Комплекстин канатына жасалма интеллекти бар, коштоочу С-70 "Охотник" учкучсуз аппараты турат. Полигондо ал бийиктен кармоо жана ракеталык курал менен буталарды жок кылуу алгоритмдерин ийгиликтүү өздөштүрүп келет. Аскерий баяндамачы Александр Хроленко ушул эки куралдын айкалышын мүнөздөп чыккан.
Мурдараак РФ Коргоо министрлигиндегилер Аба-космостук күчтөр бешинчи муундагы Су-57 алгачкы сериялык истребителин жыл аягына чейин аларын, учак дээрлик даяр экенин маалымдаган.
Кийин өндүрүш көлөмү жылына 15 машинага чейин жеткирилмекчи. Су-57 истребителинин 76сы тең 2021-2027-жылдар аралыгында үч авиациялык полкту жабдыйт. Биринчи баскычтагы кыймылдаткычы бар алгачкы карлыгачтары чыгарылууда, ал эми 2025-жылы сериялык өндүрүшкө экинчи баскычтагы кыймылдаткычтар киргизилет. Ошентсе да Су-57 дүйнөдөгү мыкты жана күчтүү истребителдердин бири болуп саналат.
Military Watch Magazine журналынын маалыматына таянсак, Су-57нин өз мүмкүнчүлүктөрүнө жараша уникалдуу борттук куралы бар. Анын ичинде ашкере сезимталдуу радарларга, 400 чакырым аралыкка багытталган "аба – аба" тибиндеги гипер үндүү ракеталар, душмандын ракеталарынан лазердик коргонуу тутуму жана башка жогорку технологиялык артыкчылыктарга ээ.
Мындан мурда бешинчи муундагы истребитель үчүн ракеталарды кыйратуучу авиациялык каражаттардын кеңири номенклатурасына ири келишим жөнүндө белгилүү болгон, башкача айтканда, Су-57 "бош" учпайт. Ал эми оор учкучсуздар менен бир бөлүмдө аскердик башкаруу аба борборуна айланат. Жогорку технологиялык эки саамалыктын өз ара аракеттенишинин аскердик эффектисин ашыра баалоо кыйын.
Аскердик артыкчылыгы
Акыркы үлгүдөгү истребитель Сириядагы россиялык күчтөр тобунун курамында сыноодон өткөн. Учуучу-техникалык мүнөздөмөлөрүн, интеллектуалдык маалыматтык-тескөөчү комплексин, куралданышы жана бардык борттук тутумдарын текшерүү үчүн ондон ашуун ирет учурулган.
Су-57нин айрым технологиялык жетишкендиктери – америкалык бешинчи муундагы истребитель, атап айтканда F-22 Raptor үчүн кол жеткис кыял. Жасалма интеллект аскердик башкаруу тутумуна интеграцияланган жана бул аскердик иште революция болуп саналат.
Учкуч менен учурулуучу Су-57 автоматтык режимде милдеттеринин 90 пайызын аткарууга жөндөмдүү. Ал тургай алдын ала даярдалган программа боюнча толук автоматтык түрдө иштей алат. Эгер учкуч согушта жарадар болсо (өлтүрүлсө), башкаруу тутуму негизги буталарды өз алдынча аныктап сокку урат, машинаны жана учкучту базага кайтарат.
"Каптал радиолокациялык станциялар" буталарды издөөдө автономдуулукту жогорулатат, душмандын радарларына Су-57ни байкалгыстыктын сапаттуу жаңы деңгээлин жаратат. Ошону менен бирге эле бортунда жана арсеналында жайгашкан, жетегиндеги сокку уруучу учкучсуздар үчүн буталарды аныктоонун натыйжалуулугун жоготпойт.
Сүйрөгүчтүн үч өлчөмдүү вектору алыскы жана жакынкы согуштагы болуп көрбөгөндөй маневрларды аткарууга мүмкүндүк берет, согушта чыдамкайлыктын кепилдигине айланат. Анткен менен "учак компьютер" аэродромдук тейлөөдө машакаты жок, аэродромдун ыкчам (кыртыштык) шарттарында пайдаланууга жөндөмдүү. Мындай күчтүү жана технологиялык жактан күтүүсүз машиналар болжолдуу согуш талаасында душманды соо калтырбайт.
Су-57нин экспорттук дарамети да чоң, сериялык өндүрүшкө чыкпай жатып эле потенциалдуу чет элдик буюртмачылардын "кезегин" топтой алды. Бешинчи муундагы россиялык истребителге алгачкылардан болуп Алжир ээ болот. Ал аймактагы коңшуларынын аскердик-аба күчтөрүнүн бекемделишинен улам 14 машинага буюртма берген. Келишимдин наркы 2 млрд. долларды түзүп, 2025-жылга чейин аталган мамлекеттик бул аппараттар менен жабдуу пландалган.
Эриш-аркакта
С-70 "Охотник" учкучсуз аппараты Ашулук полигонундагы ракеталык чабуулда 2-декабрда сыналган. Оор учкучсуз учуучу аппарат истребитель-колго түшүргүч катары "аба – аба" ракеталарын колдонууну тууроо менен бир нече ирет учкан. Ошону менен бирге эле ракеталарды мээлөө тутумдары жана жол баштоочу Су-57 учагы менен борттук радиоэлектрондук системаларын интеграциялоо да бааланган.
"Охотник" дүйнөдө биринчи учкучсуз истребитель-колго түшүргүчкө айланары күтүлөт. Окутуу баскычында аба кырдаалы жана буталар жөнүндөгү маалыматтардын бардыгын учкучсуз аппарат жерден же жол баштоочу истребителдерден алат. Кийин автономдук согуштук аскердик багытта колдонулушу мүмкүн.
Павел Сухой атындагы сыноочу-конструктордук бюродо жасалган анча байкалгыс "Охотник" Россиянын Аба-космостук күчтөрүнүн сокку уруу функцияларга ээ оор учкучсуз аппараты болмокчу.
Ачык булактардагы маалыматтарга караганда, машинанын узундугу 19 метр, канаттарынын кулачы 14 метр, учуш массасы 20 тоннаны түзүп, эң жогорку ылдамдыгы саатына 1000 чакырымдын тегерегинде.
"Охотник" учкучсузу алгач ирет 2019-жылы абада 20 мүнөткө чукул болгон. Учушу болушунча ишенимдүү болгон. Ошол эле жылдын күзүндө "Охотник" жана Су-57 ээрчишип учкан. Оор учкучсуздун аскердик мүмкүнчүлүктөрү жана автономдуулугу улам жакшыртылып, 2020-жылы кыйла технологиялык прогресске жетишкен. Жакынкы келечегинде ар кыл шарттарда аба, жер жана сууда "Охотник" сокку урууга машыккан.
Азырынча дүйнөнүн бир дагы өлкөсү сокку уруучу учкучсуз аппаратын колго түшүрүүчү учак катары пайдаланбагандыгын белгилей кетели. "Өнөктөштөр" мындан улам тынчсызданып жатканы байкалат.
