ҮНДӨШ ТЕМАЛАР

Sputnik Кыргызстан агенттиги 2017-жылдын башынан бери ИИМдин Жол коопсуздугун камсыздоо башкы башкармалыгы менен биргеликте адам өмүрүн алган жол кырсыктарын тизмектеп келет.

Биздин маалыматка ылайык, былтыр өлкө аймагындагы жолдордо 830 адам каза тапкан. Ал эми 12 айдын расмий жыйынтыгын ИИМ азырынча айта элек.

Рубрикада купуялуулук шарты менен окурмандардын жеке турмушуна байланышкан көйгөйлөр жарыяланат. Редакция турмуштун оор кырдаалына кабылган адамга психологдон, адистерден кеп-кеңеш алып берип, абалдан чыгуу жолдорун сунуштайт.

Кыргыз элинин көркөм дөөлөттөрүнөн, көркөм чыгармаларынан тарта тарыхый инсандар, улуттун уюткусу болгон уул-кыздары туурасындагы кызыктуу фактылар.

2018-жылдын 8-сентябрында Бишкекте эки гинеколог бала сатууга шектелип кармалган. Айрым маалыматтарга караганда, алардын биринин унаасынын багажнигинен бойдон алдырган балдардын сөөгү табылган. Кылмыш ишине дагы бир нече медик айыпталууда.

Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн түптөлүп, кармалып турушуна, маданияттын,  искусствонун, адабияттын өнүгүшүнө  салым кошкон адамдардын сейрек кездешкен ирмемдерин "Таберик сүрөт" рубрикасынан табасыз

Бишкектин экс-мэри Кубанычбек Кулматовго шаар башчысы болуп турганда кытай компаниясы тарабынан бөлүнгөн каражатты максатка ылайыксыз пайдаланган деген кине менен айып тагылды. Кылмыш иши 303-берене (Коррупция) боюнча козголгон.

Москва шаарында 8-майда Евразиялык экономикалык биримдикке мүчө өлкөлөр жана КР президенти Алмазбек Атамбаев Кыргызстандын аталган уюмга кирүүсү боюнча протоколго кол койду.

 "Мамлекеттик жөлөк пулдар жөнүндө" мыйзам балдардын абалын жакшыртуу максатында ишке ашырылууда. Анын "балага сүйүнчү" пункту 2018-жылдын 1-январынан тарта күчүнө кирди. Ал эми "балага жөлөк" жана " үй-бүлөгө көмөк" аттуу эки пунктунун ишке ашырылышы Жогорку Кеңеш тарабынан үч айга узартылган.

2018-жылы 28-майга караган түнү 29 жаштагы киши Чүй облусуна караштуу Жайыл районунун ички иштер бөлүмүндө ала качып алган кызын бычактап, кийин өзүнө да кол салган. Кыз алган жараатынан улам каза болуп, эркек киши ооруканага түшкөн. Бул факты боюнча РИИБ кызмтакерлерине карата кылмыш иши козголду.

10-ноябрда Бишкекте аралаш мушташ боюнча кыргызстандык WEF Global лигасы менен япониялык Arzalet FCG уюмунун биргелешкен турнири өттү. Анын алкагында 19 мелдеш тартууланып, бешөөсүндө чемпиондук кур ойнотулду. Турнирге Орто Азиянын, Япониянын, Монголиянын, Бразилиянын жана Россиянын мушкерлери күч сынашты.

Быйыл, 2018-жылы Кыргыз Эл жазуучусу, классик, залкар калемгер Чыңгыз Айтматовдун 90 жылдыгы масштабдуу белгиленип жатат. Юбилей эл аралык уюмдардын алкагында да белгиленип, Айтматов боюнча бир топ форумдарды, конференцияларды өткөрүү пландалган. 

Жогорку Кеңештин депутаты Улан Чолпонбаев 11-ноябрь күнү кечке жуук көз жумду. Ал борбор калаадагы ооруканалардын биринде бөйрөгүн дарылатып жаткан. Өлөр алдында кыска мөөнөттүү комага түшүп калган. Анын сөөгү 13-ноябрь күнү "Ала-Арча" көрүстөнүнө жерге коюлат.

18-январь күнү Самара — Шымкент унаа жолунда, тагыраагы, Калыбай айылынан 10 чакырым алыстыкта "Икарус" үлгүсүндөгү автобус жүрүп бара жаткан жеринен өрттөнүп кеткен. Ичиндеги 57 адамдын бешөө гана аман калып, калган 52 киши каза тапкан. Тирүү калгандардын үчөө — айдоочу, казак жарандары. Экөө өзбектандык жүргүнчүлөр. Алгач Казактан ИИМи кырсыкты кокустук катары баалаган.

Sputnik Кыргызстан ар кыл тармак боюнча тесттерди жасап, окурмандарга сунуштайт. Бул жерде улуттук баалуулуктардан тарта кийинки муундар үчүн "күмүш сырга" болуп кала турган темалар да камтылган.

Апрель айынын соңунда Башкы прокуратура Жогорку Кеңештин депутаты, мурунку биринчи вице-премьер Аскарбек Шадиевге карата Кылмыш жаза кодексинин "Кызматынан кыянаттык менен пайдалануу" беренеси боюнча кылмыш ишин козгогон. Ага ЖКнын Эл аралык иштер, коргонуу жана коопсуздук комитетинин бөлүм башчысы Арсен Закировдун 2 миллион сомду ыйгарып алуусу себеп болгон. Катка комитеттин төрагасы Шадиев кол коюп берген.

2017-жылдын эсеби боюнча Афганистанда 2100гө жакын этникалык кыргыз жашап жатат. Алар Улуу Памир жана Кичи Памирди жердешет. Кичи Памирдеги сегиз айылда 1200ге жакын, Улуу Памирдеги алты айылда 825 адам күн кечирип келет.

Дагестандык мушкер Хабиб Нурмагомедов менен ирландиялык Конор Макгрегордун беттеши 6-октябрда Лас-Вегаста өтөт. Нурмагомедов UFC уюмунун учурдагы чемпиону болуп эсептелет.

Залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун 90 жылдыгына карата Ош облусундагы "Төлөйкөн" ат майданында көк бөрү боюнча өлкө чемпионаты өтүп жатат. Оюндар 29-октябрда башталып 3-ноябрга чейин уланат. Анда жети облус жана эки шаардын курама командалары күч сынашмакчы. Чемпионаттын жыйынтыгы менен өлкөнүн курама командасы түзүлөт.

Казакстанда 15-16-февралда атайын операция өтүп, 35 киши кармалган. Алардын арасында бажычылар, далдалчылар, ортомчулар, криминал жана укук коргоо органдарынын өкүлдөрү менен Кыргызстандын үч жараны болгон. Кийинчерээк кармалгандардын арасында депутат Дамирбек Асылбек уулу бар экени тастыкталган.

Ар кыл таасирлерден улам кыргыз тилиндеги айрым сөздөрдүн түп мааниси жоголуп кетсе, кээсинде орфографиялык эрежелер одоно бузулганы көп байкалат. Мындан улам ар бейшемби сайын "Тибиртке" рубрикасы  менен биргеликте кыргыз тилинде туура сүйлөп, туура жазууну үйрөнүүгө чакырабыз.