Деген менен узап бара жаткан жыл Кыргызстандын спорту үчүн жемиштүү болду. Ата мекендик атлеттер эл аралык таймаштардан тартып абройлуу дүйнөлүк ири мелдештерде алтын байгелерди утуп келишти. Тарыхта алгачкы ирет эгемен Кыргызстандын балбандары Дүйнө кубогу мелдешинин эң жогорку тепкичине көтөрүлдү.
Кыздар күрөшүнөн дүйнө чемпиону Айсулуу Тыныбекова тууралуу өзүнчө сөз кылса болот. КРдин кыздар курама командасынын лидери өзү эле 2020-жылы өлкө капчыгына төрт алтын, бир коло байге алып келди.
Мындан сырткары, ММА спортунда Кыргызстандан чыккан мушкерлер октагондо ийгиликтерди жаратып, өлкө желегин желбиретишти.
Sputnik Кыргызстан маалымат агенттиги узап бара жаткан жылда спорттогу жетишкендиктердин тизмегин сунуштайт.
ЯНВАРЬ
Кыргызстандык спортчу Айсулуу Тыныбекова күрөш боюнча Түркияда өткөн эл аралык мелдеште алтын медаль утту. Yasar Dogu 2020 турнири 10-12-январь күндөрү Стамбул шаарында өттү.
Андан кийин Тыныбекова Италияда өткөн Matteo Pellicone эл аралык турниринде финалга чыгып, россиялык Любовь Овчарованы жеңип алтын байге утту.
Түркияда өтүүчү Көчмөндөр оюнуна кыргыз улуттук спортунун жети түрү киргени маалым болду. Жаштар иши, дене тарбия жана спорт агенттиги менен Түркиянын жаштар жана спорт министрлиги кол койгон IV Дүйнөлүк көчмөндөр оюндарын өткөрүүдөгү өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумга ылайык, мелдешке кыргыздын көк бөрү, эр эңиш, кыргыз күрөшү, ордо, тогуз коргоол, алыш бел боо күрөшү жана көчмөндөрдүн улуу күрөшү камтылды.
ФЕВРАЛЬ
9-февралда кыргызстандык мушкер Валентина Шевченко АКШнын Хьюстон шаарында өткөн UFC 247 турниринин алкагында америкалык Кэтлин Чукагянды техникалык нокаут менен жеңип, дагы бир ирет UFC чемпиону болду.
Кыргызстандын Футбол федерациясы Кыргыз футбол союзу (КФС) болуп өзгөрүп, FIFA менен Азия футбол конфедерациясынын толук укуктуу мүчөсү болду.
18-23-февраль күндөрү спорттук күрөштүн түрлөрү боюнча кыргызстандык балбандар Индияда өткөн чоңдор арасындагы Азия чемпионатына катышты. Эркин күрөштүн балбандары Улукбек Жолдошбеков (61 кг) менен Арсалан Будажапов (79 кг) Азия чемпиону болшту.
Мындан сырткары, Жоламан Шаршенбеков (60 кг), Азат Салидинов (82 кг) жана кыздар күрөшүнөн Айпери Медет кызы (76 кг) континенттик жарышта күмүш медаль тагынды.
Кыргызстандык эркин күрөш балбаны Арсалан Будажапов Индияда өтүп жаткан Азия чемпионатында алтын медаль утту. Спортчу 79 килограмм салмак категориясында индиялык Балян Гурав менен финалда беттешип, 7:5 эсебинде жеңген.
Кыргызстандын эркин күрөш боюнча балбаны Улукбек Жолдошбеков Индияда өткөн Азия чемпионатында алтын медаль утту. Спортчу 61 килограмм салмак категориясында тажикстандык Мухамад Икромов менен беттешип, анын далысын килемге тийгизип, таза жеңишти камсыздаган.
АПРЕЛЬ
Кыргызстандык мушкер Азиз Сатыбалдиев беделдүү UFC уюму менен келишим түзгөнү маалым болду. Спортчу АКШга виза маселесинен улам азырынча аталган уюмдун алкагында беттешке чыга элек.
ИЮЛЬ
Кыргызстандык мушкер Рафаэль Физиев Яс аралындагы UFC Fight Island 2 мелдешиндеги беттешин жеңди. Ал англиялык Марк Диакези менен башкы кардда күч сынашкан.
Кыргызстанда "Москва - 80" Олимпиадасынын 40 жылдыгы белгиленди. Жаштар иши, дене тарбия жана спорт мамлекеттик агенттиги оор атлетика боюнча олимпиада чемпиону Каныбек Осмоналиевди куттуктады.
Sputnik маалымат агенттиги жана радиосу даярдаган "Москва-80: Ретро-tube" долбоору коомчулукка тартууланды. СССРде өткөн Олимпиада оюндарынын 40 жылдыгына арналган ири эмгекти Sputnik маалымат агенттиги жана радиосунун мурдагы совет өлкөлөрүндөгү жана Москвадагы кеңселеринде иштеген 13 редакция даярдаган.
АВГУСТ
Кыргызстанда алгачкы жолу улуттук антидопинг борбору түзүлдү.
Өспүрүм футболчу "Галатасарай" - "Истанбул спор" беттешинде жаңылыштыктан белгиленген 11 метрлик айып тобун атайын сыртка тээп, жоомарттык кылган.
Кыргызстандык футболчу Гүлжигит Алыкулов "Кайрат Алматы" (Казакстан) командасы менен УЕФАнын Европа лигасы мелдешиндеги дебюттук оюнунда гол киргизди.
Алыкулов кыргыз футболунун тарыхында УЕФА мелдешинде гол киргизген алгачкы оюнчу. Алматылык "Кайрат" Армениянын "Ноа" клубу менен ойногон. Эсепти армениялыктар 9-мүнөттө ачкан. Беттештин 12-мүнөтүндө "Кайраттын" кыргызстандык футболчусу Гүлжигит Алыкулов гол киргизип, эсепти теңеген (1:1). Жыйынтыгында алматылыктар 4:1 эсебинде уткан.
Ысык-Көлдө Кум үстүндө футбол боюнча өлкө чемпионаты жыйынтыкталды. Анда жергиликтүү "Жети-Өгүз" командасы КГАФКиС командасын утуп, өлкөнүн кубогу үчүн мелдештин чемпиону болду.
СЕНТЯБРЬ
Бишкекте Улуу Ата Мекендик согуштагы жеңиштин 75 жылдыгына карата жана Эл аралык тынчтык күнү салтанатынын алкагында республика боюнча өспүрүм балдардын футболдук мелдеши өттү.
ОКТЯБРЬ
Бишкектин "Дордой" клубу футбол боюнча Кыргызстандын "Шоро" Премьер-лигасынын 2020-жылдагы чемпиону болду. "Дордойчулар" чемпионаттын бүтөрүнө дагы бир тур калганда мелдештик жарышта экинчи сапта келе жаткан Бишкектин "Алга" клубун утуп, мөөнөтүнөн мурда чемпион аталды.
Оштун "Алай" футболдук клубу 2020-жылдагы Кыргызстандын кубогу мелдешин утту. Финалдык беттеште алар Кант шаарынын "Абдыш-Ата" командасын 1:0 эсебинде жеңип алышты. Муну менен "Алай" Кыргызстандын кубогун акыркы 10 жылдын ичинде экинчи ирет утуп, Азия футбол конфедерациясы (АФК) кубогунун квалификациялык стадиясына жолдомо алды.
Кыргызстандын футзал боюнча улуттук командасынын оюнчусу Ильяс Чотбаев "Сипар" клубу менен Тажикстандын профессионалдык футзал лигасынын чемпиону болду. Кыргызстандык спортчу бул оюнда мыкты футболчу деп табылган.
НОЯБРЬ
Кыргызстандык мушкер Кямран Аббасов ONE Championship уюмундагы жарым орто салмакта чемпиондук наамын ийгиликтүү коргоду. Мелдеш Сингапур шаарында өтүп, Аббасов америкалык Жеймс Накашимини жеңип алган. Бул кыргызстандык мушкердин чемпиондук курун коргоо үчүн чыккан алгачкы беттеши болду.
Күрөш боюнча дүйнө чемпиону Айсулуу Тыныбекова 7-ноябрда Польшанын борбору Варшавада өткөн Poland Open 2020 эл аралык турниринде биринчи орунду ээлеп, алтын медаль тагынды. Кыргызстандык спортчу кыз финалда россиялык Анжела Фоменкону 10:0 эсебинде, таза артыкчылык менен уткан.
Кыргызстандын Эгемендүүлүк күнүнө арналган ат оюндарынын алкагында салбуурун боюнча мелдеш жыйынтыкталып, жеңүүчүлөр сыйланышты. Чолпон-Ата шаарындагы ат майданда өткөн мелдештерге Баткенден тышкары алты облустан, Бишкек жана Ош шаарларынан 93 оюнчу катышты. Алар тайган жарыш, куш салмай, бүркүт салмай, ителгиге далба ойнотуу, жаа атуу, ат үстүндө жаа атуу боюнча таймашкан.
Ошол эле ипподромдо Эгемендүүлүк күнүнө арналган ат оюндарынын алкагында кунан чабыш, жорго салыш жана аламан байге мелдештери жыйынтыкталды. Алдыңкы төрт орунду ээлегендер акчалай сыйлык алышкан.
Эгемендүүлүк күнүнө арналган ат оюндарынын алкагында көк бөрү боюнча президенттин кубогу жыйынтыкталды. Жогорку лигада эзелки атаандаштар "Ынтымак" жана "Достук" командалары баш байгени талашып, таластык команда 9:2 эсебинде утту.
Көк бөрү боюнча мелдеште Биринчи лигада 12 команданын арасында таймаш жүрүп, Ысык-Көлдүн "Мурас" командасы чемпион болду. Алар финалда Оштун "Ала-Тоо" командасын уткан.
АКШнын Лас-Вегас шаарында өткөн UFC 255 турниринде кыргызстандык мушкер кыз Антонина Шевченко бразилиялык Адриана Липскини техникалык нокаут менен утуп алды.
Бул беттеш мыкты деп табылып, кыргызстандык мушкер кыз 50 миң доллар бонуска ээ болгон. Промоушен Антонина Шевченко UFC уюмундагы беттештеринде алгачкы жолу грэпплинг ыкмасын мыкты колдонгонун, биринчи ирет техникалык нокаут менен утканын белгиледи.
Кыргызстандык мушкер Валентина Шевченко UFC 255 мелдешинин негизги беттештеринин биринде бразилиялык Женнифер Майяны утуп, чемпиондук курун төртүнчү ирет ийгиликтүү коргоп калды.
Кыргызстандык спортчулар сууда сүзүү боюнча Өзбекстан кубогунда алтын жана күмүш медалдарды тагынышты. 27-ноябрь күнү 50 жана 100 метрге сүзүүдө (брасс ыкмасы) Денис Петрашов мыктылыгын көрсөтүп, алтын медаль алды. Лиза Рогожникова 200 метрге сүзүүдө алдына эч кимди салган эмес.
Бишкекте бокс боюнча өлкө чемпионаты 23-ноябрдан 28-ноябрга чейин Каба уулу Кожомкул атындагы спорт ордосунда өтүп, пандемияга байланыштуу көрүүчүлөр киргизилген жок. Ага булуң-бурчтан 120 спортчу катышып, мыктылар аныкталган. Турнир Эл аралык бокс ассоциациясынын (АИБА) эрежеси менен эркектер арасында 10 салмактык категорияда жана аялдар арасында 5 салмактык категорияда уюштурулган.
ДЕКАБРЬ
Кыргызстандык балбан кыз Айсулуу Тыныбекова кыздар күрөшүнүн тарыхындагы эң мыкты балбан деп табылды. Бириккен күрөш дүйнөсү (UWW) уюму жүргүзгөн добуш берүүнүн жыйынтыгын Instagram баракчасына жарыялады.
Кыргызстандык дүйнө чемпиону индиялык Винеш Пхогат менен финалга чыккан болчу. Тыныбекова 292 896 күйөрмандын 58 пайыз добушун алган.
Кыргызстандык жөө күлүк Мария Коробицкая Токио Олимпиадасына лицензия утуп алды. Өзбекстанда II эл аралык Ташкент марафону өтүп, кыргызстандык спортчу жеңүүчү болгон. Мария 42 чакырым 195 метрлик классикалык аралыкты 2 саат 26 мүнөт 42 секундада өткөн. Олимпиадалык ченем 2 саат 29 мүнөт 30 секунда болуп саналат.
Коробицкая - Токио Олимпиадасына жолдомо алган алтынчы кыргызстандык спортчу. Буга чейин грек-рим күрөшүнүн балбаны Атабек Азисбеков, кыздар күрөшүнүн дүйнө чемпиону Айсулуу Тыныбекова, жөө күлүк Дарья Маслова жана Юлия Андреева, ошондой эле суучул Денис Петрашов лицензия алышкан.
Тарыхта алгачкы ирет эгемен Кыргызстандын балбандары Дүйнө кубогу мелдешинин эң жогорку тепкичине көтөрүлдү. Ал эми жалпы командалык эсепте спорттук күрөштүн дөө-шааларынын бири Россиядан кийинки эле экинчи орунду ээледи.
Алтын тагынгандар — Айсулуу Тыныбекова, Жоламан Шаршенбеков жана Мээрим Жуманазарова;
Коло алгандар — Айпери Медет кызы, Руслан Царев, Калы Сулайманов, Исламбек Орозбеков, Айаал Лазарев.
UWW уюму Дүйнө кубогу мелдешинин жыйынтыгы менен Айсулуу Тыныбекованы эң мыкты балбан деп атаган.