00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ежедневные новости
08:00
4 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
12:01
5 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
5 мин
Жаңылыктар
19:01
4 мин
Ежедневные новости
20:00
5 мин
Ежедневные новости
08:00
4 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
12:00
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:00
3 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Экономикалык панорама
БРИКС саммити - дүйнө көп полярдуулукка өткөнүн көрсөттү
17:04
43 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Тема дня
В классах оперировали раненых солдат: история школы, бывшей госпиталем во время ВОВ
18:07
46 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
6 мин
Кеменгер
Кыргыз жылкы менен байланышты үзгөн жокпу — жаштар эмнелерди биле жүрүшү керек?
19:07
55 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Между строк
Метаморфозы детской литературы: как меняются книги для юных читателей
20:06
42 мин
Ачык кеп
Акчаны топтоо жолу менен кантип мамлекеттик ипотека алса болот — “Толтолмо ипотека” продуктунун шарттары
23:04
44 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

65 жаштан өткөндө көп кездешет. Деменциянын алдын алуу жолдору

© Фото / Pexels / cottonbro studio Таяк кармаган кары киши. Иллюстративдик сүрөт
Таяк кармаган кары киши. Иллюстративдик сүрөт - Sputnik Кыргызстан, 1920, 10.06.2023
Жазылуу
Деменциянын кесепети андан жабыркаган адамга гана эмес, аны караган кишиге, үй-бүлө мүчөлөрүнө да тиери айтылды. Алар психологиялык, социалдык жана экономикалык жактан жабыркашат.
БИШКЕК, 10-июн. — Sputnik. Саламаттык сактоо министрлигинин алдындагы Ден соолукту чыңдоо борбору бул ирет адамдын эс-тутум, ой жүгүртүү, акыл-эсинин туруктуулугуна таасир этчү деменция тууралуу маалымат берип, анын алдын алуу жолдорун тизмектеди.
Билдирмеде жазылгандай, деменция – бул адамдын психикалык жактан жабыркашы, ой жүгүртүү жөндөмүнүн бузулушу. Деменция көбүнчө адамдын жаш курагы өткөн сайын көп кездешет.
Деменциянын пайда болуу коркунучун жогорулаткан факторлорго төмөнкүлөр кирет:
жаш курагы (65 жаштан жогорку курактагы адамдарда көбүрөөк кездешет);
кан басымдын жогорулашы (гипертония);
кандагы канттын көп болушу (кант диабети);
ашыкча салмак же семирүү;
тамеки тартуу;
спирт ичимдиктерин ашыкча ичүү;
кыймылдын жетишсиздиги;
социалдык обочолонуу;
депрессия.
Деменциянын оор таасири бир гана андан жабыркаган адамга эмес, аны караган кишинин, үй-бүлө мүчөлөрүнүн да саламаттыгына, психологиялык, социалдык жана экономикалык абалдарына да тиет.
Алгачкы белгилери:
эске тутуу начарлап, акыркы окуяларды унута берүү;
буюмдардын кайда экендигин эстей албай, аны таба албай, койгон жеринде унутуп, жоготуп алуу көрүнүштөрү көп кайталанып калат;
сейилдөөдө же унаа айдап баратканда багытты кыйшайта берүү;
мурда басып жүргөн эле жерлерде адаша берүү;
убакыттын канча болгонун биле албай калуу;
көйгөйлөрдү чечүүдө же чечим кабыл алуудагы кыйынчылыктар;
кепти улап сүйлөө жөндөмүнүн бузулушу же сөздөрдү табуу кыйынчылыгы;
дайыма эле жасап жүргөн жумуштарды жасоодо кыйналуулар.
Деменция диагнозу коюлган адамдын оору менен күрөшүүсү үчүн ыкмалар:
активдүү кыймыл;
туура тамактануу;
тамеки менен спирт ичимдиктерин таштоо;
дайыма дарыгердин кароосунан өтүү;
күнүмдүк тапшырмаларды жана пландаштырылган жолугушууларды жазып алыңыз, бул маанилүү маселелерди унутпоого жардам берет;
ырахат тартуулай турган хоббилерден баш тартпаңыз;
акыл-эсти күчтөндүрүүчү жаңы нерселер менен алектениңиз;
достор, үй-бүлөгө көбүрөөк убакыт бөлүп, коомдук жашоого аралашыңыз.
Төшөктө кары киши отурат. Иллюстративдик сүрөт - Sputnik Кыргызстан, 1920, 04.06.2023
Эмне үчүн улгайган сайын уйку качат? Адистин жообу
Жаңылыктар түрмөгү
0