00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
07:46
5 мин
Ежедневные новости
08:00
3 мин
Жаңылыктар
09:00
3 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
4 мин
Жаңылыктар
19:01
5 мин
Ежедневные новости
20:00
5 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 08:00
08:00
4 мин
Утро хорошего дня
Подростковые проблемы через призму искусства - как говорить о сложном?
08:04
43 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 09:00
09:00
5 мин
Күн башат
Калк жашоосун чагылдырган салттуу музыка – Эл ичинен талант издеген сынак
09:05
44 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 12:00
12:01
3 мин
Будь в курсе
Женщины в бизнесе Кыргызстана: равные права или двойные барьеры?
12:04
45 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 13:00
13:01
3 мин
Sputnikteн сүйлөйбүз
Бишкекте тургундарды жылуулук менен камсыздоону жакшыртуу боюнча кандай иштер жүргүзүлүүдө?
13:04
25 мин
Күн башат
Кызыл-Омполду, Кумтөрдү жана башка кендерди иштетүүдө Кыргызстан эмнеге көңүл бурушу керек?
13:31
24 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
3 мин
Особый акцент
On air
14:05
0 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 15:00
15:01
3 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
15:04
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
3 мин
ОГО!
Люди и события, которые не оставили нас равнодушными
16:05
2 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Жума жыйынтыгы
апта ичинде болуп өткөн айрым окуяларга токтолобуз
17:05
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Об экономике и не только
с Кубатом Рахимовым
18:07
30 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Спортбокс
Спорттук экипировкаларды тандоодо эмнеге көңүл буруу кажет?
19:06
40 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Итоги недели
Информационно-аналитическая программа
20:06
0 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
23:04
45 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

Фин концлагерлеринин туткундары баскынчылардын кылмышын иликтөөнү өтүнүүдө

© Фото / Auntie PТикенек зымдар. Архив
Тикенек зымдар. Архив - Sputnik Кыргызстан
Жазылуу
Финдер көзөмөлдөгөн Карелия-Фин ССРинде 1941-1944-жылдар аралыгында башка улуттун өкүлдөрү үчүн ондогон концлагерлер курулуп, анда баш-аягы 50 миңдей туткун болгон.

БИШКЕК, 23-апр. — Sputnik. Карелиядагы фин концлагерлеринде кармалган мурунку туткундар Россиянын Тергөө комитетинин төрагасы Александр Бастрыкинге кайрылып, Улуу Ата Мекендик согуш учурундагы оккупациялык бийликтин аракетин иликтөөнү өтүнүштү.

Буга чейин РИА Новости агенттиги "Без срока давности" долбоорунун алкагында фин фашисттеринин советтик элге каршы жасаган кылмыштарын таап чыккан. Ал ФСБнын Карелия аймактык башкармалыгы тарабынан чечмеленип, эч жакка жарыяланган эмес. Дүйшөмбү күнү Россиянын Тергөө комитети текшерүү жүргүздү.

"Биз, төмөндө кол койгон Петрозаводск шаарындагы концлагерлердин туткундары жана фин оккупанттарынын антигумандык мамилесинин күбөлөрү, Сизге кайрылып, фин армия командачылыгынын жана аларга жардам бергендердин жасаган кылмыштарын иликтөөнү суранабыз", — деп айтылат Валентина Мошникова, Тамара Кардаш, Ленина Макеева жана Галина Чапуринанын жазган катында.

8 жашында концлагерге түшкөн Вера Мусиенко - Sputnik Кыргызстан
8 жашында концлагерге түшкөн Вера апа: фашисттер бизден кан алып, аскерлерин дарылачу
Кайрылууда фин баскынчыларынын калкты улутка бөлүп, кордоп, кырып-жоюп жаңы тартиптерди орноткону белгиленет. Авторлор "бул аракеттердин баарында геноциддин белгилери болгонун" жазышкан.

Концлагерлерде кармалган туткундар оккупациялык режимдин жетекчилиги Карелия тургундарына каршы жасалган кылмышы үчүн эч кандай жоопкерчиликке тартылбаганына токтолушкан.

Ал эми туткундардын бири Ленина Макеева күбө катары чыгууга даяр экенин билдирди. Анын айтымында, концлагерде Макеева эки жыл сегиз ай кармалган. Өлгөндөн калганын Кызыл армиянын жоокерлери 1944-жылы 28-июнда бошотуп алышкан.

"Мен күбө катары чыгууга даярмын. Ал кылмыштар 75 жылдан кийин ачыкталып жатканына өкүнөм. Бул нерсени эбак эле жасаш керек болчу. Кезинде Финляндиянын президенти Тарье Халоненге кат жолдогом. Андан: "Биз Советтер Союзуна бардык контрибуцияларды төлөп бергенбиз", — деген жооп келди. Мен Германия жасаган күнөөсүн мойнуна алып, кечирим сураганын мисал келтирген элем", — деди Макеева.

Бала кезинде башынан өткөргөн окуяларды 84 жаштагы карыя көз жашсыз айта албайт.

Концлагерь туткундары. Архив - Sputnik Кыргызстан
Коюн-колтук алышкан антисемитизм менен русофобия. Холокост тууралуу ой-толгоо
"20 чарчы метрлик жерде 15 киши элек. Күбө, бит деген жайнайт. Эмидемия башталды. Келте, цинга... Эл кырыла баштады. Тамагыбыз жарытарлык болбогондуктан туткундардын өлүмү көбөйдү. Жети кишиден үй-бүлөбүздө үчөө ачкачылыктан өлдү. Чалканды баса калып жечүбүз. Тартип бузсак туздуу сууга чыланган тал чыбык менен сабашчу. Кээде учуна металл шайба байланган желим таяк менен токмок жечүбүз", — деп айтып берди Макеева.

Анын айтымында, бүгүнкү күндө көзү тирүү азганактай туткун калды, баары 80-90 жашка таягандар.

"Карелиянын аймагындагы концлагерлерде 32 миң киши бар болчу, 18 миңи ошол жакта каза болду", — деди карыя.

Макеева Москвадагы Жеңиш парады өтпөй калганына катуу өкүнүп жатканын билдирген. Ал ардактуу меймандардын катарында, бирок ден соолугуна байланыштуу кийинкиге жылдырылган мааракелик иш-чарага бара албай калышы да мүмкүн.

Специальный проект #СтраницыПобеды - Sputnik Кыргызстан
Улуу Ата Мекендик согуштун тарыхы жөнүндө долбоор башталды
Ушу тапта Россиянын Тергөө комитети кылмыш фактысы боюнча текшерүү баштады. Материалдарды иликтеп чыккандан кийин фин баскынчылары менен аларга көмөк көрсөткөндөрдүн аракетине тергөөчүлөр укуктук баа беришет.

Эскерте кетсек, финдер көзөмөлдөгөн Карелия-Фин ССРинде 1941-1944-жылдар аралыгында башка улуттун өкүлдөрү үчүн ондогон концлагерлер курулган. 1942-жылдын апрелине карата ал жакка 24 миң туткун алып келинген. Бул ошол аймактагы элдин 30 пайызы эле. Архивдик материалдагы маалыматтарга ылайык, лагерлерде көбүнчө славян улутундагылар, башкача айтканда, 90 пайызы орустар, белорустар жана украиндер эле. Тарыхчылардын айтымында, үч жылдын аралыгында курулган 14 концлагерден (анын алтоо Петрозаводск шаарында) 50 миңдей адам өткөн.

Жаңылыктар түрмөгү
0