Натолук адистер Россиянын Аба-космостук күчтөрү пландоочу "акылгөй" бомбаларын пайдаланышын тынчсыздануу менен талдап жаткан чагы. Алардын баамында, аталган бомбалар "Украинага курчуп кете турган көйгөйлөрдү туудурат".
Айрыкча 500дөн 1500 килограммга чейинки калибрдеги россиялык "канаттуу валькирияларга" өзгөчө көңүл буруп жатышат. Буга АКШ менен НАТОнун аба чабуулунан коргонуу жана радиоэлектрондук күрөштүн майнаптуу тутумдарынын жоктугу себеп.
Россияда ири кубаттуулуктагы "акылдуу" пландоочу авиабомбалардын сериялык өндүрүшү атайын аскердик операция болордон мурун эле башталган. Бирок украиналык согуштук аракеттер театры душмандын эшелондоштурулган коргонуусун ыкчам бузууда мындай табылгалардын бөтөнчө ролун аныктап койду.
Тескеле турган УПАБ-1500Б пландоочу авиабомбалары атайын аскердик операция зонасында 2022-жылдын жазынан бери колдонулуп, көп өтпөй украиналык командачылык аларды "өзгөчө коркунуч" деп атаганы маалым. Украина Куралдуу күчтөрү кийин деле аларды атып түшүрүп же навигациясын "басып" коюуну өздөштүрө алган жок. Ал түгүл аларга НАТОнун NASAMS, Iris-T жана Patriot өңдүү зениттик-ракеталык комплекстери да жардам бере албады.
Гонконгдук Asia Times басылмасы: "Орустардын УПАБ-1500Б бомбалары утууда", – деп жазды. Ага кошумчалай кетсек, ар кыл түзүлүштөгү россиялык пландоочу авиабомбалардын бүтүндөй тобу жеңип жатат. Ал эми пландоо жана түзөтүүнүн универсалдык модулу 1962-жылкы үлгүдөгү кадимки ФАБ-500 бомбасын акылдуу жана пландоочуга айлантып кое алат. The Drive америкалык абройлуу басылмасы дал ушул модификацияга арналган макаланы жакында эле жарыялады.
Тескелүүчү, пландоочу жаңы УПАБ-1500Б авиабомбасы андан да күчтүү, мыкты. Согуштук мүмкүнчүлүктөрү жагынан "аба – жер бети" тибиндеги канаттуу ракетаны эске салат. Анда мээлөөнүн инерциялык-спутниктик тутуму иштейт. Ташталган түйүндөн (15 чакырымга чейинки бийиктиктен) 50 чакырымга чейинки аралыктан бутасын жабыркатат. Россиялык авиабомба бөгөт, тоскоолдуктарга да туруштук бере алат. Кубаттуулугу 1010 килограммдык ок бөлүгүнүн салмагына жараша аныкталат. Ушундай "айбалталар" фронттун ар кайсы тилкелеринде Украина Куралдуу күчтөрүнүн жайгашкан жерлерин, тереңдетилген командалык түйүндөрүн күн сайын талкалоодо.
Кичирээк калибрдеги ушундай эле УПАБ-500Б авиабомбасында 390 кг жардыргыч зат камтылат, 40 чакырым аралыктан пландай алат. Бутасынан айланта тайып кетиши деле он метрден ашпайт. Ушундай ок-дарынын колдонулушу Украина Куралдуу күчтөрүнүн бекем корголгон райондорун "демилитаризациялайт".
Адистердин көз карашында жакынкы келечекте жасалма интеллектинин өнүгүшү пландоочу авиабомбаларды согушта пайдалануу мүмкүнчүлүгүн бир кыйла кеңейтет. Таамай жаңы куралдын өндүрүшүн өстүрүп, колдонуп келген бирдиктерин заманга бапташтырууну тездетүү менен россиялык коргоо-өнөр жай комплекси атайын аскердик операциянын бир жылында ок-дарыны чыгарууну бир топ эсе жогорулатты.
Россия "аскердик рельстерге" салкын кандуу, экономикасын милитаризациялабай эле өтүп алды. Ал эми Батыш РФ менен узак прокси-согушка даяр эмес болуп чыкты. Украиналык согуштук аракеттер театрында 225тен 450 кг чейинки калибрдеги GPS мээлегичи бар JDAM-ER (украиналык МиГ-29дарга айкалыштырылган) пландоочу авиабомбалары да, 115 кг калибрдеги, 150 чакырымга чейинки аралыкты багындырары даңазаланган GLSDB да технологиялык кыйроого тушукту.
Радиоэлектрондук күрөштө россиялык "чагылтуучу" технологиялар НАТОго таптакыр эле күтүүсүз болду. Маселен, "Панцирь-С" аба чабуулунан коргоочу британиялык Storm Shadowс үлгүлөрүнүн ондогон бирдиктеринен жок кылууда.
Германиялык Business Insider басылмасы кечээ жакында эле: "Россия радиоэлектрондук тоскоолдуктарын ушунчалык майнаптуу пайдаланып жаткандыктан Кошмо Штаттар жана НАТО көздөгөнүнө жетүү үчүн пландоочу JDAM жана башка "акылгөй" куралдарына эми үмүт деле арта албай калды", – деп жазып чыкты.
Чындап эле россиялык радиоэлектрондук күрөш бөгөттөрүнүн кубаттуулугу космостон келген GPS сигналынан да күчтүү. Мындан тышкары, Россия GPS сигналдарын кармап алып, аларды өзгөртүп жайылта алат. Бул НАТОнун координат жана буталарынын бүтүндөй тутумунун ишин тайсалдатат. Мындай алсыздык – орчундуу түрдө аскердик утулуу. Батыштагылар таамай куралдарын GPS навигациясынан чечип салуунун жолдорун издөөдө.
Америкалык 1020 килолук, ок бөлүгү 109 кг түзгөн бетонду кыйрата ала турган авиабомба канаттуу GBU-34 – ташталган жерден 24 чакырым аралыкка чейинки аралыктан бутасына жете алат. Андан 15 метрге чейин тайып кетиши ыктымал. Бардык параметрлери боюнча россиялык УПАБ-1500Б авиабомбаларына дегеле караандабайт.
1500 кг чейинки "салмактык категорияда" НАТО эч нерсесин сунуштай албайт. Батыштагылар трансатлантикалык альянс бул ирет Югославия, Афганстан жана Ливияга кол салбаганын, Минск келишимдери алдамчылык болгонун, АКШнын Украинадагы окуу куралдары түккө арзыбастыгын жана Украина Куралдуу күчтөрүнүн "контрчабуулу" топ жара албастыгын түшүнүп турушат.
The American Conservative журналы киевдик режимдин көксөөсү мүмкүнчүлүктөрүнөн кыйла жогору, ал эми Россия "Америка менен прокси-согушта" жеңип жатканын белгиледи. Анткени "Батыш өз дымагын дүйнөдөн өйдө коюп туруп алды", ал эми Россия өңдүү дүйнө акылгөйлүк менен ага жообун кайтарды.
Атайын аскердик операциянын он алты эле айынан кийин Кошмо Штаттар менен НАТОнун арсеналы түгөнүп, ал эми киевдик режимге берилген куралдар, тагыраак, көзгө атар заманбап винтовкалар, танкага каршы жана аба чабуулдарынан коргонуучу ракеталык комплекстер европалык көмүскө рынокто сатыла баштаганы маалым. Ошондуктан Батыш Украинада "Жавелин" жана "Стингерлери" менен өзүнө көр казып жатканы айдан ачык.
Аскерий баяндамачы Александр Хроленконун Telegram каналына жазылыңыздар