00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
07:46
5 мин
Ежедневные новости
08:00
3 мин
Жаңылыктар
09:00
3 мин
Ежедневные новости
12:01
3 мин
Жаңылыктар
13:01
3 мин
Ежедневные новости
14:01
3 мин
Жаңылыктар
15:01
3 мин
Ежедневные новости
16:01
3 мин
Жаңылыктар
17:01
3 мин
Ежедневные новости
18:01
4 мин
Жаңылыктар
19:01
5 мин
Ежедневные новости
20:00
5 мин
Утро хорошего дня
"Сдай кровь – спаси жизнь" - почему благотворительность важна для каждого из нас?
06:03
41 мин
Күн башат
Борбор Азия университеттеринин ректорлорунун форуму Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн 100 жылдыгынын алкагында өтүүдө
07:04
41 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 08:00
08:00
4 мин
Утро хорошего дня
Подростковые проблемы через призму искусства - как говорить о сложном?
08:04
43 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 09:00
09:00
5 мин
Күн башат
Калк жашоосун чагылдырган салттуу музыка – Эл ичинен талант издеген сынак
09:05
44 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 12:00
12:01
3 мин
Будь в курсе
Женщины в бизнесе Кыргызстана: равные права или двойные барьеры?
12:04
45 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 13:00
13:01
3 мин
Sputnikteн сүйлөйбүз
Бишкекте тургундарды жылуулук менен камсыздоону жакшыртуу боюнча кандай иштер жүргүзүлүүдө?
13:04
25 мин
Күн башат
Кызыл-Омполду, Кумтөрдү жана башка кендерди иштетүүдө Кыргызстан эмнеге көңүл бурушу керек?
13:31
24 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 14:00
14:01
3 мин
Особый акцент
On air
14:05
0 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 15:00
15:01
3 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
15:04
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 16:00
16:01
3 мин
ОГО!
Люди и события, которые не оставили нас равнодушными
16:05
2 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 17:00
17:01
3 мин
Жума жыйынтыгы
апта ичинде болуп өткөн айрым окуяларга токтолобуз
17:05
45 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 18:00
18:01
5 мин
Об экономике и не только
с Кубатом Рахимовым
18:07
30 мин
Жаңылыктар
Жаңылыктар. Чыгарылыш 19:00
19:01
5 мин
Спортбокс
Спорттук экипировкаларды тандоодо эмнеге көңүл буруу кажет?
19:06
40 мин
Ежедневные новости
Ежедневные новости. Выпуск 20:00
20:01
5 мин
Итоги недели
Информационно-аналитическая программа
20:06
0 мин
Ачык кеп
Кыргызстанда кант диабети “жашарууда”— диабетти алдын алуу иштерине кандай көңүл бурулуп жатат?
23:04
45 мин
КечээБүгүн
Эфирге
г. Бишкек89.3
г. Бишкек89.3
г. Каракол89.3
г. Талас101.1
г. Кызыл-Кыя101.9
г. Нарын95.1
г. Чолпон-Ата105.0
г. Ош, Жалал-Абад107.1
Радиостудия Sputnik Кыргызстан в Бишкеке - Sputnik Кыргызстан, 1920
Радио

Эшенгулов: "кент" топонимикалык термини "шаар", "чоң кыштак" дегенди түшүндүрөт

© Sputnik / Табылды КадырбековТарыхчы-топонимист, картограф Темиркул Эшенгулов. Архив
Тарыхчы-топонимист, картограф Темиркул Эшенгулов. Архив - Sputnik Кыргызстан, 1920, 26.09.2021
Жазылуу
Тарыхчы-топонимист, картограф Темиркул Эшенгулов "кент" топонимикалык терминин чечмелеп берди.

Самарканд, Ташкенд шаарлары кийин тилге ылайыкташып "кенд" мүчөсү уланып калган. Дээринде бул топонимикада кенен жайылган кадимки эле "кент" деген термин. Бул тууралуу Темиркул Эшенгулов Sputnik Кыргызстан радиосунун "Жер тааны" рубрикасында маек куруп жатып билдирди.

Эшенгулов: "кент" топонимикалык термини "шаар", "чоң кыштак" дегенди түшүндүрөт

Анын айтымында, "кент" термини кошулган жер аталыштары Өзбекстан, Азербайжан жана Казакстанда көп кездешет.

"Топонимика илиминде кенен жайылып, таркап кеткен жер-суу аттары көп. Ал тургай алар ар кандай тилдик өзгөрүүлөргө дуушар болуп, мезгилдин өтүшү менен таптакыр башкача угулуп калат. Ушундай терминдердин бири  — "кент". Жер аттарына мүчө катары уланып колдонулат. Маанисинде шаар, кээ бир тилдерде калк көп отурукташкан айыл дегенди түшүндүрөт. Азербайжандар ушул күнү деле "айылыма, кыштакка " дегенди "гентиме" деп сүйлөшөт. Алардын тилинде кыргыздыкындай каткалаң тамга менен башталган сөздөрдүн дээрлик бардыгы жумшартып айтылат. Мисалы, Ташкент — таштуу шаар дегенди түшүндүрөт деп ойлойбуз. Бирок бул калаанын географиялык түзүлүшү таштак эмес. Ошондуктан шаардын аталышы таптакыр башка маанини билдирет. Анткени мурда бул жерде тажиктер жашаган. Алар "шаш" дегенди "чаш" дешет. Демек бул эли дайыма шашып жүргөндөй көрүнгөн, кайнаган көп калкы бар чоң шаар дегенди түшүндүрөт", — деди Эшенгулов.

Топонимист кыргызда "семиз" же "жоон" деген аталыштагы жер-суу аттары да эбегейсиз, чоң, зор же калың дегенди туюндурарын кошумчалады.

Жаңылыктар түрмөгү
0