Бүгүнкү "Тибиртке" рубрикасы дал ушул темада болот. Материалды даярдоого тарых илимдеринин кандидаты, профессор, Илимдер академиясынын Тарых институтунда кыргыз элинин келип чыгышын иликтөө боюнча адис Рыскул Жолдошев көмөктөштү.
Каган — орто кылымдарда түрк элдери, анын ичинде кыргыздар мамлекет башкаруучуну атаган;
Кан, хан — "каган" сөзүнүн бара-бара кыскартылып айтылышы. Бул сөз өлкө башчыларына тиешелүү;
Ажо — мамлекет башкаруучу;
Акалакчы бий – майда урууларды тескеген адамдар;
Кашка — уруу башкаруучу же уруудан, жоокерлердин арасынан чыккан мыкты жетекчи, билгич адам;
Бек — бул наам да эл башкарган адамдарга берилген. Бекеринен кыргыздардын ысымдарынын аягы "бек" менен бүтпөйт;
Султан — XIII-XV кылымдарда ислам дининин таасиринен улам журт башында тургандар аталып калган. Султан - арабча "башкаруучу" дегенди түшүндүрөт;
Төрө — эл башкарган адам. Аталган сөз жуңгар-монгол тилдеринен кирген;
Баатыр — журт башчы. Түпкү мааниси "күчтүү" дегенди айгинелесе, XVII кылымдын орто ченинде эл башчылары жоокердик заманда көргөзгөн эрдиги үчүн "баатыр" атала баштаган. Мисалга Эсенгул баатыр, Атаке баатыр жана Шапак баатырды алса болот. XIX кылымдарда "баатыр" сөзү "мырза" сөзү менен тете болуп калган, маселен, "кел, баатыр", "отур, баатыр деп" айтып жүрүшөт;
Болуш (волость — ред.) — орус падышалыгынын Кыргызстанга киргизген аймактык-административдик бирдиги. Бир волосттун курамында 1000 түтүнгө чейин киши болгон. Аймактарды волосттук башкармалыктар тескеген. Аларды кыргыздар өз тилинде "болуш" деп аташкан;
Кокон хандыгындагы наамдар
Он башы — аскердик титул, он адамдан турган аскер бөлүгүн башкарган киши;
Паңсат — беш жүз аскердин башчысы;
Датка — бир чакан аймактын башчысы, адамдардын арыз-муңун, датын жеткирип турган киши;
Бек — шаардын башкаруучусу;
Парваначы — чоң аймакты башкаргандар. Азыркы тил менен губернатор;
Миң башы — миң адамдан түзүлгөн аскер бөлүгүн башкарган киши. Мамлекеттик жогорку кызмат;
Кушбеги — аскердик кошуунду тескеген адам. Мамлекеттик жогорку кызмат;
Увазир — хандын башкы кызматкери. Азыркыча айтканда премьер-министр;
Хан — мамлекет башчысы;
Аталык — хан жаш болсо, ал эрезеге жеткенге чейин хандын атынан мамлекетти башкарган адам.