Коронавирус, өзгөчө кырдаал, азыркы абал. Учурда эмне болуп жатат

Жалал-Абад шаарына кирип чыгуу 24-марттан тарта токтотулат. Башка аймактан келген жарандардын кирүүсүнө жана калаа ичиндегилердин сыртка чыгуусуна тыюу салынат. Бул маалыматты аталган калаанын мэриясынан тастыкташты. 

Нарын облусундагы карантинге алындардын саны боюнча боюнча суроо берилди.

"Нарында оору тастыкталган учур жок. Даватка келген жарандар бар экен, обсервацияга алынган. Алынган анализдерден коронавирус тастыкталган эмес. Эми алардан дагы алынат", - деди Акматова.  

Акматова: Азыр жаз учуру болгондуктан, организм витаминдерге муктаж. Сабиз, кызылча, алма жегиле. 10-15 мүнөттөн дене бойго көнүгүүлөрдү жасагыла.

Коронавирусту жуктуруп алгандардын саны  - 17.

Стационардык карантиндегилер - 1710.

Үй карантиндегилердин саны  - 2155.

Акматовага ооруп жаткандар менен чет жактан учуп келгендерди текшерип жаткан медиктердин кийимдери талапка жооп береби деген суроо берилди. Ал оорулар жаткан ооруканага эпидеомиолог жана инфекциялык дарыгерлер атайын жабдылган кийим менен кирип жатышат деп жооп берди. "Кол кап, сырткы кийим, көз айнек жана беп кап кийген",- деди.

Акматова коронавирус жуктуруп, учурда кайра жандандыруу бөлүмүндө жаткан кишинин абалы туруктуу экени айтылды. Өпкөсүнүн оң жагы кагындыгын кошумчалады. 

Акматова: Экспресс-тесттер обсервацияда жаткан кишилердин абалын текшерүүдө колдонулуп жатат. Облустар боюнча 8 мобилдик бригада чыгып кетип, иштеп жатат. 

Акматова: Кыргызстан күчүн коронавирусту өлкөнүн ичине жайылып кетүүсүнө каршы аракет кылууга басым жасап жатат. Облустар боюнча блок-посттор коюлду. Баарылап аракет кылышыбыз керек. Оору менен күрөшүүдө жоопкерчилик зор мааниге ээ. 

Коронавирус жуктургандар Ош облусунун Ноокат районунун тургундары. Алардын бири - эркек, экинчиси - аял. Жашы 60та. Булар да кичи ажыдан келгендер. 

Бул туурасында Саламаттыкты сактоо министрлигинин  Коомдук саламаттыкты сактоо башкармалыгынын башчысы Айнура Акматова өлкөлөдөгү эпидемиологиялык кырдаал, коронавирустун алдын алуу  жана анын  өлкө аймагына таралып кетүүсүн алды алуу боюнча жүргүзүлүп жаткан иштер  боюнча маалымат берип жатып айтты. 

Өзгөчө кырдаалга байланыштуу 23-марттан тарта Ош шаарында №1, №2 троллейбустук жана №12, №13 автобустук каттамдар күнүнө эртең менен жана кечинде каттап жатат.

Эртең мененки каттамдар: 1-рейс — саат 7:00дө, 2-рейс — саат 7:30, 3-рейс — саат 8:00дө эл ташыйт. Кечки каттамдар: 1-рейс — 18:00, 2-рейс — 18:30, 3-рейс — 19:00дө жүрөт.

Аталган троллейбус жана автобустар көрсөтүлгөн убакыттарда акыркы токтоочу жайдан   жөнөйт.

Баткен облусунун дарыгерлерине 500 комплект коргонуучу каражаттар (бет кап, көз айнек жана костюм) тапшырылган.

Бул комплект формалары облустагы аламаттыкты сактоо кызматкерлерине жана санитардык-карантиндик көзөмөл постторундагы кызматкерлерге берилет.
Мындай кийим-кечелер муктаждыкка жараша дагы алынары кабарланды.
Буга чейин Фергана облусунан 2600 даана таңгакталган медициналык марли жана 1 тонна 400 кг дезинфекциялоочу каражаттар алынып келинген.
Учурда мындай коргонуучу кийимдер жергиликтүү тигүү цехтеринде да даярдалууда.

Аталган жардам өкмөттүн Баткен облусундагы ыйгарым укуктуу өкүлү Алишер Абдрахманов менен Өзбекстандын Фергана облусунун башчысы Шухрат Ганиевдин сүйлөшүүсүнүн натыйжасында болгону айтылды.

"Чогулган акчаны бөлүштүрүү тартиби Жогорку Кеңеш менен макулдашылат. Анын кайда жумшалганы туурасында жума сайын маалымат берип турабыз", — деди Асрандиев.

Коронавирустун бир эле белгиси пайда болушу мүмкүн — адам жыт сезбей калат.

Адистердин айтымында, мындай симптом COVID-19 илдетине кабылгандардын көпчүлүгүнөн байкалган. Дарыгерлер Түндүк Корея, Кытай, Италия жана Германиядагы бейтаптардын маалыматтарын изилдеп чыгышкан.

Маалыматты бул жерден кеңири окуй аласыз. 

Саламаттык сактоо министрлигине – 30 млн сом;

Өзгөчө кырдаалдардын алдын алуу жана жоюу боюнча ӨКМдин атайын эсеби – 225 млн сом;

Азык-түлүк коопсуздугун камсыздоого (ММРФ) (азык-түлүк буудайын сатып алууга) – 631 млн сом;

Ун тартуучу ишканаларды жеӊилдиктер менен насыялоого бюджеттен каражаттар бөлүндү – 400 млн сом (ошондой эле “Айыл банк” жана РСК банк 400 млн сом бөлдү). Бардыгы 800 млн сом.

Зарылчылык болгондо, Өкмөт дагы кошумча каражаттарды бөлөт.

Республикалык штаб: Кыргызстандык программисттер IT-коомчулук жана КР Маалыматтык технологиялар жана байланыш мамлекеттик комитетинин демилгесинин алкагында http://virus.el.kg/. аталышындагы кыргыз тилдүү сайт иштеп чыгышты.

Сайттан дүйнө жүзү жана Кыргызстан боюнча коронавируска чалдыккан адамдардын, айыккандардын жана вирустан каза болгондордун саны тууралуу онлайн режимде маалымат алса болот.

Асрандиев: Беткаптардын тартыштыгы Кыргызстанда гана эмес, дүйнө жүзүндө болуп жатат. Учурда атамекендик өндүрүшчүлөргө иштер жүктөлүп, беткаптарды дарыканаларга жеткирүүлөр күн сайын жүргүзүлүп жатат.

Асрандиев: Бюджеттик чөйрөнүн кызматкерлерине (анын ичинде каникулга таратылган мугалимдердин) айлык акысы боюнча төлөмдөр, пенсиялар, жөлөк пулдар, ошондой эле калктын социалдык аярлуу катмарына төлөмдөр толук көлөмдө жана өз убагында берилет.

Асрандиев: Жалал-Абадда ун тартыштыгы жаралгандыктан кечээ, бүгүн 109 тонна ун жөнөтүлдү.

Асрандиев: Баа ушул бойдон тура берет деген ойдон алыс болуу керек. Дүйнөдө кризис болуп жатат. Биз да ага даяр болушубуз керек. КР бийлиги азык-түлүк баасын жогорулатпаганга аракет кылат.

Асрандиев: Казакстанда чектөө коюлган азык-түлүктөр ЕАЭБ өлкөлөрүнө тийиштүү эмес. Ун, суу май, кумшекер кирип жатат. Буларды башка мамлекеттерге алып чыгууга КРде да тыюу салынды.

Асрандиев: Эгерде биз салык төлөмдөрүнүн өлчөмүн кыскартсак, анда бул пенсиялар менен жөлөк пулдарды төлөп берүүгө таасирин тийгизет, учурдагы кырдаалды реалдуу баалаш керек.

Асрандиев: Коммуналдык кызматтарды төлөө мөөнөтүн жылдыруу маселеси каралууда, белгилей кетсем, кабыл алынып жаткан ар бир чечим коммуналдык кызматтардын, суу менен камсыздоого жана энергетиканын ишмердүүлүгүнө терс таасирин тийгизбеши зарыл.

Асрандиев: пенсионерлер пенсиясын өз убагында алышат. Мугалим, дарыгер, тарбиячылардын айлыктары өз убагында, кемибей берилет.

Айрым маморгандардын ишин убактылуу токтото туруу маселесин карап жатабыз.

Өкмөт: мал базар, ири соода түйүндүн баары жабылды. 

Асрандиев: Казакстандан ун "Ак тилек" жана "Чоң Капка пункттары аркылуу келип жатат. 

Ушу тапта вице-премьер Эркин Асрандинв маалымат жыйын өткөрүүдө. Негизинен коронавирустан улам өлкө экономикасы кандай абалда болуп жатканын айтып жатат.

Covid-19 вирусун жуктуруп алган мекендеш 57 жаштагы эркек киши.

"Алдын ала маалыматтар боюнча вирусту жуктуруп алган адам дагы төрт киши менен Пакистанга дааватка барышкан. Жанындагы мекендештеринин экөө 60 жашта, бири 42 жана 24 жаштагы кыргызстандыктар. Бул жарандар консулдук каттоого турган эмес. Пакистандагы Кыргызстандын элчилигине жардам сурап да кайрылышкан эмес. Азыркы тапта ооруну жуктуруп алган жаран Пакистандагы PIMS (Pakistan Institute of Medical Sciences) ооруканасына жаткырылды. Жанындагы калган төртөө карантинге алынды", — деп жазылат маалыматта.

Кыргызстандын Пакистандагы элчилиги Исламабад шаарынын администрациясы жана укук коргоо органдары менен менен дайыма байланышта экени айтылды.

Өкмөтттүн Чүй облусундагы өкүлчүлүгүнүн маалымат кызматы облустан 15 тигүү цехи медициналык бет кап чыгарып жатканын билдирди. Ар бири күнүнө 150дөн 1000ге чейин тиге алат. Бет каптар санитардык нормалардын талаптарына дал келерин айтты.
Мындан сырткары “Текстиль Транс” фабрикасы учурда медициналык бет кап үчүн материал чыгарып жатканы айтылат. Ушул жумада бул фабрика дагы күнүнө 50 миң бет кап тигип баштайт.
Облус жетекчиси Алтынбек Намазалиев буга чейин бет кап тартыштыгын жоюу боюнча тапшырмаларды берген.

Бүгүн эртең мененки маалымат боюнча, Кыргызстанда коронавирус жуктурган жаңы учур катталган жок. Коомдук саламаттыкты сактоо башкармалыгынын жетекчиси Айнура Акматова билдирди. 

Тилеккке каршы, коңшу өлкөлөрдө коронавирус жуктургандар көбөйүүдө...

Кытайда коронавирус жуктуруп алгандардын дээрлик 90 пайызы айыкты. Вирусту жуктуруп алгандардын ичинен сакайгандарынын саны барган сайын көбөйүүдө. Азыркы тапта ооруканаларында 5120 гана адам калды.

Көңүл тынчыткан маалыматты кененирээк бул жерден окусаңыз болот. 

Ал арада окурмандарга испаниялык фармацевт Мар Сиейранын вирустук инфекция менен күрөшүүчү  антисептикалык гель боюнча эскерткенин маалымдай кетели. 

“Мен силердей эле жаранмын, силердин араңарда жүрөм. Мен да кооптонуп жатам. Силердей эле дүкөнгө барып, автобус, троллейбуска түшүп, ишке келем.

Ушул күндөрү тартипти, карантин эрежелерин баарыбыз сактайлы. Балдарыңарга колун жууганга үйрөткүлө, аны адат кылгыла. Айлана-чөйрөнү тазалагыла, үйдү улам химиялык заттар менен тазалагыла. Башкаларга да бул эрежелерди айткыла. Үйгө конок чакырганды токтото тургула. Жоопкерчиликтүү бололу”, - деди Саламаттыкты сактоо министрлигинин  Коомдук саламаттыкты сактоо башкармалыгынын башчысы Айнура Акматова маалымат жыйында.

“Ал - Жалал-Абаддын Сузак районунун жараны. 71 жаштагы киши. Умрага барып. коронавирусту жуктуруп алган.  Бир топ адамдар менен байланышта болгон. Үйүнө келгенден кийин абалы алсыз боло баштаганда анан дарыгерлерге кайрылган. Учурда кайра жандандыруу бөлүмүндө”,  - деди Акматова. 

“Жарандарыбызды балдары менен сейилдөөдөн, конокко баруудан жана коомдук жайларга баруудан баш тартууга дагы бир ирет чакырабыз. Тилекке каршы, айрымдар карантинди туугандар жана достор менен баарлаашуу убактысы катары кабыл алууда. Ата-энелер изоляция жана санитардык чараларга жоопкерчилик менен мамиле кылышы керек”, – деди Акматова. 

"Санитардык постто иштеген дарыгерлердин атайын тамак-ашын камсыз кылуу маселеси каралган. Буга чейин жергиликтүү бийлик уюштуруп берип жаткан. Азыр меценеттар пайда болду. Алар бир күн иштеп, эки сутка эс алат. Борбордон адистерди да иштегенге жиберип жатабыз", - деди Акматова. 

Акматова: Медициналык кызматкерлерге кошумча каражат каралууда. Оорунун очогунда иштеп жаткан медиктерге  бир күндүк акчасы эки күнгө теңештирип төлөп берилет.

 23-мартка карата дүйнөнүн 187 өлкөсүндө коронавируска чалдыккан 294 110 учур тууралуу маалым болду. 12 944 өлүм учуру катталды. Оорулуулардын эӊ көп саны Кытайда - 81 499. Бирок бул өлкөдө  вирусту жуктуруу кадыресе азайды. Андан сырткары кооптуулук жаратып жаткан Италияда - 53 578 учур бар.  Испанияда  - 24 926, Иранда  - 21 638  учур катталган. Германияда  21 463 киши жуктурган. 
Жакынкы коңшуларда  Россияда – 367, Казакстанда –59, Өзбекстанда – 42 учур катталды.   

Акматова: Симптому жок адамдар тесттен өз каалоосу менен келип өтө албайт. Бирок, оорунун таралышынын очогу болуп жаткан Ош, Баткен, Жалал-Абад облусундагы адамдарды, оору менен байланышта болгондорду экспресс-тест менен текшерүү жүрүп жатат.

Акматова тамак-аш саткан дүкөндөрдүн сатуучуларын коопсуздукту сактоого чакырды. Облустагы, аймактардагы дүкөндөрдүн сатуучуларын кол кап жана маска кийиши зарылдыгын дагы бир жолу эскертти. Аларды облустук Санитардык эпидемиологиялык көзөмөл боюнча органдын аймактык кызматкерлери текшерип турарын кошумчалады. 

"Бүгүнкү күндө коомдук транспорт - автобус, троллейбустар дезинфекция жасалып жатат. Бул көзөмөлдө", - деди Акматова. 

“Жарандардар карантинди толук сактабай жаткандай көрүнөт.  Андыктан карантиндин шарттарын катуу кармоого чарырам. Колдон келишинче үйдөн чыкпай, конокторду токтотсоңор. Балдардын дагы сыртка чыгуусун дагы чектегиле”, — деди Айнура Акматова.

"Жеке жана юридикалык тараптардан түшкөн акчанын бир да сому коротула элек. Акча Финансы министрлигине түшөт. Анын суммасын атайын комиссия байкап, көзөмөлдөп турат"-  деди өкмөт башчынын маалымат катчысы Чынгыз Эсенгулов.

“Коронавирустун бар-жогун 20 мүнөттө аныктай турган экспресс-тесттердин бир бөлүгү обустарга жөнөтүлдү”, — деди Айнура Акматова.

"Тилекке каршы, жарандар биздин чектөөлөргө олуттуу эмес мамиле жасап жатат. Кытайда  коронавирусуту катуу тартип менен жеңген. Биздин жарандардын кээ бирлердин кол сунуп учурашып, өбүшүп учурашып жатканын байкап жатабыз, андай жасабагыла" - деди Акматова.

Айнура Акматова: обсервацияга 2290 койка бөлүнгөн. 2451 кишиден анализ алынган. Медкароодон өткөн  1407 адам үйүнө кетирилген.

Айнура Акматова: Кыргызстанда 14 адам жуктуруп алган. Алардын саны өзгөргөн жок. Алардын ичинен 8 аял, 6 эркек.  Жалал-Абад облусунун Жугуштуу оорулар боюнча ооруканасында жаткан киши ооруканадан кайра жандандыру бөлүмүнө жаткырылды.

Саламаттыкты сактоо министрлигинин  Коомдук саламаттыкты сактоо башкармалыгынын башчысы Айнура Акматова өлкөлөдөгү эпидемиологиялык кырдаал, коронавирустун алдын алуу  жана анын  өлкө аймагына таралып кетүүсүн алды алуу боюнча жүргүзүлүп жаткан иштер  боюнча маалымат берип жатат.