Курал-жарак технологиясы жаатында артта калган "өнөктөштөрү" алигүнчө "кызыл чийинден" өтө албай жүрүшкөнүн жакшы түшүнгөн Москва үчүн "жакшы чырдан жаман тынчтык артык". Аскерий баяндамачы Александр Хроленко бул ирет "Деңиздеги артыкчылыкка умтулган" державанын куралдануу жаатындагы аракеттерине кеңири токтолуп, ага ылайык жооп алары боюнча ой толгогон.
Россиялык аскердик мекеме башчысынын орун басары Александр Фомин 27-декабрда: "Эч кимге Россия менен "күч сынашып" диалог жүргүзүүгө кеңеш бербейт элем", - деп билдирүү менен бир эсе эскерткендей да болду, - Күч менен коркутуу БУУнун Уставына түздөн-түз каршы келет, аны менен катар эле мындай аракеттерге биз тараптан тийиштүү жообу берилбей койбойт".
РФ коргоо министри Сергей Шойгу бир аз мурдараак 2020-жылы "россиялык чек араларга жакын жерлерде америкалык аскердик учак жана кемелердин чалгындоо жана демонстрациялык аракеттери күч алганын" белгилеген… АКШ Германиядан Польша жана Балтика өлкөлөрүнө аскердик бөлүктөрүн көчүрө баштады. Арктикалык аймакта америкалык кемелер алдыңкы катарга көп жайгаша баштады.
НАТОнун бир убакта Россиянын батыш, түштүк жана чыгыш чектеринде машыгуулары байма-бай өтчү болду. Август-сентябрь айларында эле аларга 55 аскердик учак, анын ичинде таамай атчу куралдарды ташуучу 12 кеме катышкан. Мындай жагдайда РФ андай аракеттерге жараша чараларды көрүп, жогорку технологиялык куралдар жаатында Батыштан алда канча алдыга озуп кетти.
Акылга сыйгыс интеграция
Эгер Пентагон жана анын европалык үзөңгүлөштөрү россиялык согуштук аракеттердин театрында жарым-жартылай эле ийгиликке ээ болсо, анда Москва НАТОнун РФ аймагын Батыштын жамааттык кызыкчылыгында пайдалануу үчүн "режимди түзөтүүнү" максат кылган "күчүнүн проекциясын" эбак сезмек".
Югославиядагы "Союздук күчтөрдү", Ирактагы "Чөлдөгү бороонду", Ливиядагы "Одиссей таңын" эч ким унута элек. Бирок Вашингтон менен Брюссель мындай аракеттер үчүн чабалдык кылышат. Альянс россиялык жогорку технологиялык, атап айтканда, "Авангард", "Искандер", "Циркон", "Кинжал", "Посейдон", "Борей-А" и "Ясень-М" аттуу аппараттарына тең келмек тургай, караандай ала турган куралдарга ээ эмес.
Ошентсе да Кошмо Штаттардын гипер үндүү курал-жарак жаатындагы "интеграцияланган кубаттуулукка" умтулуусу басаңдагыдай эмес. 2020-жыл аяктаар маалда Пентагон "Деңиздеги артыкчылык" деп аталган жаңы стратегиясын жарыялады (кыязы, 2015-жылкы үлгүдөгү "XXI кылымдагы деңиздеги кубаттуулук" концепциясы эскирген өңдөнөт).
Кошмо Штаттарга алдыдагы 80 жылга карата Дүйнөлүк океанды милитаризациялоо программасын кабыл алууга эмне түрткү болду? Албетте, Кытайдын Аскердик-деңиз күчтөрүнүн өр алышы жана "Россиянын агрессивдүү жүрүм-турумунан" чочулоодон улам ушундай кадамдар жасалууда.
Алардын оюнда Кытайдын "Бир алкак – бир жол" концепциясынын артында негизги деңиз жолдорун көзөмөлдөө ниетиндеги аскердик экспансия жатарын, ал эми Россиянын "жаңжал маалында Вашингтон, европалык борбор калааларга кинетикалык же киберсокку уруу же глобалдык экономикага доо кетиргидей суу түбүндөгү коммуникациялык каналдарга чабуул жасоо" ыктымалдыгы бар имиш.
Стратегиянын авторлору – ири аскердик жетекчилер Майкл М.Гилдей, Дэвид Х.Бергер жана Карл Шульц турмушу деңизге байланыштуу 30 миллион америкалык эмгекчинин, жылына 5,4 триллион долларлык соода жаатындагы ташып жеткирүүлөрдүн 90 пайызы, суу түбүндөгү кабелдер аркылуу берчү маалымат агымдарынын (жылына 10 триллион доллар транзакциялар) тагдырына кооптонууда аша чапканы айкын.
Адмиралдар кооптуу фантазияларга жакын көрүнөт: "ыраакка атуучу жана гипер үндүү куралдар жердеги буталарга сокку уруунун глобалдык мүмкүнчүлүктөрүн камсыз кылат. Логистикалык жана жардамчы кемелер май куюу, кайра куралдандыруу, запастарды, адам күчүн толуктоо жана ремонт менен алектенүү үчүн чыгышат. Жээктеги күзөт согуш шартында күчтөрдү колдоого зарыл болгон ынанымдуу жана майнаптуу деңиз транспорттук тутуму менен камсыздайт".
Аракеттердин жыйындысы боюнча "деңиз АКШнын көзөмөлүндө калат" (Вашингтон эл аралык ишмердик боюнча негизги документти – 1982-жылкы деңиз укугу жаатындагы БУУнун Конвенциясын ратификациялабай койгону ушундан улам окшойт). Акылга сыйбаган жоопкерчиликсиздик экени айдан ачык. Кошмо Штаттардын абага ылайыкталган HAWC гипер үндүү ракетасынын алгачкы сыноосу 25-декабрда ийгиликсиз аяктаганын, ал эми быйыл дагы бир сыноого мүмкүн эместигин эске салуунун деле кажети жоктур.
Америкалык "ыраакка атуучу системалар" жогорку технологиялык оппоненти менен күрөштө эч качан текшерилген эмес, бирок чабал куралданган (авиация жана флоту жок) талибдер 20 жылга созулган афган кампаниясында АКШ жана анын союздаштарын жеңип койду го. Эске салсак, ага операциянын кызуу маалында 100 миңге чукул америкалык аскер кызматкери катышкан.
АКШ өзүн-өзү көрсөткөндөй "кыйрагыс", "чечкиндүү" жана "изги ниеттеги" гегемон Афганистанда таптакыр алсыздыгын көрсөттү. "Негизги душмандары" (РФ жана КЭР) менен реалдуу согушта АКШнын Аскердик-деңиз күчтөрүнүн авиа ташуучу топтору кемеге каршы таамай атчу жана гипер үндүү ракеталар үчүн даана байкалган буталарга айланат.
Россия менен Кытай тынчтыкта жашоону жана өнүгүүнү терең баалашат. Алар өткөн кылымдагы согуштардын көп миллиондогон курмандыктарынын тарыхый элесин эстен чыгарышпайт.
Экинчи дүйнөлүк согуш жылдары Кошмо Штаттар 2020-жылы коронавирус пандемиясына караганда жарандарын азыраак жоготушкан, америкалык калаалар эч качан бомбаланган эмес. Маалымат каражаттары жана Голливуд Ак үйдү жана америкалык коомчулукту эл аралык аренада кол тийбестикке жана өз билгенин жасоого болоруна биротоло ынандырып коюшкан.
Кремлге эч тиешеси жок, АКШ жана НАТОнун көп өлчөмдүү тиреши (аскердик чагымчылдыктар жана мыйзамсыз санкциялар) күч алып турган кырдаалда экономикалык жактан туруктуу, ракеталык-өзөктүк Россия тынчтык сүйөрлүк жана бекем позициясында өз чек араларына жакын, ошондой эле Жакынкы Чыгыш жана Африкада альянстын чагымчылдыктарына эч алдырбай келет.
