БИШКЕК, 21-окт. – Sputnik. Ааламдын көз жетер чегинде жашоонун жоктугун Жер шарына окшогон планеталардын 92 пайызга жакыны толук калыптанып бүтө электиги менен түшүндүрүүгө болорун окумуштуулар Monthly Notices of the Royal Astronomical Society басылмасына чыккан макалада жазышкан.
"Биздин изилдөөнүн максаты Жер шарынын Ааламдагы чыныгы ээлеген ордун табуу болчу. Бардык жаралган жана келечекте жарала турган цивилизациялуу планеталардын ичинен Жер эң улуу экендигин аныктадык", — дейт Питер Бехрузи (Peter Behroozi) Космос телескобу институтунан (АКШ).
Бехрузи жана анын кесиптештери Жер шары Ааламдын өзүнчө бир туну экендигин, анда Жер шары баарынан мурда пайда болгонун "Хаббл" телескобунун жардамы менен галактикалардын тарыхын жана экзопланеталардын катнаштарын талдоо аркылуу аныктап чыгышкан. Изилдөөлөр "Кеплер" обсерваториясында жүргөн.
Мындай материалдардын канча экенин окумуштулар оңой эле аныкташкан – бизден алыс галактикаларда Ааламдын ар кандай доорунда гелий менен суутектен салмактуу элементтер канчалык көп камтылганын эсептеп чыгып, аны келечекти божомолдоого пайдаланышкан.
Ошол эле салмактуу элементтерди галактикада Kepler-452b сыяктуу кайсы бир жагынан Жерге окшош келген же анын толук түгөй боло ала турган планеталарды аныктоо үчүн пайдаланышкан.
Бехрузи менен анын кесиптештеринин эсептери укмуштуудай нерсени ачты – көрсө, Жер өзүнө окшогон планеталардан бир топ эрте жаралыптыр. Ал эми андай планеталардын 92 пайызы азыркы галактикада "курулуш материалдары" жетишсиздигинен толук калыптанып бүтө элек экен.
Окумуштуулардын эсебине ылайык, жалгыз биздин галактикада миллиардга жакын Жерге окшош планета пайда болушу керек эле, ал эми бүтүндөй Аалам боюнча алардын саны 100 миллиард эсе көп.
Изилдөөчүлөр белгилегендей, "акылы жагынан бизге боордоштордун" жоктугу боюнча Жерде жашагандар өтө жолдуу экенин далилдейт. Себеби биз Катуу жарылуу учурунда Аалам кантип пайда болгонун, алгачкы галактикалар кандайча жаралганын башка планеталардын калыптанышына байкоо жүргүзүү аркылуу көрө алабыз. Миллиард жылдан кийин мындай мүмкүнчүлүк жок болуп, эң өнүккөн цивилизациялар да Ааламдын келип чыккан тамырын таба албайт деген тыянак чыгарышкан макаланын авторлору.
