00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
07:46
5 мин
Ежедневные новости
08:00
3 мин
Жаңылыктар
09:00
3 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
4 мин
Жаңылыктар
19:01
5 мин
Ежедневные новости
20:00
5 мин
Утро хорошего дня
"Сдай кровь – спаси жизнь" - почему благотворительность важна для каждого из нас?
06:03
41 мин
Күн башат
Борбор Азия университеттеринин ректорлорунун форуму Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн 100 жылдыгынын алкагында өтүүдө
07:04
41 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 08:00
08:00
4 мин
Утро хорошего дня
Подростковые проблемы через призму искусства - как говорить о сложном?
08:04
43 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 09:00
09:00
5 мин
Күн башат
Калк жашоосун чагылдырган салттуу музыка – Эл ичинен талант издеген сынак
09:05
44 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 12:00
12:01
3 мин
Будь в курсе
Женщины в бизнесе Кыргызстана: равные права или двойные барьеры?
12:04
45 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 13:00
13:01
3 мин
Sputnikteн сүйлөйбүз
Бишкекте тургундарды жылуулук менен камсыздоону жакшыртуу боюнча кандай иштер жүргүзүлүүдө?
13:04
25 мин
Күн башат
Кызыл-Омполду, Кумтөрдү жана башка кендерди иштетүүдө Кыргызстан эмнеге көңүл бурушу керек?
13:31
24 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
3 мин
Особый акцент
On air
14:05
0 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 15:00
15:01
3 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
15:04
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
3 мин
ОГО!
Люди и события, которые не оставили нас равнодушными
16:05
2 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Жума жыйынтыгы
апта ичинде болуп өткөн айрым окуяларга токтолобуз
17:05
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Об экономике и не только
с Кубатом Рахимовым
18:07
30 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Спортбокс
Спорттук экипировкаларды тандоодо эмнеге көңүл буруу кажет?
19:06
40 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Итоги недели
Информационно-аналитическая программа
20:06
0 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
23:04
45 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

Башкага берген калыңына карабай кытай кызын алган. Аман Саспаев тууралуу 8 факты

© Фото / из личного архива Тамары СаспаевойЖительница Каракола Тамара Саспаева
Жительница Каракола Тамара Саспаева - Sputnik Кыргызстан
Жазылуу
Жазуучу Аман Саспаевдин көзү тирүү болгондо бүгүн 90 жашка чыкмак. Кара сөз чебери тууралуу Sputnik Кыргызстан агенттиги кызыктуу фактыларды топтоду.

Аман Саспаев 1929-жылы 15-октябрда Ысык-Көл облусунун Түп районундагы Кең-Суу айылында төрөлгөн.

Кытайда өткөн балалык. Көзү тирүү кезинде жергиликтүү гезиттерге берген маегинде "туулган күнүм так эмес" деп айтканы бар. Чоң аталары байдын тукумунан, атасы Саспа большевик болгон. Тилекке каршы, эрте эле көзү өтүп, аялы эки бала менен төркүнүнө барат. Бирок аны "бай-манаптын тукуму" деп колхоздогу жумушка албай коюшкан. Кыйынчылыктан улам апасы турмушка чыгып, үй-бүлөсү менен Кытайга жөө-жалаңдап барышат. Кулжага барып өгөй атасы чөп чаап, мал багып, апасы бирөөлөрдүн кийимин жууп тирилигин кылышкан. 1937-жылы Аман Саспаев Кытайдын Тогуз-Торо уездине караштуу Моюн-Күзөр айылындагы уйгур мектептен сабатын ачат. Кийин Тогуз-Торонун Жаңы-Шаар деген айылында, Кулжа шаарында уйгур, казак мектептеринде окуп билим алган. 

© Фото / из личного архива Тамары Саспаевой Аман Саспаевдин багып алган атасы эки жерге куда түшүп, бирине калың бергенине карабай, Тамара аттуу кытай кызына үйлөнгөн
Башкага берген калыңына карабай кытай кызын алган. Аман Саспаев тууралуу 8 факты - Sputnik Кыргызстан
Аман Саспаевдин багып алган атасы эки жерге куда түшүп, бирине калың бергенине карабай, Тамара аттуу кытай кызына үйлөнгөн

Физика, казак адабиятынан сабак берип... Кулжа шаарындагы гимназияны аяктагандан кийин 30 баланын ичинен Аман Саспаевди кайра мугалим кылып алып калышкан. Адис жетишсиз болгондуктан, физика, казак адабияты, биологиядан да мугалим болгон.

Композитор, дирижер, кыргыз классикалык музыкасынын тарыхындагы корифейлердин бири Калый Молдобасановдун архивдик сүрөтү - Sputnik Кыргызстан
12 жашынан филармонияда иштеп... Калый Молдобасанов жөнүндө 7 факты
Түгөлбай Сыдыкбековго тууган. Аман Саспаев жазуучу Түгөлбай Сыдыкбеков менен тууганчылык жайы болгон. 1961-жылы жубайы менен Кыргызстанга келгенде алгач Түгөлбай Сыдыкбековдун үйүндө болуп, кийин Караколго кетишкен.

Кытай кызына үйлөнгөн. Аман Саспаевдин багып алган атасы эки жерге куда түшүп, бирине калың бергенине карабай, Тамара аттуу кытай кызына үйлөнгөн. Анын атасы кытай, энеси украин эле. Тамара 4-класска чейин орус тилинде окуп, 11-классты кытай тилинде бүткөн.

Тамара апанын "Биз Үрүмчүдө турганда Аман типографиянын редактору эле. Атам ошол мекемеде ашпозчу, энем санитарка болуп иштечү. Жумуштан эрте келгенде энеме жардам берип калчумун. Аман ошол жерден мени байкап калган экен" деп эскерген жайы бар. Ал кезде 19 жашта экен.

"Курбум экөөбүз бий аянтчасына бардык. Экинчи музыка башталганда бир жакшынакай жигит келип, бийге чакырып калды. Өзүн кытаймын деп тааныштырып, улам эле мени бийге чакырып, башкалар менен бийлегенге мүмкүндүк бербеди. Ошондон кийин экөөбүз жакшы таанышып калдык. Ата-энем кызыбыз советтик киши менен жакшы мамиледе болуп жүрөт, алып кетип калат деп кабатырланышкан. Бул маселе мени ойлонткон эмес", — деп эскерген Саспаева.

Чүрпөсү чек арада чарчап калып... Аман Саспаев менен Тамара Саспаеванын кызы Сиязхан жети ай кезинде чек арада чарчап калган. Андан башка Артуш, Мурат, Турган, Арзы, Аруун, Кундуз аттуу алты балалуу болушкан.

Белгилүү партиялык, коомдук ишмер Апас Жумагулов. Архив - Sputnik Кыргызстан
Жүк ташып, көмүр түшүрүп... Мамлекеттик ишмер Апас Жумагулов жөнүндө 6 факты
Эмгек жолу. 1948–1949-жылдары "Инкилаби шаркий Туркестан" гезитинде Текес, Мунгул-Күрөө уезддери боюнча атайын кабарчы болуп иштеген. 1952–1956-жылдары Пекиндеги борбордук улуттар институтуна өтүп, кытай тилиндеги филология факультетинде окуган. 1956-жылы Үрүмчүгө келип, "Эл басмасынын" кыргыз секторунда редактор, жооптуу сектор башчысы болуп эмгектенген. Ушул убакытта улуттук кадрлар арасында "Стилди түзөө" деген саясий компаниянын иши башталат. Ал кытайдын улуттук саясатына башталган кыймыл болчу. Саспаев ал компанияга кокусунан кабылып "оңчул" аталат.

"Аман "оңчул" деп куугунтукка кабылганда өз кесиби менен иштебей, башка жумуштарга жиберилди. Шахтыда эмгектенген күнү да болду, теңтуштарынын бир тобу түрмөдө өлдү. Анан паспорт жасатып, ошол жасалма документ менен бир канча үй-бүлө Кыргызстанга келдик", — деп айтып берген Тамара Саспаева.

1962-жылы Кыргызстанга кайтып келет. 1966-жылга чейин туулган айылы "Санташ" совхозунда жумушчу, тракторист болуп эмгектенген. 1967–1988-жылдары Кыргызстан жазуучулар союзунун Ысык-Көл облусу боюнча адабий кеңешчи болуп иштеп, 1971–1973-жылдары Москвадагы Максим Горький атындагы адабий институтунун жогорку адабий курсунан окуган.

Бүгүн Кыргыз Республикасынын эл артисти, Калый Молдобасанов атындагы Кыргыз улуттук консерваториясынын ректору Муратбек Бегалиев. Архив - Sputnik Кыргызстан
Миң-Куштан качып, Европадан бакыт тапкан Бегалиев. Композитор тууралуу 7 факты
"Сарала ит" жана башка чыгармалары. Жазуучу окурмандарга "Парторг" романы, "Сарала ит", "Тоо чабалекейи", "Татым туз" өңдүү чыгармалары менен таанымал. Анын айрым аңгемелери орус, француз, кытай, латыш, татар, башкыр, казак, уйгур, каракалпак тилдерине которулган. Ал чыгармаларын уйгур, казак тилдеринде да эркин жазган.

Автор узак жылдар бою кытай тилин изилдеп жүрүп, 55 миң сөздү камтыган 91 басма табак көлөмүндөгү "Кытайча-кыргызча сөздүк" түзгөн.

Өчкөн өмүр. Жазуучу өмүрүнүн акырына чейин Каракол шаарында жашап, Касым Тыныстанов атындагы Ысык-Көл мамлекеттик университетинде иштеди. Ал 86 жаш курагында дүйнө салып, сөөгү Түп районунун Кең-Суу айылына коюлган.

Жаңылыктар түрмөгү
0