, бул дагы кан жоготууга себеп болот. Кош бойлуу кезинде жана бала эмизип жатканда темир заты аябай сарпталат. Ошондуктан балдардын ортосундагы аралык үч жыл болушу керек деп эсептейбиз. Аялзатынын ден соолугу — бул коомдун саламаттыгы. Анемиясы бар энеден ден соолугу начар бала төрөлөт. Анткени түйүлдүк жетишерлик деӊгээлде өөрчүбөй калат же болбосо бойдон түшөт. Аз кандуулукта кандагы миоглобин да аз болгондуктан төрөттөн соӊ аялдын жатыны кайра жыйрылбай калат да, кан агуулар болот. Дегеле анемия эне-баланы өлүмгө кептейт", — деди Нарбеков.
Ал анемия тубаса дарт эмес экенин белгилеп, аны дарыласа боло турганын кошумчалады.
