00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ежедневные новости
08:00
4 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:00
3 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
11:54
6 мин
Ежедневные новости
12:00
4 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
4 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 08:00
08:00
4 мин
Будь в курсе
Знают ли кыргызстанцы свои права и как повысить юридическую грамотность в обществе?
08:05
53 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 09:00
09:00
5 мин
Күн башат
Өлкөдөгү адистерди даярдоо маселеси жана эмгек рыногундагы өзгөрүүлөр, суроо-талаптар
09:06
49 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 10:00
10:01
3 мин
Максимальный репост
«Манас» в XXI веке: как эпос сохраняет свою актуальность и чему может научить нас сегодня?
10:04
48 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 11:00
11:01
3 мин
Sputnikteн сүйлөйбүз
Депозиттерди коргоо фондунун суммасы 7 млрд. сомдон ашты — дедолларизация, финансылык сабаттуулук
11:04
41 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 12:00
12:01
3 мин
Максимальный репост
Контроль и эффективность: как работают механизмы исполнения решений в Кыргызстане
12:05
2 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 13:00
13:01
3 мин
Күн башат
Өлкөдөгү адистерди даярдоо маселеси жана эмгек рыногундагы өзгөрүүлөр, суроо-талаптар
13:05
49 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
3 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 15:00
15:01
3 мин
Ачык кеп
Эхинококкоз, альвеококкоз оорулары көбөйүп, генофондго коркунуч жаратууда
15:04
43 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
0 мин
Структура личности
Современная поэзия – почему стихи актуальны в любую эпоху
16:04
42 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Экономикалык панорама
“Экинчилердин биринчисиби?” Түркиянын экономикасы
17:04
53 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Тема дня
Мониторинг бизнеса: защита потребителей или новая волна проверок?
18:07
52 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Кеменгер
4-декабрь, "Манас" күнү. Эпосту жайылтууда кандай илимий иштер жүрүүдө?
19:06
44 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Между строк
Волшебный мир книг: как литература помогает детям расти
20:06
52 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 21:00
21:01
3 мин
Ачык кеп
Эхинококкоз, альвеококкоз оорулары көбөйүп, генофондго коркунуч жаратууда
21:04
43 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

Афганистанга айбат. "Рубеж — 2021" машыгуусунун күч-дарамети

© Sputnik / Константин Михальчевский / Медиабанкка өтүүАскер кызматкери "Рубеж — 2021" окуу-машыгуусу учурунда
Аскер кызматкери Рубеж — 2021 окуу-машыгуусу учурунда - Sputnik Кыргызстан, 1920, 10.09.2021
Жазылуу
Аскердик эксперттер Афганистандагы туруксуз кырдаал ЖККУ мамлекеттеринин өз ара мамилесине жана Өзбекстан менен кызматташуунун моделине таасир тийгизет деген пикирде.

Кечээ, 9-сентябрь күнү, Кыргызстанда ЖККУнын Тез аракет келүүчү жамааттык күчтөрүнүн "Рубеж — 2021" деп аталган окуу-машыгуусу соңуна чыкты. Эки күнгө созулган иш-чарага Казакстан, Кыргызстан жана Россиянын Куралдуу күчтөрү катышкан.

Машыгуу максатына жетти. Бириккен армия сценарий боюнча ЖККУга мүчө-мамлекеттин бирине кол салган топтун жолун бууп, жок кылган. Бул тууралуу окутуунун жабылышында сүйлөп жатып ЖККУнун Бириккен штабынын жетекчиси Анатолий Сидоров билдирди.

Ал эми аскердик эскперттер "Рубеж— 2021" Афганистан менен чектешкен аймактагы абалды турукташтыруу үчүн башка кыйыр маселелерди кошо чечти деген пикирде.

Кырдаал кооптуу

ЖККУ алкагында мындай машыгуулар байма-бай өтүп турат, 20 жыл ичинде биргелешкен окутуулар 10 ирет болгон. Акыркысын Афганистанда "Талибан"* кыймылынын бийликке келиши менен абалдын чыңалышы шарттаганын Россия Илимдер академиясынын Дүйнө экономикасы жана эл аралык мамилелер институтунун илимий кызматкери, аскердик эксперт Илья Крамник айтып берди.

"Бүгүнкү күндө ЖККУга мүчө-мамлекеттер Афганистан тараптан кооптуулук жаралган маалда аракетке келүү механизмин иштеп чыгуулары керек", — деди ал.

Эксперт "Талибан" Россияда азыркыга чейин тыюу салынган уюм экенин, БУУнун Коопсуздук кеңешинин террордук тизмесинен да чыга электигин эске салды.

Ысык-Көлдө ЖККУ күчтөрүнүн Рубеж-2021 аскердик машыгуусу - Sputnik Кыргызстан, 1920, 09.09.2021
Көл менен тоолордун курчоосунда өткөн ЖККУ машыгуусунан 15 сүрөт
Машыгуунун ачылыш салтанатында Кыргызстандын коргоо министринин орун басары Алмазбек Карасартов "контртеррордук операцияларды" жүргүзүп, согуштук ыкмаларды үйрөнүү "Жакынкы Чыгыштагы абал барган сайын чыңалып жаткандыктан" зарыл экенин белгиледи.

Борбор Азиядагы кырдаал кооптуу экенине Анатолий Сидоров да токтолгон. Анын айтымында, абал "Тажикстан менен чектешкен Афганистанда бийликке талибдердин келиши" менен курчуп кетти.

Террордук кооптуулук күч экенин Тажикстан бийлигинин "Рубеж — 2021ге" аскерлерин катыштырбоо боюнча чечими да тастыктап турарын аскердик эксперт Юрия Лямин да тастыктады. Биричиден, машыгуу өтүп жаткан маалда Тажикстанда республиканын эгемендүүлүгүнүн 30 жылдыгына арналган аскердик параддар болду. Экинчиден, октябрда ЖККУ тажик-афган чек арасында жаңы машыгуу өткөрөт.

Россия курал-жарагы

"Россия — Казакстан, Кыргызстан жана Тажикстандын Куралдуу күчтөрүн салыштыра келгенде ЖККУ күчтөрүнүн негизи болуп саналат, — дейт Юрий Лямин. — Эгер Борбор Азия региону үчүн кооптуулук жаралса, Россия чабуулдун мизин кайтарууга жардам берери шексиз. Бул тууралуу РФ бийлиги да бир нече жолу айткан".

Талаа аралаган танкалар. ЖККУнун Кыргызстандагы аскердик машыгуусунун видеосу - Sputnik Кыргызстан, 1920, 08.09.2021
Талаа аралаган танкалар. ЖККУнун Кыргызстандагы аскердик машыгуусунун видеосу
Бул пикирди сандар да тастыктап турат. Борбор Азия регионунун Тез аракетке келүүчү жамааттык күчтөрүнүн маалымат кызматынын билдиргенине караганда "Рубеж — 2021" өткөн Кыргызстандагы "Эдельвейс" полигонуна 1000ден ашуун аскер адамы келген. Анын дээрлик теңин Россиянын аскер контингенти түзөт. Мындан тышкары, РФ танк, бронетранспортер, аскер машиналары, ок атуучу комплекстер, Ми-8 тик учактары, "Тигр" сооттолгон автоунаалары сыяктуу 120 техника берген.

"Машыгууда көп катмарлуу тапшырма каралган, — дейт аскердик эксперт, отставкадагы полковник Виктор Литовкин. — Чек араны коргоо менен бирге техниканы ыкчам, майнаптуу, ырааты менен колдонууну билүү керек. Бул бири-бири менен туура иштеше билүүдөн көз каранды. Бир армия деле ушул максатты көздөйт, ал эми бул жерде үч мамлекеттин жоокерлери тууралуу сөз болуп жатат".

Литовкин Россия Кыргызстандын коопсуздукту камсыздоосуна өзгөчө көңүл бурарын эскертти. Чүйдөгү "Кант" аэродрому структуралык жактан Россиянын Аскер-аба күчтөрү менен Абадан коргонуу күчтөрүнүн 14-армиясынын курамында.

"Россия Кыргызстандын Куралдуу күчтөрүнүн деңгээлин жогорулатууга катышып, заманбап курал-жарак жана аскердик техника менен жабдып келет", — деди Литовкин.

Учак. Архив - Sputnik Кыргызстан, 1920, 09.09.2021
Бишкектен Кабулга элди эвакуациялоо үчүн учак жөнөтүлдүбү? Расмий жооп
Эксперт Россия 2019-жылы Кыргызстанга эки тик учак, 9 сооттолгон машина белек кылганын мисал келтирди (мындан тышкары, ошол эле жылы россия Кыргызстандын чек ара бөлүктөрүн жаңылап, кошумча курулуш үчүн 48,5 миллион доллар бөлгөн). Буга катар россиялык аскерлер кыргызстандык офицерлерди берилген техниканы туура пайдаланууга машыктырып келет. Демек, Россия афган кооптуулугуна чейин эле Борбор Азия өлкөлөрү менен бир катарда туруп келген, ал эми азыркы кооптуу учурда союздаш мамлекеттердин чек арасын коргоого эселеп аракет кылмакчы.

Россиянын Коргоо министрлигинин маалыматы боюнча, "Кант" авиабазасында бир эле учурда эки бутаны жок кылууга жөндөмдүү Су-25СМ учактары, төрт тоннага чейин жүк ташый алчу атайын жабдуу менен жабдылган Ми-8МТВ5-1 тик учактары бар. Мындай жагдай түнкүсүн көрүүчү көз айнектерди пайдаланууга жана түн ичинде учууга жол ачат.

Биримдиктин күчү

Кыргызстанда өткөн машыгууларга сереп салып жатып эки аспектини бөлүп кароого болот дейт Илья Крамник. Биринчиси — коюлган максат. Сценарий боюнча, ЖККУга мүчө-мамлекеттин бирине кол салган согушкерлердин мизин кайтаруу үчүн уюм армиясын тез арада ошол жакка жөнөтүшү керек.

"Ар кандай мыйзамсыз топторду жок кылуу жана өз ара иштешүүнү ыраатка келтирүү машыгуунун негизги учурлары болду, — дейт Крамник. — Кимдин ким менен байланышта болору, маалымат алмашуу кандай жүрөрү алдын ала такталышы керек. Ал эми күчтөрдү өз учурунда окуя болгон жерге жеткирүү да абдан маанилүү, анткени Россия менен Борбор Азия өлкөлөрүнүн ортосундагы аралык бир топ, мындан улам тез арада ыңгайлуу жолун табуу абзел".

Машыгуунун экинчи маанилүү жери — ЖККУ күчтөрүнүн ырааттуулугун жана Россия менен Борбор Азия регионунун саясий биримдигин көрсөтүү. Крамниктин пикирине Виктор Литовкин да кошулат.

Панджшер провинциясында Талибанга каршы туруучу жоокер - Sputnik Кыргызстан, 1920, 08.09.2021
Панжшердин алынышы Борбор Азияга кандай коркунуч туудурат? Сереп
"Афган кооптуулугу мамлекеттерди бириктирди, — дейт ал. — Казакстан Афганистан менен чектешпейт, бирок радикалдар Өзбекстан же Тажикстандын чек арасы аркылуу өтүп кете турган болсо, террор кооптуулугу бүтүндөй аймакка жайылат. Россия бул жерде бардык республикалардын чек арасын бекемдеген элементтин ролун аткармакчы".

Ляминдин айтымында, уюмдун катарынан 2012-жылы чыгып кеткен Өзбекстандын да ЖККУ менен кызматташканы жакшы.

"Өзбекстандын ЖККУга кайра кирери күмөн, бирок уюм аталган республика менен кызматташууга даяр экенин билдирүүдө. Президент Шавкат Мирзиёев ЖККУнун августтагы саммитине конок катары чакырылды. Ташкент да азыркы кырдаал кооптуу экенин түшүнүп турат, мындан улам ЖККУ менен кызматташуу диапазонун кеңейтет деген ойдомун", — деди Лямин.

* — Кыргызстан, Россия жана башка бир катар мамлекеттерде тыюу салынган уюм.

Жаңылыктар түрмөгү
0