Радио

Психолог: көпчүлүк ата-эне балага ачык, так суроо бергенди билбейт

Психолог Сейил Калдыбаева азыркы учурда ата-энелер бала менен баарлашуунун көндүмдөрүн өрткүндөтүшү керектигин айтты.
Sputnik
Баланы сындап, айыптап, үйрөтүүнүн ордуна, ага суроо узатып, кунт коюп уга билүү аны ата-энеге жакын кылат. Бул тууралуу Сейил Калдыбаева Sputnik Кыргызстан радиосунун эфиринде маек куруп жатып билдирди.
Анын айтымында, ата-эне бала менен болгон коммуникациянын көндүмдөрүн өрткүндөтүшү керек.
"Жумушунан бошобогон ата-эненин балага убакыт бөлө албай жатышы — коомубуздагы актуалдуу көйгөйлөрдүн бири. Керели-кечке үйдө отурган бардык энелер баласына убакыт бөлүп жатат деп да айтуу кыйын. Алардын да көр тириликтен улам ресурсу түгөнүп, психологиялык абалы туруксуз болуп калышы мүмкүн. Андыктан иштеп жүргөн энелер өздөрүн күнөөлүү сезип жемелебей эле койгону оӊ болот. Жумуштан улам таптакыр бошой албай жаткан ата-эне жок дегенде баласына күнүнө бир саат же 40 мүнөт убакыт бөлүүсү керек. Ошол убакыт аралыгында бардык көңүлү балада болгону жакшы. Бул эмнени түшүндүрөт? Бала менен тереӊ, жан дүйнөсүнө сүӊгүп кирип, ойлору, сезимдери тууралуу баарлашуу зарыл. Көпчүлүк ата-эне баласына ачык, так суроо бергенди билбейт. Бала көйгөйлөрүн айтса урушуп, үйрөтүп, айыптап гана тим болот. Бара-бара ал жабылып, өспүрүм куракка жеткенде ата-энеге эч нерсе айтпай калат. Өзү ата-эне менен жашап жатса да, жан дүйнөсү алардан алыстайт. Андыктан "ооба" же "жок" деген жоопторду ала турган гана суроолорду бербестен, бир күн ичинде болгон окуяларын, оюн сураш керек. Качан, кантип, кайсы жерде, эмне себептен, кандай ойлойсуӊ деген жардамчы суроолорду узатып, баланын кеӊири жооп берип критикалык ой жүргүртүүсүнүн өнүгүүсүнө өбөлгө түзөбүз. Бул жерде балага ата да, эне да бирдей убакыт бөлүшү керек. Анткени кыз жана эркек баланын көмүскө аӊ-сезиминде атанын туура моделин ата гана калыптандырып, ата гана үлгү көрсөтө алат. Алар да болочокто турмуш курушат. Өзгөчө кыз баланын жашоосунда атанын ролу маанилүү. Себеби ал мээримди, сүйүүнү атадан албаса, кийин жакшы сүйлөгөн эркекке алданып калышы мүмкүн", — деди Калдыбаева.
Психолог ата-эненин ордун чоӊ ата, чоӊ эне, таене, таята эч качан баса албасын кошумчалады.