00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ежедневные новости
08:00
4 мин
Жаңылыктар
09:00
5 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
4 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
4 мин
Жаңылыктар
19:01
4 мин
Ежедневные новости
20:00
5 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:00
4 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 15:00
15:01
7 мин
Стоп-кадр
«Алданганмын» фильми кыргыз ырчыларынын көшөгө арт ындагы жашосун канчалык көрсөтүп бере алды?
15:08
38 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
5 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
5 мин
Жума жыйынтыгы
апта ичинде болуп өткөн айрым окуяларга токтолобуз
17:06
47 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
7 мин
Между строк
Волшебный мир книг: как литература помогает детям расти
18:08
52 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

Көчмөндөр оюнунда балбандар бох боюнча мелдешет. Өзгөчө күрөштүн жол-жобосу

© AP Photo / Saul LoebФестиваль Наадам в Улан-Баторе
Фестиваль Наадам в Улан-Баторе - Sputnik Кыргызстан
Жазылуу
Монгол бох — күрөштүн эң байыркы түрлөрүнүн бири. Бул спорт менен аскерлерди согушка даярдаган. Мындай балбандар согушта алдыга чыгып айбат көрсөтүп, тайманбастыгы жана эр жүрөктүгү менен топту жарып душмандын мизин кайтарып турган.

Sputnik Кыргызстан агенттиги Көчмөндөрдүн дүйнөлүк III оюндарын даярдоо жана өткөрүү боюнча катчылыгы, Жаштар иши, дене тарбия жана спорт агенттиги менен биргеликте спортчулар күч сынашчу мелдеш түрлөрүнүн эрежелерин даярдоодо. Бул ирет монгол бох күрөшү менен тааныштырабыз.

Эреже

Сумо күрөш ассоциациясынын вице-президенти Эмиль Джамангулов - Sputnik Кыргызстан
Радио
Джамангулов: сумо күрөшүнүн өзгөчөлүгү — анын тазалыгында
Кылымдан бери келе жаткан салтка ылайык мелдешке катышкан балбандын саны 24төн ашпоого тийиш. Мелдеш тогуз этаптан туруп, "даваа" (өтмөк) деп аталат. Ар бир даваадан кийин утулган балбан мелдештен четтетилет. Башка күрөштөрдөн өзгөчөлүгү да ушунда. Бир айлампаны уткан балбанга ардак титулдар ыйгарылат: "аслан" (арстан), "заан" (пил), "начин" (алгыр куш). Эң жогорку турнирдеги тогуз этапты жеңген балбан "Наадам" (алп) титулуна ээ болот. Ар бир кармаштын алдында балбандар куштун ритуалдык "дэвиг" бийин бийлешет.

Балбандын чыканагы, тизеси же денесинин бир бөлүгү жерге тийсе, жеңилген (кулаган) болуп саналат. Эгерде калыстар балбандар бирдей жыгылганын аныктаса, кармаш кайрадан башталат.

Мелдеш эгерде ачык асман алдында болсо, анда чөп үстүндө, имараттын ичинде болсо, килем үстүндө болот. Таймаш өткөрүлгөн жайдын радиусу 15-20 же 20-20 метр болот.

Кармашуунун мөөнөтү

1, 2 жана 3-айлампада — 10 мүнөт;

4 жана 5-айлампада — 15 мүнөт;

6 жана 7-айлампада — 20 мүнөт;

8, 9 жана 10-айлампада – 25 мүнөт.

Азербайдждан гюлеши. Архив - Sputnik Кыргызстан
Балбандарды килем үстүндө бийлеткен азербайжан гюлешинин эрежеси
Жеңиш эң көп упай топтогон же активдүү балбанга ыйгарылат. Эгерде бул убакытта тең чыгуу менен аяктаса "атаандашын аркасына таза ыргытып чабуу" менен жеңүүчү аныкталат. Бирок эл аралык мелдештерде максималдуу кармашуунун убактысы 10 мүнөт.

Монгол бут кийими менен бирге балбандар "зодог", "шуудаг" аттуу атайын кийимдерди жана бийик кончтуу бут кийим кийишет.

Тыюу салынган ыкмалар

— зодогду (бел боо) эки колу менен толгоо;

— шуудаг менен катуу басып жыгуу;

— башына атайын ыргытуу, колду буроо;

— чабуу жана уруу;

— тебүү;

— кол кайруу.

Дүйнөлүк көчмөндөрдүн III оюндары 2018-жылдын 2-сентябрында Чолпон-Ата шаарындагы ат майданда башталат. Мелдештин курамына спорттун 37 түрү кирип, соңку маалыматтар боюнча 53 өлкөнүн спортчулары күч сынашмай болду. Спорттун түрлөрүнө 15 мамлекеттин улуттук оюндары киргизилген.

Жаңылыктар түрмөгү
0