Дүйнөнү коронавирус каптап, ал илдет көп өтпөй биздин өлкөгө дагы кирип келди. Мындай апаатка өлкөбүздөгү дээрлик бардык тармак даяр эмес болуп чыкты. Экономика, медицина, билим берүү, туризм жана башка тармактын баары вирустун айынан келген кыйын күндөргө туруштук бере албай калды. Өзгөчө Кыргызстанда "казанда эмне болсо, чөмүчкө ошол чыгат" дегендей эле болду. Бардык жааттагы кемчиликтерди коронавирус көзгө сайып көрсөтүп жатты. Акыркы убактарда оору жуктургандардын саны азайып үмүттүн шооласын жандырганы менен адистер бул вирустун экинчи толкуну боло турганын боолголошууда. Мындан улам биринчи толкунда кандай сабактарды алдык, кайсы кемчиликтерибизди моюндап, аны жок кылууга аракет кылышыбыз керек деген мыйзам ченемдүү суроо келип чыгууда.
Пандемияда оорудан мурда ойдон чыгарылган кептер кууратты
"Дүйнөдө коронавирус аныкталууда" деген күндөн баштап, ар кандай ушактардын, божомолдордун арты тыйылбай келүүдө. Алар "бул атайын уюштурулган өнөктүк" дегенден башталып "биологиялык согушка" келип такалат. Албетте, мындай ой жүгүртүүгө кандайдыр бир себептер болгон чыгар. Ал эми такыр эле абсурд делген коомдогу аңыз кептерге саресеп сала турган болсок, таң калып эле отуруп каласың. Алардын айрымдары логикага дагы сыйбайт. Адегенде эле социалдык тармактар аркылуу "5G түйүнү коронавирусту күчөтөт экен", "дезинфекциялоо өпкөнүн кагынуусуна алып келет экен", "вертолет менен дары чачат экен, ал оорунун көбөйүшүнө алып келет" деген сыяктуу ушактар тарап, адистер, расмий органдар жалганга чыгарууга жетишпей жатты. Булардын ичинен "оору жок, бул жөн гана бийликтин оюну" деген таризде айтылган кепке ишенгендердин көбү санитардык талаптарды аткарбай, натыйжада илдет тез жайылып, канчалаган адам бул дүйнө менен кош айтышты.
Азыркы азалуу Ата Журт, эртеңки айт... Бул күндөрдүн артында улуу жакшылыктар бар
Буларды абсурд деп четке кагуунун деле себеби бар. Маселен "5G түйүнү коронавирусту күчөтөт" деген кеп логикага деле сыйбайт. Анткени коронавирус илдети бай, кедей, мусулман, мусулман эмес дебестен бардык өлкөнү каптады. Мындай жагдайда адамдын ден соолугуна зыян келтире турган түйүндүн ишке берилиши мүмкүн эмес. Мындан тышкары, өлкөнүн масштабында алсак, аталган түйүн Кытайдын айрым аймактарында гана иштеп баштаганы маалымат булактарында жазылууда. Ал эми Кыргызстандын технологиялык, экономикалык өнүгүүсүн эске алсак, дүйнөгө тарай элек түйүн алгач бизде орнотулуп калса кызык эле болмок.
"Вертолет менен дары чачат экен" деген аңыз кепке коментарий деле бербей койсок болот эле. Көптөрдү ынандырууга аракет кылгандар башка планетадан келгенби деп кетесиң. Себеби мындан бир канча убакыт мурда чет жактан келген туристтер тоо башында калып кетип, аны куткарууга вертолет таба албай карайлаганбыз. Анан кайдагы өлкөнү кыдырып дары чача турган тик учак табыла калат? "Өзү өлкөдө канча вертолет бар" деген суроо салып көрсөк эле бул кептин калпы чыгып калып жатпайбы.
Аза күтүү "аралыктан" жасалып, тойлордо топурагандар...
Карантин бүтүп, оору азайып медиктердин көзөмөлүнө алына баштаган учурда Нарын облусунун райондорунун бирине барып калдым. Бардык жердегидей эле вирустун таасири жана кесепеттери тууралуу кеп салып отурдук. Биз барган айылда жана аларга коңшу айылда коронавирустан үч-төрт адам каза болуптур.
Караңгы түндүн артында жаркырап тийчү күн бар... Өмүр-өлүм ортосу
"Башында кичине барып, кол-кабыш кылып, көз көрсөтүп жатканбыз. Анан оору күчөп жатканда ылдыйкы айылдан бирөө каза болуп калды. Баралы десек, медиктер телевизордон барбагыла деп үгүттөшөт. Жуктургандардын саны күн санап өсүп жатат. Аз эле адам барган. Ошондо каза болгон адамдын жакын тууганы "кошуналары келе беришпейби, эмне оорудан коркуп жатышабы" деп нааразы болуп ыйлап жаткан. Кийин ошол киши өзү вирус жугузуп алып кайтыш болуп калды. Анын жаназасына эч ким деле барган жок. Доктурлар эле жерге берди. Башында айылдагылар кантип ошондой болсун деп жатышкан. Кийин баары эле түшүнүп калды", – деди бир айылдашы.
Негизи маркумду жерге берүүнүн өз зыйнаты болот. Жакындары, туугандары чогулуп жоктоп, аза күтүлөт. Бирок "өлгөндүн артынан өлмөй жок" деп тегин жерден айтылбаса керек. Андыктан айылдарда абалды түшүнүү менен кабыл алып, аза күтүүнү да "аралыктан" жүргүзүп калышыптыр. Бул күндөр дагы өтөр.
Сөзүбүздү куру какшык менен улайлы. Антпесек, "акыл айтып жатат" деген токонаалатка калабыз. Жашырганда эмне, арабызда "генийлер" толтура жашап жүрүптүр. Мамлекеттик органдар жарандарга жөнү жок үйдөн чыкпоосун улам-улам эскертип, медиктер топтолууга тыюу салып, коомдук жайлар иштебей турганда да жолун таап, топуратып той бергендер болду. Кантип ыңгайын тапты? Ким билсин...
Бизге позитив керек! Жашоону оң нукка бура турган 8 кадам
Тойго жарашыктуу кийинип алып, жаркылдаган унаа менен барып, ал жерден 200-500 адам топтолуп, айрымдары мас болуп алып шоктонуп, кубалашып тилдешип, кучакташып бийлешип... Анан ушунун баарын коомго да, тийиштүү органдарга байкатпай "жашыруун" жасаган адамдарды "гений" дебегенде ким дейбиз? Социалдык тармактарда анча-мынча адамдардын тойдогу сүрөттөрү карантин убакта да чыга калып турду...
Негизи пандемия бир топ эле жүрөктүн үшүн алып койду. Оорунун күчү бир аз басаңдап баратты эле, жаңы статистика вирус илештирип алгандардын саны көбөйүп жатканын көрсөтүүдө. Экинчи толкун болот деп боолголоп, күн суук тартып сасык тумоо менен кошулуп айлабызды алты кетирет деп жатышат. Жакшы эле сабак алгыдай болдук, дүрбөлөңгө түшпөйлүчү. Сактаналы, дарыгерлердин айткан-дегенин аткарып, жардам берели. Өзүбүздү өзүбүз аяйлычы...
