Анастасия студиябызга кирери менен ак жоолугун салынып жылуу учурашты. Маңдайы жарык, жаркылдаган кыз экен.
— Куш бооңор бек болсун! Тойду кандай өткөрүп алдыңыздар?
— Той абдан шаңдуу өттү. Уларбек экөөбүз кеңешип, кыргыз оймо-чиймелер түшүрүлгөн көйнөк кийдим. Жолдошумдун үй-бүлөсү мени жылуу кабыл алды.
— Ата-энеңиз, бир туугандарыңыз келдиби?
— Жок, апам жаңы төрөгөнүнө байланыштуу келе албай калышты. Алар үйлөнүү тоюбузду Skype аркылуу көрүштү. Чогуу түшкөн сүрөттөрдөн салып жибердик. Кайын журтум буюрса күн жылыганда барабыз же аларды чакырабыз дешти.
— Сиз жакта да үйлөнүү тойлор ушундай өтөбү?
— Ушундай эле өтөт, бирок бул жактагыдай 200дөн ашык киши чакырбайбыз. Көп дегенде 30га чукул адам келет. Мынча сандагы адамды көрүп абдан таң калдым. Бул бери эле жагы дешти го. Кээ бир туугандар келбей калыптыр. Тойдон чыгып үйгө түнкү саат үчтө барып, баарыбыз отуруп алып чай ичтик. Бир четинен таң калсам, бир жагы мага кызыктуу жана жагымдуу көрүнүш болду.
— Кыргыздын келини болгон кандай экен?
— Келиндик кызмат өтөп баштадыңызбы?
— Ооба, эртеси эле чай куйдум. Уларбек чай куйган чоң жоопкерчилик дегенинен мен үчүн бир топ эле чоң маселе болду. Кичине көнүп калдым окшойт. Мындан башка оор жумуш деле жасай элекмин азырынча.
— Кыргыздын келини болуп калам деп ойлобосоңуз керек? Кыргызстанга кандайча келип калдыңыз?
— Мен өзүм латышмын. Бирок кичинемден бери Англияда чоңойдум. Кесибим — искусство таануучу. Чыгыш таануу илимине да кызыгып жүрчүмүн. Окуум боюнча практикага барыш керек болуп, ар кайсы өлкөлөрдү карай баштадым. Россияга баргым келген жок, анткени Латвия экөө окшош өлкө. Бир күнү Кыргызстанга практикага келип кеткен дос кызым ушул өлкөнү сунуштап калды. Мен ойлонбой туруп макул болуп, Кыргызстан жөнүндө эч кандай маалымат албай эле келип калдым.
— Анан Кыргызстан жакпай калган жокпу?
— Жок, бардык жагынан жакты. Эли меймандос, жөнөкөй, тамактары даамдуу, жаратылышы кооз. Жаккан үчүн биротоло келдим да (күлүп).
— Жолдошуңуз Уларбек экөөңүздөр кандайча таанышып калдыңыздар?
— Жолдошуңуз жүрөгүңүздү кайсы сапаттары менен багынтып алды?
— Долбоор боюнча иштешип жүргөндө дайыма колдоо көрсөтүп, жардамдашып турчу. Тамашакөй, боорукер, бирок ошол эле учурда айткан сөзүнөн кайтпаган чыныгы жигиттик мүнөзү бар экен. Ушул сапаты үчүн мен аны жактырып калдым окшойт.
— Ортоңуздардагы жаш айырма канча?
— Мен 23 жаштамын. Уларбек 28ге жакында чыгат.
— Кыргыз мырзалары европалык эркектерден эмнеси менен айырмаланат экен?
— Ал жакта балдар менен жөн эле баарлаша бересиң, эркин сүйлөшөсүң. А бул жактан мырзалар менен баарлашууда эки жакты байкап, этияттык менен сүйлөшүү керек экен.
— Кайын-журтуңуз менен сүйлөшкөндө тил маселеси көйгөй жараткан жокпу? Кыргыз тилин качан үйрөнөсүз?
— Тил үйрөнөйүн деп атайын курска бара баштадым. Кайын-журтум менен сүйлөшкөндө да тил жагынан кичине кыйналып калып жатабыз. Бирок баары жакшы болот деп ишенем. Кыргыз тилин үйрөнөөрүм менен биринчи кезекте "Манас" эпосун да окуп чыгайын деп жатам. Мындан сырткары, Манас таануу илимин өздөштүрүп, ошол багытта иштесемби деген оюм бар.
— "Манас" эпосуна кызыгасызбы?
— Эпосту толук окуй элекмин. Бирок эки диссертациямды "Манас" эпосундагы эки скульптура боюнча жазып жаткан учурда абдан кызыгып калдым. Эми анын үч томун толугу менен окуп чыгам. Миңдеген жылдар бою колдон колго өтүп келген бул улуу мурасты жоготпошубуз керек. Учурда көпчүлүк эпосту сыртынан таанытып жүрөт. Бирок анын ички мазмунун коомчулукка таратуу керек деген ойдомун.
— Эми суроону Уларбекке узатсам. Ата-энеңиз латыш кызына үйлөнөм деген сунушту кандай кабыл алды?
— Жубайыңыздын ата-энеси менен тааныштыңыз беле?
— Настянын ата-энеси менен жайында таанышалы деп жатканбыз. Барып кыздын колун сурап, кыргыздын салты менен алып кетели деген ой бар болчу. Ойлогон ойду кыстаган турмуш жеңет болуп барбай калдык.
— Үйлөнгөнүңөргө канча убакыт болуп калды?
— Он күндөй болуп калды. Тойго келбей калган конокторду тостук. Азыр өзүнчө бөлүнүп шаарга келдик. Ата-энемдикинде бир жумадай жүрдүк, ал убакытта жеңелерим көп болгондуктан көп деле жумуш кылган жок. Бара-бара баарын үйрөнөт да.
— Кыйналган жокпу?
— Үйдө Настяны колдон-буттан алган үч жеңеси бар, алар кеп-кеңешин берип жардам берип жатышат. Чай куйгандан бир аз кыйналып жатат окшойт. Мен ага чайды ысык, кызыл кылып жакшы куюш керек деп айткам. Бир күнү коноктор кеткен соң келиптир "12 литр чай ичишти" деп таң калып. Анан тил маселеси да көйгөй жаратып жатат. Ата-энем менен сүйлөшкөндө Настя кыргызча түшүнбөй, апамдар орусча түшүнбөй дегендей. Бирок баары убактылуу.
— Келинчегиңизди кыргыздын салты менен тарбиялай баштаган экенсиз да?
— Салт деген ыйык. Аны аткарыш керек. Настя сүйлөшүп жүргөндө ичеги-карын тазалаганды, жарма, бозо жасаганды үйрөнөм деп сөз берген. Акырындык менен баарын үйрөнөм деп камынып жатат, кийин эле тажап кетпесе (күлүп).
— Салт демекчи, Настяга калың бересизби?
— Ооба, калың бермей болдум. Нике кыйдырганга барганда молдо ислам дининде калың берүү парз деди.
Настя: Англияда жакындарым да Кыргызстан жөнүндө окуп, салт-санаасын карап чыгышыптыр. Анан өзүмдүн апам "кыргыздар кыз алганда калың бериши керек экен" дейт. Мен апама "эгер калың берсе сеп беришиңиз керек болуп калат" деп күлдүм.
— Эки диндин өкүлүнө кандай нике кыйылды?
— Мыйзамдык никеге да турдуңуздарбы?
— Мыйзамдык никеге жайында Настя Англияга кетерде эле отурганбыз. Чакан эл менен эле барып күбөлүгүбүздү алганбыз.
— Жарандыкчы?
— Албетте, Кыргызстандын жарандыгын алат. Азыр тойлор жаңы бүтүп, эки жагыбызды иреттеп алгандан кийин аракет кыла баштайбыз.
