Айыл чарба багытындагы жерлерди трансформациялап, аны чекесинен сатып байыгандардын арасында Жогорку Кеңештин экс-депутаты Карганбек Самаков бар. Айыбы жети жылдан кийин ачылган Самаковду Октябрь райондук соту сегиз жылга эркинен ажыратып, мал-мүлкүн конфискациялады. Үстүбүздөгү жылдын июнунда Бишкек шаардык соту бул өкүмдү өзгөртүүсүз калтырган.
Sputnik Кыргызстан агенттиги коомчулукту дүрбөлөңгө салган кылмыш ишинин чоо-жайына кызыгып көрдү.
Бул чуулуу иштин чоо-жайы сот чыгарган өкүмдүн негизинде талданды.
Алгачкы кадам, дымактуу ойлор
Экс-депутат Карганбек Самаков 2007-жылы Бириккен Араб Эмирлигиндеги ири компаниялардын биринин ээси менен жакын мамиле түзүп, Кыргызстанда ири бизнес долбоорду ишке ашырууга бел байлаган. Алар Бишкектин айланасына дипломатиялык шаарча, ишкерлер үчүн борбор, эс алуу жана көңүл ачуучу комплекстерин салмак. Курулуш иштери үчүн Самаков тиешелүү жер тилкелерин табышы керек эле. Ал үчүн Самаков бир жылга жетпеген убакыт ичинде араб өнөктөшүнөн 15 миллион 413 миң доллар акча алган. Ага өзүнүн жакындары жана туугандары менен биргеликте борбор калаанын айланасындагы айылдарга караган айыл чарба багытындагы 262 гектар жерди сатып алган. Ар бир гектар жер 5000 доллардан 15 миң долларга чейин бааланган. Айдоо жерлер депутаттын тууган-туушкандарынан тарта айдоочу, жансакчысы, ишеничтүү жардамчысынын туугандарына чейин катталган.
Бакиевдер кантип аралашкан?
Андан соң өлкө башчысы бир тууган инисинин суранычын четке какпай премьер-министр, өкмөт мүчөлөрүнө аталган маселени Самаковдун пайдасына чечүүнү тапшырган. Ошентип бир катар мыйзам, процедуралар бузулуп, документке ал кездеги өкмөт башчы Игорь Чудинов кол коюп, 262 гектар айдоо, сугат жана жайыт жер трансформацияланат.
Кирешелүү жер сатуу жана камак
Кийин Карганбек Самаков трансформацияланган жерлерди четинен сата баштап, 2011-жылы билим берүү мекемесин куруу ниетин билдирген коомдук фондго 84,86 гектар жерди 380 миллион 114 миң 246 сомго банк аркылуу котортуп сатып жиберген. Анысы аз келгенсип, 2014-жылы 134,2 гектарды турак жай куруу үчүн элге 887 миллион сомдон ашык акчага саткан.
Жети жыл өткөн соң, 2015-жылы, Башкы прокуратура ал чечимди жокко чыгаруу боюнча өкмөткө кайрылган. Укук коргоо органынын ал өтүнүчү канааттандырылып, май айында Самаков камакка алынган болчу.
Бийлик төбөлдөрү аралашкан былык
Мамлекетке ири өлчөмдө зыян келтирип, кызмат абалынан кыянаттык кылгандардын арасында ошол кездеги президент Курманбек Бакиев, иниси Жаныш Бакиев, премьер-министр Игорь Чудинов, биринчи вице-премьер Искендербек Айдаралиев, айыл чарба министри Арстанбек Ногоев, Жогорку Кеңештин депутаты Карганбек Самаков, анын уулу Кубанычбек Самаков жана кылмышка тиешеси бар делип Эрнис Койчуманов, Урмат Нурдинов, Абай Таштанбеков жана Аликбай Сариев айыпталган.
Кээ бир айыпталуучулар тергөөчүлөр тарабынан кысым болгондугун, ондогон гектар жерди ишкерлик кылуу үчүн мыйзам чегинде гана сатып алгандыгын айткан.
Сотто ондогон күбөлөр суралып, айрым мамлекеттик кызматкерлер 2008-жылы трансформацияга каршы корутунду чыгарып бергендигин да жашырган эмес. Ага карабай жогорку кызматтагы аткаминерлер аны трансформациялаган.
Укук коргоо кызматкерлери ошондой эле Самаковдордун жакындары бир күндө эле (2008-жылдын 4-апрелинде) алып-сатып алуу боюнча 57 келишим түзүп, 83 гектардан ашык жерди алышкандыгын документтердин негизинде тактаган.
Соттолгон табакташтар
Фемида өкүлдөрү соттолгондордун доо арызынын негизинде ишти ушул жылдын июнь айында кайра караган. Жыйынтыгында Бишкек шаардык соту Октябрь райондук сотунун өкүмүн өзгөртүүсүз калтырды.
Ал эми үстүбүздөгү жылдын март айында Карганбек Самаков жатак абагына которулган. Экс-депутатка карата жаңы мыйзамдардагы гуманизация колдонулган. Анын негизинде Самаков 1,5 жылдай чет өлкөгө чыкпашы жана ар кыл саясий иштерге катышпашы керек.
