БИШКЕК, 30-июл. — Sputnik. Былтыр дал ушул айда Кыргызстанда автомобилди бажылык жол-жоболоштуруу төлөмү төмөндөтүлүп, 2014-жылдагы көлөмгө чейин түшүрүлгөн. Электромобилдерге бажы төлөмү ансыз да жок. Муну менен өкмөт жарандарды экологиялык, энергия үнөмдөө стандарттарына жооп бергидей көлүк тандоого шыктандырууну көздөгөн. Андан тышкары, бул чечим эскирген унаалардын санын азайтып, автопаркты жаңылоого жол ачат деп болжошкон.
Sputnik Кыргызстандын редакциясы келерки жылы автомобилдик рынокту эмне күтөрүн, бажы төлөмдөрү канчалык жогоруларын, чендин көтөрүлүшү эмнеге алып келерин сураштырып, 2020-жылы бул азыркы эрежелерди узарта туруу ыктымалдуулугуна кызыгып Экономика министрлигине кайрылды.
Бажылык жол-жоболоштуруу эрежелери кандай өзгөрөт?
Экономика министрлигинен 2020-жылдан тарта автосүйүүчүлөр үчүн бажылык жол-жоболоштуруунун жаңы эрежелери ишке кирерин эске салышты.
"Кыймылдаткычтын иш көлөмүнүн бир куб сантиметрине 1,5-20 евродон кем эмес акы алына баштайт. Анын суммасы чыккан жылына жана автомобилдин наркына жараша эсептелет", — деп айтылат тийиштүү мекеменин билдирүүсүндө.
Министрликтин расмий жообунда транспорттук каражаттардын наркы юридикалык тараптар үчүн жаңы чен киргизүү бөлөк чыгымдарды кошпогондо да болжол менен он пайызга өсөт.
Азыркы төлөм ченин кармап турууга болобу?
Экономика министрлиги жарандар жеке пайдалануу үчүн ташып келген жеңил унааларга коюлган ченди көбөйтүүгө республика али даяр эместигин белгилейт.
Калктын төмөнкү жана ортоңку кирешесин эске алуу менен Экономика министрлиги жеңилдетилген мөөнөттү беш жылга узарта турууну сунуштайт. Органдын адистери тийиштүү документке өзгөртүү киргизүү жөнүндө долбоорду иштеп чыгып, өкмөт аппаратына жөнөтүшкөн.
"Ушул тапта бул маселени ЕАЭБдин өкмөттөр аралык кеңешинин кароосуна алып чыгууга даярдык көрүлүүдө. Өзгөртүү киргизүү үчүн аталган уюмга мүчө мамлекеттердин баарынын макулдугу зарыл", — деп жазылат билдирүүдө.
"Албетте, жеңилдетилген мөөнөттү узартуу Россия менен Казакстандын авто өндүрүшү үчүн пайдасыз. Биздин рыноктун көлөмү чакан болсо да, алардын эсебинде. Бирок ЕАЭБге мүчө өлкөлөрдүн биздин мамлекеттен күткөн эң башкы нерсеси — саясий туруктуулук. Эгер аны камсыздоо үчүн ченди азырынча жогорулатпай туруу керектигин негиздеп берсек, алар биздин сунушту четке какпаса керек", — деп боолголойт Бердаков.
Бажы төлөмдөрүнүн арзандыгы эмнеге алып келди?
Экономика министрлиги 2018-жылы бажы төлөмдөрү төмөндөтүлгөндө үчүнчү өлкөлөрдөн унаа көп ташылган. Мекеме буга айкын мисал келтирет.
"Былтыр 7 миң 177 автомобиль алып келинди, алардын көпчүлүгү жылдын экинчи жарымында ташылды. Өзүңүздөргө белгилүү болгондой, унаа импорттоо төлөмдөрүн азайтуу жөнүндө өкмөттүн токтому дал ошол тушта күчүнө кирген. Салыштырсак, 2018-жылдын биринчи жарымында болгону 200 авто ташылган", — деп жазылган билдирүүдө.
Эски автомобилдер үчүн кыймылдаткычтын бир куб сантиметрине алты доллардан деген чектелген чен бар экенин эске сала кетели. Ошол эле учурда электрдик автотранспорттук каражат акысыз киргизилет, ал эми кыймылдаткычы гибриддик машиналар өбөлгөлөөчү чен менен, тагыраак, бир куб сантимерине 0,5-,06 доллар менен импорттолот.