БИШКЕК, 8 янв — Sputnik. Мындан он жыл мурун Батышта АКШны дүйнөдөгү жалгыз улуу мамлекет катары эсептешкен болсо, эми баары башкача болуп калды деп билдирет РИА Новости Financial Times гезиттин колумнисти Гидеон Рахманга таянуу менен.
Анын пикиринде, АКШнын гегемониясы Берлин дубалы кулагандан кийин орнотулган "үч бирдигинин" бир элементи болчу. Ал эми калган эки элементин эркин рыноктор менен демократия түзүп келген.
Мунун баары акыркы кезде Батыштын ишениминен кетти деп эсептейт Рахман.
Анын көз карашында, жалгыз улуу мамлекет катары АКШга болгон ишенимдин кетишине Ирак менен Афганистандагы чыр-чатактар негизги себеп болду. Анткени америкалык аскерлер өзүлөрүнө кас тартиптегилерди саналуу күндө жок кыла аларын далилдесе да, АКШ бул өлкөлөрдө туруктуулукту калыбына келтире алган жок.
АКШ өзүнүн "жалгыз улуу мамлекет" деген атын көпкө сактай албашына дагы бир себеп, Кытайдын экономикалык өнүгүүсү болот. Ал, ЭВФтин маалыматы боюнча, октябрь айында дүйнөнүн эң ири экономикасына айланды.
Ошондой эле Рахман эмне үчүн "үч бирдигинин" калган эки элементине да Батыш ишеними кеткенин түшүндүрөт.
Колумнисттин көз карашында, 2008-жылдагы экономикалык каатчылык жана андан кийин болгон "улуу рецессия" эркин рынокторго карата ишеним кетирди. Глобалдуу депрессиядан кутула алышса да, эркин рыноктордун жардамы менен бүткүл дүйнөдө жашоо сапатын жогорулатууга болот деген "чексиз ишеним" кайра келген жок деп түшүндүрөт Рахман.
Ал эми идеалдуу саясий система катары демократияга болгон ишеним "араб жазы" алып келген үрөй учуруулардан" кийин төмөндөдү. Авторитардык тартиптер жоюлуп, алардын ордуна "жаңы демократиялар" келгенсиди деп жазат Рахман. Бирок Тунистен башка революцияны башынан өткөргөн бир да араб мамлекетинде демократия орногон жок деп белгилейт ал.
