Аталган дарттын келип чыгышы жана анын алдын алуу боюнча Бишкектеги Улуттук онкология жана гематология борборунун абдоминалдык жана жалпы онкология бөлүмүнүн онкохирургу, медицина илимдеринин кандидаты, жогорку категориядагы дарыгер Сүйүтбек Дөөлөтбеков айтып берди.
Туура эмес тамактануу — оорунун негизги себептеринин бири
Ашказандын рагы бул — залалдуу шишик. Дарыгердин айтымында, оорунун бир нече себептери бар. Алсак, хеликобактер пилори бактериясы. Бул бактериянын түрү ашказандын былжырын жабыркатып, акырындап жүрүп гастритке, андан ары жарага алып келет. Куурулган, маринаддалган, туздалган, ышталган, майлуу, ачуу азыктарды өтө көп колдонуу ашказанды жабыркатат. Андан сырткары, тамактануу режиминин бузулушу, химиялык кошулмасы бар тамак-аштар, алкоголдук ичимдиктер, радиациянын таасири дагы ашказандын рак оорусуна алып келет. Анан да бул дарт тукум куучулук касиетке ээ.
Ашказан рагына кабылгандар этти көргүсү келбей калат
Оорунун өнүгүү этаптары
Илдет өрчүшүнө жараша төрт баскычтан турат. Анын 1-2-стадиясы баштапкы болуп эсептелет. Эгер оорулуулар ушул учурда кайрылса, толук дарылап айыктырууга болот. Натыйжасы жакшы болот. Үчүнчү стадиясында дарылоо татаалдашып ар кандай кыйнчылыктарды жаратат, бирок сакайтууга мүмкүнчүлүк бар. Акыркы стадиясында дарт өтүшүп, башка органдарга чейин таркап кеткендиктен дарылоо оор болуп калат.
Дарылоо жолдору
Ашказан рагын операция жолу менен дарылоого мүмкүн. Алгач бейтаптын операцияны көтөрөр-көтөрө албасы, шишиктин башка органдарга тарап-таркабаганы аныкталат. Дарт өтүшүп кетпесе, анда операция жасалат. Операция жасоодо кээде ашказандын жарымынан көбү же ашказан толугу менен алынат. Бул учурда кызыл өӊгөч ичке ичеги менен туташтырылат. Эгер ашказандагы шишик жанындагы органдарга өтүшүп кеткен болсо, коңшу жайгашкан органдарды да алууга туура келет.
Операциядан тышкары оорулуу химиотерапия жолу менен дарыланат жана иммунитетти көтөрүүчү дарыларды алат. Аталган дарт менен ооругандардын баарына режимди сактап, мүнөздөп тамак ичүү сунушталат. Ооруканадан дарыланып чыккандан кийин убак-убагы менен келип текшерилип турушу керек.
Ашказан рагы менен кимдер көп ооруйт?
Өлкө боюнча ашказандын рагы, башкача айтканда, залалдуу шишик оорусу менен катталгандардын саны 2017-жылдын эсеби менен 1600дөй адамды түзөт. Жыл сайын 700дөй адам катталып турат.
Республика боюнча ашказан оорусунун залалдуу шишиги рак ооруларынын ичинен үчүнчү орунда турат. Алдыңкы эки орунда эмчек рагы менен жатын моюнчасынын рагы бар.
