БИШКЕК, 13-дек. — Sputnik. Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Бакыт Төрөбаев өлкөнүн ири шаарларын чулгаган ышка каршы күрөшүүгө багытталган чараларды иштеп чыгуу боюнча атайын кеңешме өткөрдү.
Жыйында табигый ресурстар, экология жана техникалык көзөмөл министри Динара Кутманова ыштын келип чыгуу себептери жана кырдаалдан чыгуу пландары тууралуу баяндама жасаган.
Ал борбор калаада абанын кирдешине ТЭЦте, конуштарда оттун жагылышы жана транспорт себепкер экенин эске салды. Кутманова Кыргызстан 2030-жылга карата парник газынын абага таралуусун 44 пайызга түшүрүү милдетин алганын, мындан улам министрлик коюлган максатка жетүү үчүн бир катар иш-чаралардын топтомун иштеп чыкканын билдирди.
"2023-жылдын биринчи кварталы үчүн 20 миллион долларлык долбоор колдоого алынды. Мисалы, Лондондо "жашыл" аймакта электр кубаты менен жүргөн такси жана автобустарга гана уруксат берилген. Сынамык долбоордун алкагында мындай 200 такси жана 100 бус алып келүү каралган", — деди Кутманова.
Аталган маршруттар кандайча түзүлө турганын министрлик мэрия менен чечет. Кутманова "каржы маселеси чечилгенин" белгиледи.
2023-жылдын биринчи кварталынан тарта шаардагы үйлөрдө жылуулукту көпкө чейин сактай турган нанотехнологияларды ишке киргизүү долбоору башталат.
"Бул жылуулукту сактоочу нанокошумдар. Аларды көп кабаттуу 500 үйгө орнотуу каралууда. Израилдик өндүрүштөн чыккан технология Россиянын бар катар шаарларында колдонулуп келет. Меморандум түзүлдү, азыр Жумушчулар шаарчасы менен Тунгуч кичи районунун бири тандалууда. Алгачкы жыйынтыктардан соң шаарга жайылтабыз", — деди Кутманова.
Ал үчүнчү долбоор да колдоого алынганын айтты.
"Бул Дүйнөлүк банктын долбоору, ага ылайык Кыргызстан 10 жылга пайызы жок насыя алат. Шарты абдан жакшы. Алына турган 50 миллион доллардын 16 миллиону ирригация үчүн Бишкек мэриясына, 24 миллиону Кыргызгидрометти жабдууга (посттор жаңыланат, акчанын бир бөлүгү көмүрдүн сапатын текшерүүчү лабораторияларды жабдууга кетет) бөлүнөт", — деди Кутманова.
Төрөбаев айтылган тыянактар менен макул болуп, абанын булганышынын негизги себептери зыяндуу заттарды ыргытуу, биринчи кезекте жер тамдардын сапаты начар көмүр жагышы, автоунаалар төмөнкү сапаттагы бензин менен жүргөнү болуп жатканын билдирген.
Экологияны жакшыртуу үчүн Бишкектеги мамлекеттик жана муниципалдык транспортторду газга өткөрүү сунушталган. Ал бюджетке да үнөмдүү болуп, абанын булганышы эки эсеге азаярын белгилешкен.
Жыйынтыгында коюлган планды этабы менен ишке ашырып, отканаларды газга которуу иштерин активдештирүү, экологиянын жана абанын булганышына ар дайым мониторинг жүргүзүүгө тапшырма берилди.
Кеңешмеге министрлик, ведомстволордун, Бишкек мэриясынын өкүлдөрү, "Газпром Кыргызстан" компаниясынын жетекчилиги катышкан.
Белгилей кетсек, Кутманова буга чейин экологияны сактоо багыттары боюнча долбоорлор иштелип чыгып, БУУга 6 миллиард 700 миллион доллар грант сураганын билдирген.