Радио

Артыкбаева: мектеп бүтүрүүчүлөрү кыргыз тилин В1 деңгээлде билүүсү шарт

Окутуучулардын тил боюнча квалификациясын жогорулатууда инновациялык технологиялар борборунун жетекчиси Гүлмира Артыкбаева сабактар орус, өзбек жана тажик тилдеринде өтүлгөн мектеп мугалимдери тил окутуунун негиздерин үйрөнүп жатканын айтты.
Sputnik
Артыкбаева: мектеп бүтүрүүчүлөрү кыргыз тилин В1 деңгээлде билүүсү шарт

Мамлекеттик стандартка ылайык, бардык мектеп бүтүрүүчүлөрү кыргыз тилин В1 деңгээлинде өздөштүрүүсү керек. Бирок учурда аталган талап аткарылбай жатат. Бул тууралуу Гүлмира Артыкбаева Sputnik Кыргызстан радиосунда маек куруп жатып билдирди.

Анын айтымында, мамлекеттик тилди В1 деңгээлинде билген 10-11-класстын окуучулары илимий маалыматтарды таап, аны окуп түшүнүү менен бирге өз оюн эркин айтып берүүсү шарт. Андан сырткары, жаңы окуу программасындагы темаларды түшүнүп, коомчулукта кездешкен татаал меселелер боюнча атуулдук көз карашын ачыктап бере алгыдай даражада кыргыз тилин өздөштүрүүсү зарыл.

"Мектеп окуучулары кыргызтестте каралган А1, А2 жана В1 деңгээлинде мамлекеттик тилди билүүсү зарыл. Мисалы, А1 категориясы — "жан багуу" деңгээли деп аталат. Аны 1-4-класстын окуучулары үйрөнүүгө кажет. Талап боюнча башталгыч класстын окуучулары кеминде 900 сөздү колдонуп, маек кура билиши керек. 5-9-класстын окуучулары А2 деңгээлинде мамлекеттик тилди өздөштүрүүсү талап. Бул учурда окуучулар кыргыз тилиндеги 1300 сөздү колдонуу менен маектеше алуусу шарт. Ал эми В1 категориясы — 10-11-класстын окуучуларына ылайыкталган даража. Мында мектеп бүтүрүүчүлөрү кыргыз тилинде илимий маалыматтарды таап, аны окуп түшүнүү менен бирге өз оюн эркин айтып берүүсү кажет. Бирок, тилекке каршы, бул талаптар учурда аткарылбай, окутуу орус, өзбек жана тажик тилдеринде жүргүзүлгөн мектеп бүтүрүүчүлөрү мамлекеттик тилди В1 деңгээлинде үйрөнө албай келишет. Мындан улам азыркы тапта республиканын бардык аймактарындагы мектептердин 870 мугалими жогорку класстарда тил окутуунун жаңыча ыкмаларын өздөштүрүп жатат", — деди Артыкбаева.

Ал башталгыч класстын окуучулары сөзсүз өздөштүрүүсү керек болгон 900 сөз жана 5-9-класстын окуучулары үйрөнө турган 1300 сөз кайсылар экени так көрсөтүлбөгөнүн кошумчалады.