00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
Ежедневные новости
08:00
5 мин
Жаңылыктар
09:00
4 мин
Ежедневные новости
10:00
3 мин
Жаңылыктар
11:01
3 мин
Ежедневные новости
12:01
2 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
2 мин
Жаңылыктар
19:01
4 мин
Ежедневные новости. Погода на завтра
20:00
4 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 08:00
08:00
4 мин
Будь в курсе
К 10-летию ЕАЭС. О достижениях в сфере поддержки бизнеса стран союза
08:04
38 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 09:00
09:00
4 мин
Күн башат
"Түндүк" системасынын колдонуучуларынын саны 2 миллиондон ашты — канча жаңы кызмат кирди?
09:05
41 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 10:00
10:01
5 мин
Тема дня
Развитие трансплантации, строительство больниц и изменение законов: итоги года в здравоохранении КР
10:06
44 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 11:00
11:01
3 мин
Sputnikteн сүйлөйбүз
Кыргызстандын камсыздандыруу системасы КМШда үлгү болуучу деңгээлге жетти. Жарандар эмнени так билиши керек?
11:04
41 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 12:00
12:01
3 мин
Максимальный репост
Рекордное потребление электроэнергии: причины и меры Минэнерго
12:04
45 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 13:00
13:01
3 мин
Күн башат
Китепкананын учурдагы ролу канчалык? Улуттук китепкана заман талабына жараша өзгөрүүгө муктаж
13:05
44 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
3 мин
Особый акцент
On air
14:05
60 мин
Ачык кеп
ӨКМге бир катар заманбап технологиядагы техникалар алынууда
15:04
43 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
3 мин
Структура личности
Русский язык как инструмент межкультурного диалога в странах ЕАЭС
16:04
40 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Туяк
Жусуп Баласагындын кыргызга таандыгын далилдеген окумуштуу Качкынбай Артыкбаев
17:04
42 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Тема дня
Какие геополитические изменения произошли в 2024 году
18:07
49 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Спортбокс
2025-жылдан тарта Премьер-лигадагы командалардын саны өсөт, клубдар өспүрүм кыздар командаларын түзүүгө милдеттендирилет
19:06
51 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 21:00
21:01
3 мин
Ачык кеп
ӨКМге бир катар заманбап технологиядагы техникалар алынууда
21:04
43 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1

Кыргыз ысымдары жөнүндө кепти улап… Чолпон, Венера

Жазылуу
Жакын досторумдун биринин аты Чолпон эле. Турмушка чыгып, тун кызынын атын Венера коюшту. Арада көп катташпай алыстап кеттик. Күндөрдүн биринде автобустан Чолпондун жолдошу жолугуп калып, экинчи кыздуу болушканын сүйүнчүлөдү. "Болсун, атын ким койдуңар?" десем, "Жылдыз" дейт, "Үркөр эле коюп албапсыңар" деп тамашалайын деп барып, өзүмдү тыйгам…

Окшош маанилүү ысымдар 

Чолпон жана Венера деген аттардын окшоштугу – жылдыздын кыргызча жана башка тилдерде аталышы. 

Атыңды айтсаң, ким экениңди айта алам
Бирок чолпон деген сөз кыргызда илгертен энчилүү ат гана эмес, көбүнчөсү кыз балага, аялга карата эркелете айтылган сөз болчу. Андан тышкары, баланын чолпону деген кеп "маанайы жарык бала, жагымдуу бала" дегенди билдирет. Негизи бул маанилер асманда жылдыздар элестетчү "бийик, аруу, жарык" деген түшүнүктөргө шайкеш турат.

Ал эми Венера деген ат биздин маданиятка кийин эле, совет доорунда келген. Белгилүү болгондой, бул байыркы рим кудайларынын бирине да таандык ат. Бизге ал Чолпон жылдыздын орус тилиндеги аталышы катары эмес, ошол маданий-тарыхый мазмундагы билимдин элге жайылышы менен келген деп ишеничтүү айтууга болот. 

Жылдыз деген энчилүү ат, ошондой эле "жылдыздуу", "жылдызы жарык" деген баа берүүчүлүк мазмундагы сөздөр Чолпонго үндөш экени айкын. 

Негизи бул аттар кызга берилгени менен, Жылдызбек, Чолпонбек, Чолпонкул, Чолпонбай деген эркек ысымдары жалпыга белгилүү. 

Кош маанилүү ысымдардан

Кыргыздарда кеңири тараган аттардын ичинен келип чыгыш жолу эки башка айтылып, көп учурда бири-бирине шайкеш келбеген кош маанидеги аттар да кездешет.

Фестивалдын катышуучулары. Архив - Sputnik Кыргызстан
Айлин… Кыргызстанда "бейиштин булагы" жаралды
Элмира, Замир, Дамир деген аттардын мир деген мүчөсү орус тилинен алынган (тынчтык) деп жазган элек. 

Бул жагынан Элмира кыргыздын эл, орустун мир жана кыздардын атына кошула колчу –а мүчөсүнөн турат.

Экинчи чечмелениши: Элмир(а) деген ат абийирдүү, уяттуу деген мааниге ээ. Дагы бир мааниси – белгилүү, элге таанылган деп айтылып жүрөт. 

Азыр кыргыздар арасында оозго алынган ушул аттуу инсан – белгилүү төкмө акын, ырчы Элмирбек Иманалиев.

Жаңылыктар түрмөгү
0