Sputnik Кыргызстан агенттиги кинокартиналары менен дүйнөнүн көп өлкөлөрүнөн өзүнүн күйөрмандарын тапкан режиссёрдун өмүрү, чыгармачылыгындагы кызыктуу фактыларды сунуштайт.
Таякеси багып алган. Актан Арым Кубат 1957-жылы 26-мартта Чүй облусунун Сокулук районундагы Күн-Туу айылында жарык дүйнөгө келген. Балалыгы ошол айылда өтүп, таякесинин колунда өскөн. Апасы аны кичинекей кезинде эле бир тууган агасына берип койгон. Өспүрүм өзүнүн ата-энеси бар экенин кийин гана билген.
Сүрөтчү, декоратор, ассистент... Айылдагы мектепти аяктагандан соң Фрунзе шаарындагы Семён Чуйков атындагы көркөм сүрөт училищесинде билим алып, ал жакта сүрөт жана чийүү боюнча мугалим адистигине ээ болгон. Сүрөтчү бир жылдай Гапар Айтиевдин өнөрканасында да окуган.
Эмгек жолун 1981-жылы "Кыргызфильмде" баштап, сүрөтчү, декоратор, ассистент болуп бардык баскычтардан өтүп, тажрыйба топтогон. Ал жакта иштеп жүрүп биринчи эмгегин, "Жолбун ит" даректүү фильмин көрүүчүлөргө сунуштаган.
Мал багып, такси айдап. Өлкө эгемендик алган жылдары маданият тармагы дагы катуу аксаган жылдары КРдин эл артисти, ал кездеги Актан Абдыкалыков айылда мал багып, шаарда жумуштан чыгып алып таксист болуп иштеп үй-бүлөсүн баккан.
Жашоосун киного айланткан сүрөткер. Токтогул атындагы мамлекеттик сыйлыктын лауреаты өзүнүн чыгармачылык жолунда 20га жакын кыска жана толук метраждуу тасма тарткан. Киночунун эмгектеринин басымдуу бөлүгү өзүнүн жашоосунан алынган. Мисалы, "Беш кемпир", "Келин", "Маймыл" режиссёрдун балалыгы, "Свет-аке" азыркы турмушу жөнүндө баяндайт.
Эң кызыгы, "Кентавр" кинокартинасынан башка бардык кинолорун плёнкага тарткан. Анын бет ачары Берлиндеги ири фестивалда өтүп, Франциянын 30дан ашуун шаарында прокатка чыгып, элдин сүймөнчүлүгүнө ээ болгон.
Кинокартиналары дүйнө кезип. Актан Арым Кубаттын эмгектерин чет элдиктер сүйүп көрөт. Алсак, "Селкинчек" кинокартинасынын дүйнөлүк премьерасы Швейцариянын Локарно шаарында өткөн. 2019-жылы Францияда болгон Азия кинолору фестивалында "Беш кемпир" фильми үч жолу көрсөтүлгөн. Анда көрүүчүлөр эки сеанстын тең билетин талап кетип, дагы бир сеанс уюштурууга туура келген.
Белгилүү кинорежиссёр, сценарист Актан Арым Кубат
© Фото / Эркин Болжуров
Эки атанын уулу. Режиссёрдун мурдагы аты-жөнү Актан Абдыкалыков. Бирок ал башка үй-бүлөдө өскөндүгүнө байланыштуу эки атанын тең атын алып жүрүүнү туура көргөн. Арым — анын өз атасы болсо, Кубат — багып алган атасынын ысымы.
Үйү — музей, гаражы — кинотеатр. Европа киноискусство академиясынын мүчөсү жубайы экөө эки кыз, бир уулду тарбиялап-өстүргөн. Кыздары чыгармачылыктан алыс. Ал эми уулу Мирлан Абдыкалыков ата жолун улап, азыр Кыргызстандагы мыкты режиссёрлордун бири. Чыгармачыл инсан өзү туулуп-өскөн айылындагы атасынын үйүн киного тиешелүү реквизит, эски оокат, буюмдарды чогултуп музей жасап койгон. Ал эми автоунаа токтогон гаражды чакан кинотеатрга айланткан.
Тема боюнча: