Толгонай, Асел, Сейде... Айтматовдун каармандары театр сахнасында

Бүгүн залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун 95 жылдыгы белгиленүүдө. Sputnik Кыргызстан агенттиги атактуу калемгердин сахналаштырылган чыгармаларындагы сүрөттөрдү сунуштайт.
Sputnik
Кыргыз Республикасынын Баатыры Чыңгыз Айтматовдун эмгектеринин көпчүлүгү ар кыл тилде дүйнөнүн булуң-бурчундагы театрларда коюлган. Алсак, "Кыямат" романы жарыяланары менен эле Москва эксперименталдык театр студиясында, Москвадагы "Современник" театрында, Бишкектеги орус драма театрында, Нарындагы музыкалык драма театрында көрүүчүлөргө сунушталган. Жазуучунун атагын алыска тааныткан "Жамийла" повести да сахналаштырылып, 1961-жылы "Жамийла" операсы да тартууланган.
Айтматовдун "Саманчынын жолу" повести 1964-жылы Москвадагы Станиславский атындагы драма театрында коюлуп, ал спектакль менен труппа дүйнөнүн көптөгөн шаарларын кыдырган. Кыргыздар даярдаган спектакль 1965-жылы Кремль театрында көрсөтүлгөн. Андан сырткары, чыгарманын негизинде Кыргыз улуттук опера жана балет театрынын жамааты иштеп чыккан балет-оратория 1976-жылы СССРдин Мамлекеттик сыйлыгына татыган. Ошондой эле "Делбирим" повестинин негизинде композитор Владимир Власов "Асел" балетин жазып, бет ачары Чоң театрда өткөн.
Ал эми "Деңиз бойлой жорткон Ала-Дөбөт" повести боюнча Ош кыргыз драма театры койгон спектакль 1982-жылы Тбилисидеги жалпы союздук театр фестивалында лаурет аталган. Кыргыз эл жазуучусунун "Фудзиямадагы кадыр түнү" көпкө чейин СССРдеги атактуу театрлардын репертуарынан түшпөй, дүйнөнү түрө кыдырган. 1975-жылы СССР менен "кансыз согушта" каршылашып жүргөн АКШнын Вашингтон шаарындагы "Арена стейдж" театрында көрсөтүлгөн биринчи советтик пьеса атыккан.
1 / 14

"Саманчынын жолу" повестинин негизинде коюлган спектаклде белгилүү актриса Даркүл Күйүкова Толгонайдын ролун аткарууда

2 / 14

"Бетме-бет" спектаклинде СССРдин эл артисти Бакен Кыдыкеева Сейденин, Советбек Жумадылов айылдык кеңештин төрагасы Мырзакулдун образында. 1961-жыл

3 / 14

Композитор Калый Молдобасановдун "Саманчынын жолу" балети. Биринчи катарда атактуу балерина Айсулуу Токомбаева Толгонайдын образында

4 / 14

Казак ССРинин эл артисти Амина Умурзакова Жамийланын ролун аткарууда. Алматы шаары, 1964-жыл

5 / 14

Ленин сыйлыгынын лауреаттары, жазуучулар Леонид Соболев менен Чыңгыз Айтматов. Театр ишмерлери Айтматовдун чыгармаларына көп кайрылган

6 / 14

"Делбирим" повестинин негизинде жаралган композитор Власовдун "Асел" балети. Ал Москвадагы Мамлекеттик академиялык чоң театрда коюлган

7 / 14

Чыңгыз Айматов СССРдин эл артисти, "Современник" театрынын башкы режиссеру Галина Волчек менен. Залкар жазуучунун бир топ чыгармаларын москвалык режиссерлор сахналаштырган

8 / 14

Кыргыз эл жазуучусунун "Фудзиямадагы кадыр түнү" Советтер Союзунун бир топ театрларынын репертуарында болгон. Москва шаары, 1973-жыл

9 / 14

Кыргыз эл жазуучусунун эмгектери опера жана балет театрларынын сахнасына да чыккан. Москва шаары, 1967-жыл

10 / 14

СССРдин эл артисттери Даркүл Күйүкова менен Бакен Кыдыкеева "Саманчынын жолу" спектаклинде роль жаратууда. Күйүкова Толгонайды театрда ойноп жүрүп 1967-жылы СССРдин эл артисти болгон. Ал спектакль Кыргыз улуттук академиялык драма театрында 30 жылдай коюлган

11 / 14

Башкыр куурчак театры Ташкент шаарындагы фестивалда "Ак кеме" спектаклин көрүүчүлөргө сунуштоодо. 1979-жыл

12 / 14

Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты Челябинск шаарынын "Манекен" студенттер театрынын артисттери менен. Москва шаары, 1976-жыл

13 / 14

Литванын Мамлекеттик жаштар драма театрынын артисттери Айтматовдун кезектеги чыгармасын театр сүйүүчүлөрүнө көрсөтүүдө. Вильнюс шаары, 1987-жыл

14 / 14

Кыргызстандын залкар уулу, белгилүү жазуучунун эмгектери азыркыга чейин көптөгөн театрларда коюлуп келет

Тема боюнча:
Октябрь революциясынан кийинки элдин деми. Кылым карыткан сүрөттөр
Кыргыз кино өнөрүнүн алптарынын, залкарларынын, генийлеринин кызыктуу сүрөттөрү
Болот Миңжылкыевдин музасы Рейна Чокоева 85 жашта. Балеринанын сүрөттөрү
Геннадий Базаров 30 жашында тарткан. "Көчөдөгү" кызыктуу сүрөттөр