Шевченко Кыргызстанга 7-апрелде келип, 8-9-апрель күндөрү Бишкекте жана Ошто күйөрмандары менен жолугуп, президент Сооронбай Жээнбековдун колунан "Даңк" ордени менен сыйланган. Ошондой эле бир жумалык эс алуусунда бир топ жерге барганга жетишкен.
Шевченко бир топ жылдан бери чет мамлекетте жашап, машыгып келет. Акыркы жолу Кыргызстанга 8 жыл мурда келген. Тайбокс боюнча дүйнөнүн 17 жолку чемпиону, былтыр беделдүү делген UFC уюмунун жеңил салмактагы чемпиону болгон.
Мушкердин сапарын уюштурган Кулатуу эр таймаш федерациясынын президенти Руслан Кыдырмышев Шевченкону алып келүү иши кандай жүргөнүн, канча каражат сарпталганын, көшөгө артында эмне окуялар болгонун айтып берип, коомчулуктун талкуусуна түшкөн айрым суроолорго жооп берди.
— Валентина Шевченкону өлкөгө алып келүү идеясы кантип ишке ашты?
— Шевченко былтыр UFC уюмунун чемпиону болгондо президентибиз Сооронбай Шарипович чалып куттуктап, мекенге келип кетүүгө чакырган болчу. Биздин Кулатуу эр таймаш федерациясы өлкө башчы менен мушкердин ортосунда көпүрө болуп, уюштуруу ишин колго алдык. Федерация менен Шевченконун мамилеси башынан эле абдан жакшы. Ал биздин ири турнирлер болордо күйөрмандарды видео кайрылуу аркылуу чакырып, жарнамалап турат. Ошондой эле машыктыруучусу Павел Федотов Кулатуу эр таймаш федерациясын түптөөчүлөрдүн бири.
— Шевченко былтыр ноябрда чемпиондук курду тагынгандан кийин Кыргызстанга дароо келе албай калды окшойт?
— Ооба, беттештен кийин эс алды, машыгуу өткөрүштү, анан бир тууган эжеси Антонинанын дагы мелдешине даярданып жатышты. Биз январь айында келсе деп пландаганбыз. Ал ортодо президент Жээнбековдун дагы маанилүү иштери, мамлекеттик сапарлары болду, Россиянын өлкө башчысы Владимир Путинди кабыл алды. Ар бир нерсенин убактысы болот экен. Апрелдин башы президент үчүн дагы, Шевченко үчүн дагы ыңгайлуу болду. Мушкердин сапарынын эң маанилүү бөлүгү президент менен жолугушуусу эле. Ойлогон максатыбыз ишке ашып, "Даңк" орденин алды. Биз дагы президенттин батасын алып, кол кап, спорттук кийим тапшырдык. Ошол эле 8-апрель күнү спикер Дастан Жумабеков менен көрүшүп, белегин алып, жылуу сөзүн укту. Мамлекеттин башында турган адамдардын спортчуларга көңүл бурушу сүйүндүрбөй койбойт.
— Студияга чакырып өзүнчө маек алат элем деген көп журналисттин максаты ишке ашпай калды окшойт.
— Убакыт абдан тар эле. Валентина үчүн машыгуу бир тең, эл менен жүрүү бир тең болду. Көп киши адамдын күчүн алып коет экен. Мушкер кызыбыз аябай чарчап калып жатты. Акырында өзүмдүн деле жүрөгүм ооруп кетти. "Эптеп чыдаңыз, бир күн өттү, демек, биринчи раунд аяктады" деп тамашалап жаттым. Валентинанын жөнөкөй адамдар менен жүрүшү да кыйын болду. Кайда барбасын, сүрөткө түшөм деп кол сунган адам. Мындай учурда мушкердин коопсуздугун ойлоп көбүнө уруксат берген жокпуз. Топ адамдын арасынан, өзгөчө күйөрмандары менен жолугушуудан кийин аман-эсен алып чыгып кетсек экен деп тилеп жаттык.
— Валентинага чепкен менен калпак кийгизип жиберген күйөрманды таптыңыздарбы? Орун басарыңыз Эмил Токтогонов берген комментарийинде "таап калсак, сүйлөшөбүз" деп жатты эле.
— Түшүнүктүү, ошол эле 8-апрель күнү "Шевченконун сый тамагы" уюштурулуптур. Ал кандай өттү жана кимдер барды?
— Маалымат жыйынга да, күйөрмандар менен жолугушууга дагы келе албай калган сыйлуу адамдарыбыз бар эле. 200дөй кишини ресторанга топтоп, той форматында жолугушуу өткөрдүк. Ага аткаминерлер, шоу-бизнес өкүлдөрү жана спорт тармагындагы адамдар келишти. Спортчулардын көбү аралаш мушташ түрү боюнча беттеш өткөргөн мушкерлер болуп, алар UFC мушкери менен машыктыруудан кеп-кеңеш алып, сүрөткө түшө алышты. Ар бир мушкердин кыялы Валентинадай бийиктикке жетүү эмеспи. Бул жолугушуунун аркасы менен Шевченкого аны бир гана спортчулар эмес, жогорку жактагы адамдар дагы колдой турганын билдиргибиз келди.
— 9-апрелде Оштогу күйөрмандар менен жолугушуусу да жакшы өткөнүн видеолордон көрүүгө болот. Ал жакта мушкерге жоолук салып, элечек орошуп, кооз чапандарды кийгизишиптир. Айрым интернет колдонуучулар бул нерсени Бишкектеги чапан менен калпакка "жооп" дегендей жазып жатышты...
— Мындай ой уюштуруучу тарапта болгон жок. Элечек ороп, чапан кийгизүү мурда эле чечилген болчу. Ал эми Бишкектеги калпак, чапан пландалган эмес.
Жалпысынан Шевченконун Ош шаарындагы жолугушуусу Бишкектен ашса ашаар, кем калган жок. Сулайман-Тоого барды, мастер-класс өттү, мектептеги окуучуларга барды, миңдеген күйөрмандарынын алдында кара жорго менен лезгинканы бийлеп, сыйга татып, белек-бечкекке бөлөнүп, ыраазы болуп кайтты.
— Элечекти спорт клубдун жамааты кийгизгенин айткансыздар, бул баш кийимди турмушка чыккандан кийин гана кие турганынан алардын кабары жок бекен?
— Мен элечекти турмуш жолундагы кыздар оронорун сизден биринчи ирет угуп жатам. Чынын айтсам, кыргыз болгонубуз менен каада-салтты терең билбейт экенбиз.
— Валентинага эмне гана кийим кийгизбесин, макул болуп жатты, жеке өзүм ал жашоодо жумшагыраак адамбы деп ойлоп калдым.
— Жалпысынан ал менин көзүмчө эле миң киши менен сүрөткө түштү окшойт. Бир адамга да "бошобой жаттым эле, кечиресиз" деп баш тартканын көргөн жокмун. Таң калып өзүнөн сурасак, "адамдын сунушун четке кагып койсом түпөйүл ойдо калам, кечке ойлоно берем" дейт. Валентина миң кыйын мушкер болбосун, жүрөктөгү назиктигин, адамгерчилигин көрсөтө алды. Анын басып-турганы, сүйлөгөнү суктанарлык.
— Мушкерди президент чакырды, сиздер уюштуруп берди деп жатабыз. Жалпы жонунан канча каражат кетти, мамлекет тараптан акчалай жардам болдубу?
— Кеминде жарым миллион сом сарпталды. Бул суммага авиабилеттер, ресторандагы жолугушуу, тамак-аш, басып-турганыбыз, Валентинанын анча-мынча көйнөктөрү кирди. Каражатты федерация өзү тапты, демөөрчүлөр жардам берди. Мамлекет тараптан акчалай жардам болгон жок. Президенттин "Даңк" ордени бизге чоң белек эле.
— Сиздер коомчулукту Валентинанын сапарынын үч күндүк программасы менен гана кабардар кылгансыздар. Калган үч күндүк эс алуусу кандай өттү?
Социалдык тармактан мага Шевченко менен кайдан болсо да жолугуп, сүрөткө түшкөнгө жардам бериңизчи деп суранып жазгандар өтө көп болду. Оюма койсо, бир ай бою Валентина менен жүрө берет элек. Бир-эки жаш бала аябай өтүнгөнүнөн "Чыңгыз Айтматовдун үй-музейине келип калгыла" деп шыбырап койгом. Келип сүрөткө түшүп кетишти.
Валентинага бир күн гана үй-бүлөсү менен болууга убакыт бердик. 13-апрель таңда учуп кетти. Төбөсү көккө жетип, абдан ыраазы болду. Чындыгында өзү деле мындай тосуп аларыбызды күтпөптүр. "Мындай дем-күч менен он ирет чемпиондук курумду коргойм" деп кетти. Ал UFC башчысы Дана Уайт бардык эле мушкерди тосуп алгандагы видео менен бөлүшө бербей турганын да белгиледи. Валентина азыр деле кубанычы жүрөгүнө батпай Бишкектеги сүрөттөрүн жүктөп жатат. Мага Казакстан, Өзбекстан өңдүү коңшу мамлекеттерден "кантип биз дагы Валентинаны конокко чакырсак болот" деп байланышып жатышты. Бул туурасында дагы сүйлөшөбүз го. Шевченконун Кыргызстанга келиши чоң жаңылык болду деп ойлойм. Ушул ишке себепкер болгонубузга кубанып жатабыз.
— Валентина убактым болсо "Ош" базарына кире кетем деп жатты эле. Бара алдыбы?
— "Ош" базарынын Чүй проспектиси тарабы менен машинада кетип бара жатканда тамашалап, "кирбейт белеңиз" десем, күлүп көңүлдөнүп жатпайбы. Эгер жаныбызда тартип сакчылары бар болгондо жолдон түшүп, кирип чыкмак окшойт. Валентинанын энесинин үйү "Ош" базары тарапта экен, балалыгынын изи да ушул жакта калыптыр. Ошол себептен базар жүрөгүнө жакын экен.
— Шевченко менен кеткенге чейин чогуу жүрдүңүздөр, эмне тууралуу сүйлөштүңүздөр?
— Мага Конор Макгрегор менен мамилеси кандай болду экен деген суроо кызык болду. Валентина ал тууралуу жакшы ойдо экенин айтты. Булар бир турнирде беттешип жатса дагы бири-бири менен сүйлөшүүгө убактылары жок экен. Деги эле кайсы мушкерлер менен мамилеси жакшы экендигин сурадык. Машыктыруусучу Павел Федотовдон UFC уюмуна баруунун жолу тууралуу сурадык. Ал "биз деле менеджер менен иштешебиз, сөзсүз жакшы бир менеджерге туш болуу керек. Силер (федерация. — ред.) балдарды даярдап бергиле, мен болгон аракетимди көрөм" деп айтты .
— Алдыда дагы кайсы мушкерди Кыргызстанга алып келейин деген планыңыз бар?
— Андай оюбуз жок. Биз жолугушууларды уюштурган компания эмеспиз. Шевченко менен ымалабыз жакшы болгон үчүн сапарын уюштурдук.
— Валентина Шевченконун сапары тууралуу сүйлөшүп бүттүк окшойт. Сизге бир аз суроом бар, кийинки болуп кайсы мушкер UFC уюмунда күч сынашышы ыктымал?
— Азиядагы эң мыкты мушкерлер — кыргыздар. Бул нерсени бир канча нерсе айгинелейт. Рейтингди алсак, Кыргызстан ММА спортунун өнүгүшү боюнча дүйнөдө алтынчы орунда турат. Коңшу Казакстан тизмеде он жетинчи турат экен. Дүйнө жүзүндө беш миңден ашуун спорттук уюм болсо, WEF ошонун отузунчу катарында. Алдыда мыкты ондукка кирели деген план бар. Спортчулардын беттешин тизмектеген Sherdog порталында өлкө атынан 600дөн ашуун мушкер катталган. Эгер федерациянын бедели чоң болсо, спортчуларга ири уюмдардан чакыруу түшөт. Буга биздин уюмда өскөн мушкерлер Кямран Абасов, Бусурманкул Абдубаит уулу, Кубаныч Абдисалам уулу мисал. Жогоруда айткандай, мушкерлер катталган порталдар аркылуу уюштуруучулар аларды издейт. Алар, албетте, мурда кайсы уюмда күч сынашканына кызыгат. Учурда бардык мушкердин UFC лигасында беттешүүгө мүмкүнчүлүгү бар деп айткым келет.
— Акыркы учурда WEF бирдей салмактагы кыргыз мушкерлерин топтоп, квалификациялык кармаштан баштап беттештирип жатасыздар. Бул ой кайдан келди? Спортчулардын ден соолугу үчүн кооптуу эмеспи?
— WEF уюму мушкерлерге гонорар бербейт деген кептер жүрүп келет...
— Уюмдун төрт лигасы бар. Анын эң жогорку Global сериясында берилет, бирок кимге канча берилери айтылбайт. Биз коммерциялык уюм эмеспиз, дүйнөлүк федерация катары каттообуз бар, президент беш жылда бир шайланат. Ушул жылы октябрда мөөнөтүм аяктайт. Чет мамлекеттегидей биздин түз эфирлерди жергиликтүү ЖМК сатып албайт. Ири турнирге 30-40 миң доллар сарптасак, анын беш миң доллары гана билеттен түшөт. Региондордогу турнирлерге акысыз киргизип калабыз. Биздин максат — спортчуларды өстүрүп, дүйнөлүк уюмдарда күч сынашуусуна шарт түзүп берүү. Мушкерлер WEF федерациясын трамплин катары кабыл алышы керек.
— Кулатуу эр таймаш федерациясында кыз-келиндер арасындагы беттеш чанда өтөт, бул жаатта дагы дивизиондорду өнүктүрөйүн деген план барбы?
— Албетте, Валентина Шевченкодой чемпиондор бизге стимул берет. Учурда 61 килограммда Барчынай Узгенбаева күч сынашып, элге таанылып келе жатат. Мушкер кыздарга эшигибиз ачык. Бирок аралаш мушташка бардык эле ата-эне кызын чыгара бербейт экен. Ал гана эмес, эркек балдарга араң уруксат беришет.