- табыгый таза кездемелерден (чыт, лен) тигилген кийимдерди кийиңиз, баш кийимди дагы унутпаңыз;
- күндүз ачык асман алдында колдон келишинде азыраак убакыт болуңуз;
- суткасына 2-3 литрден аз эмес суюктук ичиңиз;
- күндөн коргоочу кол чатыр колдонуңуз (ачык өңдөгү);
- тамакты аз өлчөмдө бирок бат-баттан ичип туруңуз. Колдон келишинче жашылча-жемиштерден жана сүт азыктарынан жасалган тамактарга басым жасаңыз;
- кичине балдарды, кары адамдарды же жаныбарларды унаага таштоого туура келсе, терезени ачык коюңуз;
- өзүңүздү начар сезе баштасаңыз, жаныңыздагылардан жардам сураңыз.
Күн өтүүнүн белгилери:
- баш оору жана баш айлануу;
- алсыроо;
- кусуу,
- дем алуунун оорлошу;
- галлюцинация. Айланадагы нерселер кызыл же жашыл өңгө боёлгондой сезилет;
- дене табынын жогорулашы;
- тарамыштын түйүлүшү;
- тердин чыкпай калышы;
- теринин кургашы;
- эсин жоготуу;
- мурундун каноосу.
Бул белгилердин бирин өзүңүздөн байкасаңыз, Тез жардам кызматын чакырыңыз. Ал келгенге чейин ооруп калган адамга жанындагылар төмөндөгү жардамдарды көрсөтүп турушу зарыл:
- адамды көлөкөгө же салкын бөлмөгө алып кириңиз;
- жабырлануучуну чалкасынан жаткырып, бутун бир аз көтөрүп коюңуз. Чекесине сууланган сүлгүнү коюңуз.
- эгер адам акыл-эсинде болсо суу ичириңиз;
- галстук, топчуланган жака, кур сыяктуу денени кыса кармап турган нерселерди чечүү зарыл;
- мүмкүнчүлүк болсо адамды муздак сууга түшүрүп же денесин сууга чыланган сүлгү менен сүрүү керек;
- адамдын дене табын түшүрүү үчүн вентилятор же желпигичти колдонсо болот;
- эгер адамдын дене табы 38,5 градустан ашып кетсе, целлофан баштыкка же бөтөлкөгө муз салып, денесине басса жардамы тиет;
- адам эсин жоготуп баратса, нашатыр спиртин же 10 пайыздык аммиак кошулмасын жыттатыңыз;
- күрөө тамырдын жана жүрөктүн согушун көзөмөлдөп туруңуз. Жүрөгү токтоп баратса, медиктер келгиче жүрөгүнө массаж жасап, жасалма дем алдырып туруу зарыл.
