БИШКЕК, 6-фев — Sputnik. "Далил плюс" серепчилер клубунун талдоочусу Марс Сариев АКШнын Кыргызстанда убактылуу ишенимдүү адамы болуп Ричард М.Майлздын дайындалышын "таң калыштуу" жана кооптондуруучу факт деп эсептейт.
Деги эле кызматка дайындоо — өтө жооптуу кадам, ал эми муну АКШ кылып жаткан болсо, мунун өтө терең геосаясий мааниси бар.
БЧБнын директорлугуна Югославиядагы окуялардан бир жыл мурун Жорж Тенеттин дайындалышын алып көрөлү. Бир караганда, кадыресе эле көрүнүш. Анын үстүнө, ал улуту боюнча албан. Бирок кийин эмне болгону баарына маалым.
Өткөн жылдын апрелинде Кыргызстанга АКШнын мамлекетти катчысынын атайын жардамчысы, бул кызматка андан бир жыл мурун дайындалган Ниши Десаи Бисвал келип кеткен эле. Жана көпчүлүк серепчилердин баалары боюнча, анын өлкөгө келишинин максаты "украин окуялары" боюнча БАдагы маанайларды жана аймактын лидерлеринин көз караштарын билип, ошондой эле алардын евразиялык интеграциялоо процессине карата ниеттерин билүү болчу. Бул суроо, айрыкча Кыргызстан ЕАЭБнын курамына кирип жатышын эске алганда, өтө "кызыктуу".
Ричард М.Майлздын дайындалышы жок эле дегенде "таң калыштуу" жана көп суроолорду жаратат. Мисалы, пенсия курагындагы улгайып эле калган адамды жылуу жеринен козгоп, алыскы кичинекей Кыргызстанга жиберип эмне кереги бар?
Майлз ардактуу эс алууга эки жолу кеткен. 2005-жылы ал кызматтан кетүүгө арыз берип, бирок үч жылдан кийин аны дагы эле убактылуу ишеним көрсөтүлгөн адам кылып Түркмөнстанга дайындашкан. Азия аймагында иштегенден кийин ал тынч эле ишинен кеткен, эми, эмнеге экени белгисиз, бизге кайра келе жатат.
Кокустукпу? Менимче, кокустук эмес. Америкада кесипкөй кадрлар жетпей жатабы? Бул да чындыкка окшобойт.
Эми, келгиле, Майлздын өмүр баянын карап көрөлү. Ал деңиз жөө аскерлеринин катарында кызмат өтөгөн мурдагы аскер кызматчысы. "Деңиз мышыктарынын" катарынан чыккан дипломат — сейрек көрүнүш. Дал ушул факт жана ал дипломат болуп иштеген өлкөлөрдө "жагдайга байланыштуу" кескин өзгөрүүлөрдүн болушу кооптонууну жарат.
Майлз Азербайжанда биринчи президент "аргасыздан кетип", мурдагы диссидент жана Россияга каршы маанайдагы саясатчы, КМШда интеграциялык процесстерге каршы болгон Абульфаз Эльчибей шайланып өлкөнү башкарып турган мезгилде АКШнын элчиси болуп турган. Таң каларлык, бирок факт. Майлз башка ишке которулушу менен Эльчибей мамлекет башчылыгынан дароо алынган.
Элчи болуп Югославияда 1996-1999-жылдары иштеди. Эсиңерде болсо, 1999-жылы бул мамлекетти НАТОнун күчтөрү бомбалоону баштаган. Кокустукпу? Менимче, мыйзам ченемдүүлүк.
2005-жылдын жаз мезгилиндеги окуяларды жана 2010-жылдын кайра эле жазындагы "оюндарды" эске салуу жетиштүү болот. Экөөндө тең Ак үйдүн таасирин жана башкы "ролун" четке кагууга болбойт. Жана эми туура дагы беш жылдан кийин күн жылыйын деп калганда бизге мейманга "деңиз мышыгы" келе жатат. Өзүнчө эле бир америкачасынан "беш жылдык" болуп калды.
Бул эмне? Дагы эле кокустукпу? "Океандын аркы жээгинен бул аке эмне алып келет — "демократия" жөнүндө "тасмалардын" сценарийлериби же "Ислам мамлекетинин" апельсин түсүндөгү "коркунучтарбы?"
БАга америкалыктардын кызыгуусунун күч алышын алардын украиналык "чочко майына" көңүлдөрү сууп калгандыгы ырастап турат. Менин көз карашымда, Украинанын жерин кайра бөлүштүрүү ишке ашты, жана бул "шишик жара" дагы көпкө чейин Европанын тынчын алган оору болот.
Биз экинчи Югославияга же Приднестровьеге айланып калбаш үчүн, кандай гана абалда болбойлу, акыл-эстүүлүккө жана сабырдуулукка таянуу менен ички да, тышкы да саясатыбызды жакшы таразалап жүргүзүшүбүз керек.
