Sputnik Кыргызстан агенттиги Көчмөндөрдүн дүйнөлүк III оюндарын даярдоо жана өткөрүү боюнча катчылыгы, Жаштар иши, дене тарбия жана спорт агенттиги менен биргеликте спортчулар күч сынашчу мелдеш түрлөрүнүн эрежелерин даярдоодо. Бул ирет казак куреси менен тааныштырабыз.
Жалпы жобо
Балбандар атайын күрөшкө ылайыкталган күрмө, шолок шым жана бут кийим кийиши керек.
Балбан тик турган абалда гана жасалган ыкма жасап багындырышы керек. Чабуул жасаган спортчу атаандашын таасын көтөрүп чапканда же денесинин бир бөлүгүн жерге тийгизгенде ыкма аткарылды деп эсептелет.
Казак куреси "бук", "жамбас", "жартылай женыс" жана "таза" деген упайлар менен бааланат.
"Жартылай жеңыс" ыкмасына берилчү упай:
— Бир далысы менен ийини бирдей жерге тийгенде;
— Саны менен далысы бирдей жерге тийгенде;
— Чабуулдан коргонуп эки колу жана бир колу менен жер таянып калганда;
— Капталга жыгылганда
— Капталы менен жыгылып, каршылашы буттан кармап калганда.
"Жамбас" баасы ыйгарылчу ыкмалар:
— Эгер жыгылганда жамбашы жерге тийсе;
— Жыгылганда бели жерге тийсе;
— Оң же сол саны менен таянып жыгылганда.
"Бук" ыкмасы:
— Каршылашы жыгылып баратып килемге тийсе:
— Колу (манжасы, чыканагы, билеги, ийини);
— Бир же эки тизеси;
— Көкүрөгү же ичи;
— Көмкөрөсүнөн жыгылып баратып капталга таянып калса, ушул эле учурда бутун атаандашы кармаган тейде турса.
Бардык упайлар кошулат:
— үч "бук" упайы "жамбастын" бир упайына барабар;
— эки "жамбас" упайы "жартылай жеңыстин" бир упайына барабар;
— эки "жартылай жеңыс" упайы "тазанын" бир упайына барабар;
Таза жеңиштин ыйгарылышы:
— эгер каршылашы жыгылганда эки далысы жерге тийип калса;
— эртыкчылык упайлары менен;
— каршылашы төрт жолу эскертүү алып мелдештен четтегенде;
— атаандашы мелдештен чыгарылганда.
Тыюу салынат:
— калыс кармашты токтоткондон кийин каршылашына асылууга;
— муунтуу ыкмаларын жасоого, атаандашынын мурдун жана оозун жаап дем алуусуна бөгөп коюуга;
— урууга, тытууга жана тиштөөгө;
— эки колу менен кармоого жана мойнун буроого;
— атаандашынын бетин колу, буту, башы менен түртүүгө;
— каршылашын чыканагы жана тизеси менен согууга;
— манжаларынан кармап ыкма жасоого;
— колун артка кайрып, оорутуучу ыкмаларды колдонууга;
— тик турган абалда оорутуучу ыкмаларды жасоого;
— тизеден кармап көтөрүп чабууга;
— эрежеден тыш ыкма колдонууга;
— башы менен атаандашын көкүрөккө сүзүүгө;
— тизелеп туруп калууга;
— күрөш аятчасынан чыгып кетүүгө;
— атаандашын кийимден кармап тарткылоого;
— кийген формасына карата талаптарды бузууга.
Эгер кошумча берилген үч мүнөттүн ичинде жеңүүчү аныкталбаса аз салмактагы балбанга утуш берилет.
Дүйнөлүк көчмөндөрдүн III оюндары 2018-жылдын 2-сентябрында Чолпон-Ата шаарындагы ат майданда башталат. Мелдештин курамына спорттун 37 түрү кирип, 79 өлкөнүн 2300 спортчусу күч сынашмай болду. Спорттун түрлөрүнө 15 мамлекеттин улуттук оюндары киргизилген.
