https://sputnik.kg/20220315/kyrgyzstan-surotchu-teodor-gercen-fakty-1062863572.html

"Манасты" сегиз жыл иллюстрациялаган. Сүрөтчү Теодор Герцен жөнүндө 7 факты

"Манасты" сегиз жыл иллюстрациялаган. Сүрөтчү Теодор Герцен жөнүндө 7 факты

Sputnik Кыргызстан

Бүгүн белгилүү сүрөтчү Теодор Герцендин туулган күнү. Өмүрүн көркөм өнөргө, "Манас" эпосун сүрөт менен берүүгө арнаган таланттуу инсандын көзү тирүү болгондо... 15.03.2022, Sputnik Кыргызстан

2022-03-15T17:55+0600

2022-03-15T17:55+0600

2022-03-15T17:56+0600

кыргызстан

маданият

сүрөтчү

факты

теодор герцен

https://sputnik.kg/img/07e6/03/0f/1062862861_0:103:2048:1255_1920x0_80_0_0_922a3df4e7f6163ab597f3c694e33549.jpg

Sputnik Кыргызстан агенттиги КРдин эл сүрөтчүсүн эскерип, өмүрү жана чыгармачылыгындагы кызыктуу фактыларды сунуштайт.Согуш жылдарындагы балалык. Теодор Герцен 1935-жылы 15-мартта Талас облусунун Бакай-Ата районундагы Ак-Дөбө айылында жарык дүйнөгө келген. Атасы түрдүү адабият, эмгектерди чогулткан искусствого жакын адам эле. Кийин согуш башталып Уралга эмгек фронтуна жөнөтүлөт. Мындан улам Теодор кичине болгонуна карабай кыз-келиндерге кол кабыш кылган. Мектепти аяктаган соң 16 жашында Кызыл-Кыядагы тоо-өндүрүш училищесин бүтүрүп, Баткендеги шахтада машинист болуп иштеген.Кыял жетелеген өнөр. Бала чагынан баштап сүрөтчү болууну эңсеген жигит шахтадагы жумушун таштап Фрунзе шаарындагы Көркөм өнөр училищесине тапшырып, аны 1959-жылы аяктаган. Ошол жылы окуусун Москвада улантууга аракет жасап, бирок өтпөй калат. Кийинки жылы Строганов атындагы Көркөм өнөр-өндүрүш жогорку окуу жайынын монументалдык-декоративдик живопись факультетинде билим ала баштайт. Ал ЖОЖду 1966-жылы аяктап, туулуп өскөн мекенине кайтып келип, чыгармачылыкка бел байлаган.Монументалдык эмгектер. Сүрөтчү ал жылдары Кыргызстанды түрө кыдырып, Германия, Голландияга чейин барып чыгармачылыгын өркүндөткөн. Ал 70-80-жылдары кесиптештери менен Нарын, Ысык-Көл, Талас облусунда жана Бишкек шаарында ири монументалдык эмгектерди жараткан. Алардын арасында Киров суу сактагычында куруучуларга арналган горельеф да бар.Тоолук сүрөтчү. Кыргыз Республикасынын Эл сүрөтчүсү пейзажды мыкты тарткан. Ал "Кыргыз тоолорунун күүсү" аталышындагы атайын сериянын автору. Герцен өзүнүн чыгармачылыгын эскерип отуруп, кыргыз тоолору менен жаратылышын ондогон жылдар бою тартып, дагы деле бүтө албагандыгын айткан жайы бар. Чыгармачыл инсан өлкө аймагын кыдырып, таң эрте туруп алып тоо аралап сүрөт тартканды жакшы көрчү экен. Кийин Германияда жүргөн маалда дагы кыргыз тоолорун сагынганын жашырган эмес."Манас" менен алышкан жылдар. СССРдин Сүрөтчүлөр союзунун мүчөсү кыргыз элинин дүйнө жүзүнө белгилүү "Манас" эпосундагы окуялар менен каармандарын иллюстрациялоого сегиз жыл кетирген. Ал эмгектер кийин Сагымбай Орозбаковдун айтуусунда чыккан төрт томдуктун ичине кирген. Бул сүрөттөр кыргыз көркөм өнөрүндөгү эң баалуу эмгектердин бири катары саналып, башка сүрөтчүлөр тарабынан да жогору бааланып, азыркыга чейин колдонулуп келет. Герцен ошондой эле кыргыз жомокторун дагы иллюстрациялаган.Көп кырдуу сүрөтчү. Теодор Герцендин "Мен сүрөтчүмүн, чыгармачылык мен үчүн жумуш эмес, бул менин жашоо образым" деген сөзү бар. Ал бир учурда эле ири монументалдык живопись жана чакан иллюстрация менен да алектенген. Герцен Ош шаарындагы улуттук драма театрынын тышкы жасалгасын, эскизин иштеп чыккандардын бири.Сүрөтчүлөрдүн үй-бүлөсү. Жаны тынбаган жана дайым изденүүнүн үстүндө жүргөн сүрөтчү натюрмортчу Диль-Фируз Игнатьевага үйлөнгөн. Кесиптештер эки баланы тарбиялап өстүргөн. Даңк медалынын ээси эгемендүүлүк жылдары 600дөй эмгегин музейге өткөрүп берип, ден соолугуна байланыштуу 2001-жылы Германияга кеткен. Европада айыккыс оорудан дарыланып жүрүп 63 жашында кайра Кыргызстанга жетпей көз жумган. Азыр анын 1990-жылы түзүлгөн көркөм сүрөт музейи өзүнүн туулуп өскөн айылында иштеп келет.

https://sputnik.kg/20220123/manastyn-bala-kezi-tuuraluu-7-fakty-1061456573.html

2022

Жаңылыктар

kg_KG

кыргызстан, маданият, сүрөтчү, факты, теодор герцен