"Борбор азыркы Кыргызстандын аймагындагы мөңгүлөрдүн 1850-жылдан бери карай өзгөрүшүн иликтеген изилдөө жүргүздү. Ага ылайык, мындан 170 жыл мурда мөңгүлөрдүн көлөмү 11 миң 500 чарчы чакырымга жетсе, 1960-70-жылдары 80 миңди түзгөн. Азыркы учурда 6684 чарчы чакырым чыгат. Ал эми 13 миң жыл илгери биздин өлкөнүн аймагында 60 миң чарчы чакырым мөңгү болгонун илим аныктады. Мөңгүлөрдүн кыскаруу темпи соңку жылдары курчуган. Мисалы, мурда орто эсеп менен 1 метр 70 сантиметрден эрисе, кийинки учурда жылына 3 метрге чейин эрип турат. Бул кубулуш 9 стадияга бөлүнөт. Ар биринин аралыгы 1700 жылды камтыйт. Азыр биз 8-стадиясында турабыз. Эгер мөңгүлөрдүн эриши ушул калыпта уланса, анда 200 жылдан соң азыр айтылып жаткан глобалдык жылуулук токтоп, глобалдык суук же муз доору келиши ыктымал. Мында табияттын өзүнүн мыйзамыбы же адамдардын таасири канчалык деген суроо жаралат. Мен бир гана мисал көрсөткүм келет. БУУнун эл аралык климаттын өзгөрүшүн иликтеген окумуштуу эксперттеринин маалыматы боюнча, 2019-жылы парник газынын эмиссиясы 36,4 миллиард тонна болсо, коронавирус пандемиясы учурунда завод, фабрикалар ишин токтотуп, автомобилдик кыймылдар азайганда 2020-жылы 2,2 миллиард тоннага түшкөн. Мына ушундан эле антропогендик таасирдин канчалык экенин көрсөк болот", — деди Сатылканов.