Саякбай фильмин тартуу боюнча кеп 2015-жылы көтөрүлүп, мыкты сценарийге конкурс жарыяланган. Сынакка бир нече эмгектер келип түшкөн. Бирок фильмди тарта турган режиссер Эрнест Абдыжапаров сценарийди өзү жазып, ал жактырылып, быссмылда деп ишти баштаган.
Биз тасма тууралуу кызыктуу фактыларды топтоп, окурмандарга сунуш кылууну эп көрдүк.
Кичинекей Үмөт актерлук кылып. Саякбай манасчынын ролун үч адам аткарган. Бала кезин кичинекей манасчы Үмөт Болот уулу, улан курагын каскадер-актер Бактыбек Нурматов, ал эми соңку өмүрүн Марат Жантелиев ойногон. Ал эми байбичеси Бейшекан апанын жаш кезин Рахат Божокоева, кийинки курагын Тынара Абдразаева аткарган. "Саякбай" тасмасына тартыла тургандарды театрлардан сырткары, айыл аралап, элдин, карапайым адамдардын арасынан издешкен.
Эттендире албай убара болгондо. Алп Саякбайдын ролуна эчен түрдүү актерлор каралып, режиссердун актер Марат Жантелиевге көңүлү ооп туруп алат. Ал бардык тарабынан туура келип, бирок бир гана маселе чыгат. Жантелиев арык экен! Киночулар май айында актерду эттенип келиңиз деп тартуу иштери башталганга чейин узатса, гастролдоп кеткен актер июлда андан да арыктап келет. Айласы кеткен киночулар тез арада аны семиртүүгө киришет. Ошентип, Жантелиевди пансионатка аттандырып, далбастап жатып эки жумада 15 килограмм салмак коштурушат!
Саякбайдын бүркүтү. Тасмадагы көрүүчүнү кайдыгер калтырбаган учурлар — манасчынын бүркүтү, ошондой эле анын куш менен сүйлөшүүлөрү. Фильмде манасчынын бүркүтүнүн аты — Карачолок. Ал чындыгында Ысык-Көл районунун Бөкөнбаев айылындагы мүнүшкөр Арстанбек Сагынбаевдин Кара бала аттуу бүркүтү.
Тасма кайда тартылган. "Саякбай" Ысык-Көлдүн Тоң районунда, Тоң совхозунда, Ак-Өлөң айылында тартылган. Андан сырткары, көрүүчүлөр бул картина аркылуу Көлдөгү Шатылы, Чүйдөгү Чуңкурчак жайлоосун көрө алат. Ал эми тарыхый окуялар баяндалган Көл жээгиндеги Саякбайдын үйү атайын салынган. Эми ал улуу манасчынын музейине айланды.
Эки инсанды эскерип… Тасманын жаралышына салымын кошкон эки инсан редакторлор Талип Ибраимов менен Темир Дүйшөкеевдин көзү фильм элге толук көрсөтүлүшүнө чейин өтүп кетти. Ибраимов 25-майга караган түнү узакка созулган оорудан улам 76 жашында, ал эми Дүйшөкеев 74 жашында 7-январда ооруп көз жумган. Бул адамдардын "Саякбай" боюнча эмгеги чоң болгондуктан, бул фактыларды эстебей коюу бери дегенде аларды сыйлабастык болот.
Фактыларды даярдоого "Саякбай" көркөм фильминин аткаруучу продюсери Сүйүм Сулайманова көмөк көрсөттү.