Стамбул, Париж, Братислава, Вена… каарман бул төрт шаарды кыдырууга болгону 60 миң сом жумшаган. Sputnik Кыргызстан агенттигинин кабарчысы Светлана Федотова интервьюну жазып жатып, ээлирген бойдон эмгек өргүүгө чыгып кетти.
— Өзүңүздүн Youtube баракчаңыз аркылуу кыргызстандыктарга аз акча менен чет мамлекетте кантип эс алса болорун айтып берип келесиз. Акыркы жолку саякатыңызда төрт мамлекетке барып аз акча сарптапсыздар. Сыры эмнеде?
— Ооба, саякат учурунда ар бирибизге 800 евро сарпталды. Биз абдан даярданган элек.
Алгач окурмандарга эң көп жайылган катачылыктар тууралуу айтып берейин. Жубайым экөөбүз алгачкы жолу саякатка чыкканда билбестиктен көп акча коротконбуз.
Биринчи катачылык: биз өзүбүз менен кошо абдан чоң чемодан алып алганбыз. Анын ичиндеги каражаттардын кереги тийген деле жок. Анысы аз келгенсип, Европаны кыдырган чемодандын дөңгөлөктөрү сынып калды.
Экинчи катачылык: биз маршрутту алдын ала пландаган эмеспиз. Жөн гана Германияга учуп келип, Франкфруттан Прагага кетүүнү чечтик. Бул катачылык орчундуу чыгымга алып келди. Европаны транспорт менен кыдыруу өтө кымбат экен. Жергиликтүү тургундар бир жылдык абонемент сатып алышат. Ал эми бир жолку сапарга алынчу билеттер 20, 50 евро турат.
Жата турган жерди дагы барганда издейбиз деп туура эмес кылыптырбыз. Себеби түнөк издеген туристтерге баалар заматта өсөт экен. Австриядан Франкфуртка кайтарда акчабыз түгөнүп калды. Кудай жалгап досумдун эжесин жолуктуруп калдым. Ал байкесине мен аркылуу 700 доллар берип жиберди. Моюнга ала турган убакыт келди окшойт, ал акчаны Франкфуртка жетүү үчүн колдондук. Кийин карызды албетте кайтарып бердик.
Бул окуялардын бардыгы биз үчүн сабак болуп, ашыкча чыгымсыз саякаттоону үйрөндүк.
— Демек, кантип үнөмдүү эс алса болот экен?
Мындан тышкары, сайттарда баалардын өсүү жана азаюу динамикасы бар. Аны дагы карап коюш керек. Мисалы биз Бишкектен Стамбулга чейин эки адам үчүн билетке 211 доллар төлөдүк. Ал эми Түркиядан Парижге чейин 87 гана доллар сарпталды.
— Демек Бишкектен Парижге жетүү үчүн бир адамга 150 долларга жакын каражат кетиптир да. Мындай нерсени туристтик компаниялар сунуштабайт го…
— Башкысы порт-шаарларга арзан билет таап алыш керек. Мисал катары Москва же Стамбулду атаса болот. Бул шаарлардан дүйнөнүн төрт бурчуна арзан баада учуп кетсе болот.
Биз буга чейин Стамбулда болбогондуктан жакшылап кыдырууну чечтик. Парижге билетти ошого ылайыктап сатып алдык.
Стамбулдуктар эмнеси менен таң калтырды дебейсизби. Алар жаныбарларга абдан аяр мамиле жасашат экен. Көчөдө үй жайсыз тентип жүргөн иттер көп. Аларды эч ким атып жок кылбайт экен. Иттер дагы адамга үрүп койбойт.
— Ошондо маршрутту кантип түзүш керек?
— Анын бардыгы сиз кайсы мамлекеттерге баргыңыз келип жатканынан көз каранды. Биз Стамбул — Париж — Братислава маршрутун тандаганбыз. Ал ортодо Венадагы досторубузга жолуга кетмекпиз. Братислава капысынан эле кошулуп калды. Себеби бул шаар аркылуу Венага билеттер арзаныраак түшөт экен. Мындай жол менен ал шаарга туристтерди тартышат. Акчасы аз эле болгондон кийин жаңы шаарды көрө кеткенге эмнеге болбосун?
— Үнөмдүү авиакаттамдарда көйгөйлөр жаралбайт бекен?
— Биз Стамбулга учуу үчүн тандаган авиакомпания менен тоскоолдуктар болгон жок. Ал эми Парижден Братиславага баруу бираз нервди жеп койду. Биринчиден, аэропорт Париждин өзүндө эмес, Бишкек менен Кеминдин ортосундай аралыктагы Бове шаарында экен. Албетте бул жөнүндө билеттин арткы бетинде кичинекей шрифттер менен жазылган. Ал жакка чейин автобустун билети 17 доллар турат. Жерине барганда авиакомпаниянын дагы бир амалын билдик. Көрсө учууга эки саат калганда өз компьютериңден онлайн каттоодон өтүшүң керек экен. Аны аэропорттон көрсөтүшүң зарыл. Болбосо, эки адамга 100 евро айып төлөйт экенсиң. Ошентип биздин чөнтөгүбүздөн автобустун акысын кошкондо 135 евро чыгып кетти. Ал эми биз билеттен 120 доллар үнөмдөгөнбүз.
— Демек, алданып калышың деле мүмкүн турбайбы?
— Мейманканада жашоо канча турат экен?
— Жакшынакай отелде бир күнгө эки кишилик номер 40 евро. Алардын сервисин карап туруп, өзүбүздүн Ысык-Көл эске түштү, "көлдөгү пансионаттарга эмнеге акча төлөп атабыз?" деп ойлонот экенсиң. Ушул эле акчага Бостериде кандай кызматтар көрсөтүлөрүн баарыңар жакшы билесиңер.
Кыскасы, Бишкектен Парижге барып келүүгө бир кишиге 300 доллар керек. Эгер атайын бир мейманканага токтобойм десеңиз, каучсерфинг аркылуу барчу өлкөңүздөн тааныш таап алсаңыз болот. Сиз алар менен алдын-ала сүйлөшүп, барар күнүңүздү макулдашасыз. Мында алар сизден акча албай эле, жөн гана конок иретинде тосот. Бирок, майда-чүйдөңүзгө баары бир колдо акчаңыз болгону жакшы.
— Экөөңөрдүн саясакаттагы сүрөттөрүңөрдү соцтармактан көргөн тааныштар акчасын кайда чачарын билбей калыптыр деп ойлошот го…
— Оо кудай, мен карапайым эле адаммын. Келинчегим экөөбүз тең иштеп, эл катары эле болушунча үнөмдөп, акча чогултабыз. Бишкекте орточо айлык 15-18 миң сом. Эгер ай сайын 5-8 миң сомдон чогултсаң, бир жылдын ичинде 1 000 евро чогулуп калат. Бул акчага канча эмоция алып келсе болорун билесизби? Гитлердин, Кончита Вюрстун мекенин көрдүк. Айрым шаарларда секс-азчылыктарга колдоо кылган жол чырактар бар экен. Анда биздей адамдардын үрөйүн учуруп, кыздар менен кыздардын, балдар менен балдардын сүрөттөрү тартылган. Ал эми Париждеги Эйфел мунарасынын жанында кой жайылып жүрөт.
—?..
Ал эми Стамбулга учуп баратканда учакта шаардык эмес, региондордо жашаган мекендештер көп экен. Көпчүлүгү "Султан Сулейман" сериалынан кийин Түркияны көрүп келүүнү чечишиптир. Кыргызстандыктар чет өлкөлөргө көп каттап калышканы мени абдан кубандырды. Жалпысынан Европага саясат бизге 60 миң сомго турду.
—Саякаттоону каалап бирок, муну кымбат деп эсептеген мекендештерге кандай кеңеш берер элеңиз?
— Акча чогултуңуз. Колдон келишинче жалгыз эмес, бирөө менен чогуу чыкканга аракет кылыңыз, арзан түшөт. Биздин чек арадан ары дагы абдан чоң, кызыктуу дүйнө бар. Аны сөзсүз көрүшүңүз керек.
