https://sputnik.kg/20250507/cholponbay-tuleberdiyev-kyrgyzstandyk-sovetter-soyuzunun-baatyry-1093790547.html
Чолпонбай Түлөбердиев — Кыргызстандан чыккан Советтер Союзунун Баатыры
Чолпонбай Түлөбердиев — Кыргызстандан чыккан Советтер Союзунун Баатыры
Sputnik Кыргызстан
Sputnik Улуу Ата Мекендик согуштагы Жеңиштин 80 жылдыгына карата майданда эрдик көрсөтүп Баатыр наамы ыйгарылган кыргызстандык эр жүрөк жоокерлер жөнүндө... 07.05.2025, Sputnik Кыргызстан
2025-05-07T20:07+0600
2025-05-07T20:07+0600
2025-05-07T20:07+0600
улуу ата мекендик согуштагы жеңишке 80 жыл
дүйнөдө
ссср
кыргызстан
чолпонбай түлөбердиев
улуу ата мекендик согуш
эрдик
https://sputnik.kg/img/07e9/04/09/1093209654_0:140:412:372_1920x0_80_0_0_9aad83bd6d22034c7496ed6d447efbdc.png
Катардагы жоокер Чолпонбай Түлөбердиев Ал азыркы Талас облусундагы Киров районуна караштуу Чымкент кыштагында 1922-жылы 13-апрелде дыйкандын үй-бүлөсүндө туулган. Мектептен жети класс билим алып чыгып, Тельман атындагы колхоздо иштей баштайт. 1941-жылы Кызыл Армияга чакырылып, Воронеж фронтунда 6-армиянын 160-аткычтар дивизиясынын 636-полкунда кызмат кылат. Воронеж облусундагы Селявин-2 кыштагындагы согушта каармандыгы менен айырмаланган. Полкко душман үстөмдүк кылып турган дөңсөөдөгү ок жаадырган жерди жок кылып, ал жактан плацдарм ээлөө тапшырмасы берилет. Бул ишке 9-ротанын өз ыктыяры менен барчу жоокерлери аттанат. 1942-жылы 6-августта 11 жоокерден турган команда жамгырдай жааган октун алдында кайык менен Дон аркылуу бөксө тоодогу тик жарга жетет. Көрүнөө жерден жоокерлер душмандын ок чачкан жерине 30 метрден көп жакындай албай турат. Таластын жүрөгүндө жалы бар, ошондо 20га жаңы толгон уулу Түлөбердиев "мен барам" дейт. Ал дзотту көздөй боортоктоп отуруп, 4-5 метрдей жетпей токтойт да, жардырып жиберүү үчүн эки граната ыргытат. Бирок пулемотту жок кыла албайт. Чолпонбай аларга карай жүгүргөндө оң ийинине ок жеп жыгылат... Жарадар жоокер болгон гранаталарын түгөткөндөн кийин илбирсче секирип барып денеси менен үңүрөйгөн амбразураны жаап, жыгылат... Фашисттердин ажал чакырган куралы саамга унчупай калат. Ушул ирмемдерге Чолпонбайдын майдандаштары ажал бүрккөн пулемотту жок кылат да, стратегиялык мааниге ээ плацдармды ээлейт. Чолпонбайды урмат менен жүрөк жалтанткан эрдигин жасаган жерге, Лысая гора дөңсөөсүнө коюшат. Аны менен бирге болгон жолдоштору жана командирлери мүрзөгө жыгачтан эстелик коюшуп, "Сага, кыргыз элинин баатырына, түбөлүк даңк! Элдин ишенимдүү уулу Түлөбердиев Ата Мекендин даңкына эрдиги менен өзүн жана элин өлбөс-өчпөс даңкка бөлөдү!" – деп сыя калем менен жазышкан. Батальон комиссары Виктор Мурадян "Боевая тревога" гезитине анын эрдигин сүрөттөп, жүрөккө жеткидей кылып баяндаган. 1943-жылы 4-февралда СССРдин Жогорку Кеңешинин президиумунун жарлыгы менен немецтик-фашисттик баскынчыларга каршы кармашта командачылыктын согуштук тапшырмаларын үлгүлүү аткаргандыгы жана эрдиги, каармандыгы үчүн курман болгондон кийин Чолпонбай Түлөбердиевге Советтер Союзунун Баатыры наамы жана Ленин ордени, Алтын Жылдыз медалы ыйгарылган. Киндик каны тамган айылына Чолпонайдын ысымы берилет. Көчөлөрдүн бирине аты ыйгарылып, баатырдын үч метрлик скульптурасы орнотулуп, музейи ачылат. Бишкек шаарында да Чолпонбай Түлөбердиев атындагы көчө жана сейил бак бар. Жалал-Абад облусундагы Кара-Көл шаарындагы, Россиядагы Селявин жана Давыдовка айылдарындагы мектепке баатырдын ысымы ыйгарылган. Бишкек жана Россиядагы Воронеж облусуна караштуу Лиска шаарындагы Баатырлар аллеясына бюсту, эстелиги коюлган. Материал ачык маалыматтардын, КР Куралдуу күчтөрүнүн жана "Герои страны" сайтындагы материалдардын негизинде жазылды.
https://sputnik.kg/20250503/kyrgyzdyn-baatyry-cholponbay-t-l-berdiyevdin-erdigi--1093731391.html
ссср
Sputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Жаңылыктар
kg_KG
Sputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
https://sputnik.kg/img/07e9/04/09/1093209654_0:121:412:430_1920x0_80_0_0_449a12e68fe9ec64351d879234ccd2c4.pngSputnik Кыргызстан
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
дүйнөдө, ссср, кыргызстан, чолпонбай түлөбердиев, улуу ата мекендик согуш, эрдик
дүйнөдө, ссср, кыргызстан, чолпонбай түлөбердиев, улуу ата мекендик согуш, эрдик
Чолпонбай Түлөбердиев — Кыргызстандан чыккан Советтер Союзунун Баатыры
Sputnik Улуу Ата Мекендик согуштагы Жеңиштин 80 жылдыгына карата майданда эрдик көрсөтүп Баатыр наамы ыйгарылган кыргызстандык эр жүрөк жоокерлер жөнүндө баяндоосун улантат.
Катардагы жоокер Чолпонбай Түлөбердиев
Ал азыркы Талас облусундагы Киров районуна караштуу Чымкент кыштагында 1922-жылы 13-апрелде дыйкандын үй-бүлөсүндө туулган. Мектептен жети класс билим алып чыгып, Тельман атындагы колхоздо иштей баштайт.
1941-жылы Кызыл Армияга чакырылып, Воронеж фронтунда 6-армиянын 160-аткычтар дивизиясынын 636-полкунда кызмат кылат.
Воронеж облусундагы Селявин-2 кыштагындагы согушта каармандыгы менен айырмаланган. Полкко душман үстөмдүк кылып турган дөңсөөдөгү ок жаадырган жерди жок кылып, ал жактан плацдарм ээлөө тапшырмасы берилет. Бул ишке 9-ротанын өз ыктыяры менен барчу жоокерлери аттанат.
1942-жылы 6-августта 11 жоокерден турган команда жамгырдай жааган октун алдында кайык менен Дон аркылуу бөксө тоодогу тик жарга жетет. Көрүнөө жерден жоокерлер душмандын ок чачкан жерине 30 метрден көп жакындай албай турат. Таластын жүрөгүндө жалы бар, ошондо 20га жаңы толгон уулу Түлөбердиев "мен барам" дейт. Ал дзотту көздөй боортоктоп отуруп, 4-5 метрдей жетпей токтойт да, жардырып жиберүү үчүн эки граната ыргытат. Бирок пулемотту жок кыла албайт. Чолпонбай аларга карай жүгүргөндө оң ийинине ок жеп жыгылат... Жарадар жоокер болгон гранаталарын түгөткөндөн кийин илбирсче секирип барып денеси менен үңүрөйгөн амбразураны жаап, жыгылат... Фашисттердин ажал чакырган куралы саамга унчупай калат. Ушул ирмемдерге Чолпонбайдын майдандаштары ажал бүрккөн пулемотту жок кылат да, стратегиялык мааниге ээ плацдармды ээлейт.
Чолпонбайды урмат менен жүрөк жалтанткан эрдигин жасаган жерге, Лысая гора дөңсөөсүнө коюшат. Аны менен бирге болгон жолдоштору жана командирлери мүрзөгө жыгачтан эстелик коюшуп, "Сага, кыргыз элинин баатырына, түбөлүк даңк! Элдин ишенимдүү уулу Түлөбердиев Ата Мекендин даңкына эрдиги менен өзүн жана элин өлбөс-өчпөс даңкка бөлөдү!" – деп сыя калем менен жазышкан. Батальон комиссары Виктор Мурадян "Боевая тревога" гезитине анын эрдигин сүрөттөп, жүрөккө жеткидей кылып баяндаган.
1943-жылы 4-февралда СССРдин Жогорку Кеңешинин президиумунун жарлыгы менен немецтик-фашисттик баскынчыларга каршы кармашта командачылыктын согуштук тапшырмаларын үлгүлүү аткаргандыгы жана эрдиги, каармандыгы үчүн курман болгондон кийин Чолпонбай Түлөбердиевге Советтер Союзунун Баатыры наамы жана Ленин ордени, Алтын Жылдыз медалы ыйгарылган.
Киндик каны тамган айылына Чолпонайдын ысымы берилет. Көчөлөрдүн бирине аты ыйгарылып, баатырдын үч метрлик скульптурасы орнотулуп, музейи ачылат. Бишкек шаарында да Чолпонбай Түлөбердиев атындагы көчө жана сейил бак бар. Жалал-Абад облусундагы Кара-Көл шаарындагы, Россиядагы Селявин жана Давыдовка айылдарындагы мектепке баатырдын ысымы ыйгарылган. Бишкек жана Россиядагы Воронеж облусуна караштуу Лиска шаарындагы Баатырлар аллеясына бюсту, эстелиги коюлган.
Материал ачык маалыматтардын, КР Куралдуу күчтөрүнүн жана "
Герои страны" сайтындагы материалдардын негизинде жазылды.