Кошмо Штаттардын USS Arleigh Burke ракеталык эсминецинин жана Аскер-деңиз күчтөрүнүн башка кемелеринин Кара деңиздеги кайгуулу – Вашингтондун согуштук күчү жана Россиянын суверендүү саясатына геосаясий таасирин көрсөтүмүш этиши. Мындай пикирди карманган аскерий баяндамачы Александр Хроленко бул сапар дал ушул тууралуу ой толгогон.
Жаңы эле афгандык талибдерден жеңилген АКШ жана сателлит мамлекеттердин аскердик коалициясы ракеталык-өзөктүк Россиянын өз эрежелерин "күч менен" орнотууга тырышууда. Айтмакчы, Кара деңиз флотунун "Шуя" ракеталык катери аскердик окуунун жүрүшүндө 26-ноябрда америкалык эсминецти "бутага алган".
Москва "өнөктөштөрү" менен өз ара пайдалуу кызматташууга, таза атаандашууга жана соода жүргүзүүгө ниеттенет. Бирок алар кас санаган тараптарына шылтоо ойлоп таап күчүн көрсөткөндөн, ал тургай өлтүрүүдөн артка кайтышпайт.
Россия белгилүү бир кырдаалда Батыштын чагымчылдыктарына катаал чара көрүүгө аргасыз. АКШ жана НАТОнун Кара деңизде активдешип, РФтин чек араларына жакын Европа жана Түндүк Американын аймагындагы масштабдуу куралдуу жаңжалдын ыктымалдыгын жогорулатууда.
АКШ Аскер-деңиз күчтөрүнүн 6-флотунун маалыматына таянсак, 25-ноябрда USS Arleigh Burke эсминеци "эң маанилүү бул эл аралык суу жолундагы коопсуздукту жана туруктуулукту камсыздоо" үчүн Кара деңиз акваториясын "күзөтүүгө" киришти. Эске салсак, бул жол сомалиялык деңиз каракчыларынан толук куткарылган.
Кара деңиз аймагындагы АКШ жана НАТО өлкөлөрүнүн аскердик активдүүлүгү, буга аталган деңиз жээгиндеги мамлекеттердин тартылышына себеп жок, бирок мындай жагдай Россиянын стратегиялык туруктуулугуна, аймактык коопсуздугуна коркунуч туудурат.
РФ Коргоо министрлиги Одесса жана Батумиге АКШ Аскер-деңиз күчтөрүнүн биргелешкен машыгууларын жана кемелеринин сапарларын туруксуздаштыруу фактору катары карайт. Мында америкалыктардын башкы максаты постсоветтик мейкиндикти (Украина жана Грузия) аскердик өздөштүрүү деп боолголойт.
РФтин Кара деңиз флоту менен Түштүк аскердик округунун күчтөрү жана каражаттары америкалык аскердик кемелердин кыймылына тынымсыз көз салып, душмандык жоруктарга (россиялык чек араларды бузуу) ыкчам чара көрүүгө дайым даяр.
Arleigh Burke эсминецине деңизде суу бетиндеги кемелер жана субмариналар, абадан аскердик авиациясынын учкучтары көз салып, кургакта потенциалдуу душманды Кара деңиз флотунун жээктеги радарлары ачык коштойт. Кара деңизде АКШнын НАТОдогу өнөктөштөрү жана блоктон тышкаркы союздаштары менен чогуу окуулары, эсминецтин "деңизде эркин сүзүшү" жана "америкалык өзгөчөлүгү" суткасына 24 саат бою россиялык ракеталык комплекстердин байкоосунда.
АКШ кемелеринин Кара деңизде байма-бай машыгуулары – Вашингтондун киевдик режимди саясий колдоосунун белгиси. Бирок Кошмо Штаттардын Аскер-деңиз флоту деңиздердин айрым тилкелери россиялык экенин тааныбай, жаңжалдык кырдаалдарды атайын жаратып келет.
Россиялык жээктерге жакын Пентагондун машыгууларына аргасыздан авиация жана флоттун күчү менен чара көрүү – РФтин коопсуздугунун шарты. АКШ Аскер-деңиз күчтөрүнүн активдүүлүгүнүн өсүшү менен согуштук аракеттердин мүмкүндүгү да артууда. Анткен менен америкалыктардын мындай кооптуу оюндары оңунан чыкпас. Вашингтон менен Киевдин "кышында Украинага россиялык күчтөрдүн кол салары" туурасындагы жалган маалыматтарынын күчү көпкө узабады. Брюссель кооптонуп, азыртан "украиналык фронттон" оолактады.
НАТОнун башкы катчысы Йенс Столтенберг альянстын тышкы иштер министрлеринин Латвияда кечээ старт алган саммитинде "украиналык чек аралардын жанында россиялык күчтөрдүн топтолгонун" да карайт. Бирок жамааттык коргоо НАТОнун Уставынын 5-беренесине ылайык, ага башка мамлекет кол салган күндө да Украинага таралбайт. Альянс Киевди "толугу менен колдойт", бирок ал үчүн Москва менен согушууга барбайт. Мындан улам Украина менен "агрессор мамлекеттин" болжолдуу кармашында АКШнын Аскер-деңиз күчтөрүнүн USS Arleigh Burke эсминеци жана 6-флотунун башка кемелери европалык союздаштарынын жардамысыз аракет этүүгө мажбур болмокчу.
Реалдуу куралдуу салгылашта "союздаштардын өз ара аракети" Россиянын жогорку технологиялык соккусуна кабылат. Америкалыктар өз флотунун ракеталык кемесинин россиялык чек араларына жакын жерде жайгашуусу менен эле Москванын жүрөгүнүн үшүн алат деген ойдо. USS Arleigh Burke эсминеци аскердик маалыматтык тескөө системасы, "Иджис" абадан коргонуу тутумунун компоненттери менен жабдылган. 1600 чакырымга чейинки аралыкты багындыра алчу 60 "Томагавк" канаттуу ракетаны (бир бөлүгү өзөктүк куралданган) ташый алат. Ошондой эле бортунда кайыкка каршы ASROC жана Standart зениттик ракеталары бар. Бирок 6-флоттон өзүнчө бөлүнгөн Arleigh Burke Кара деңиздеги ыкчам мейкиндикте дээрлик сүрү деле жок. Андай буталарды жок кылууга россиялык моряктар жана учкучтар ийине келтире машыгышкан. Arleigh Burke тарабынан ракеталык куралдын колдонулушу Россияны жооп катары АКШ аймагындагы андай чечим кабыл алынган борборлорго сокку урууга түртөт.
29-ноябрда РФ Коргоо министрлиги "өнөктөштөрдүн" стратегиялык алсыздыгы жөнүндө эскертип, өзүнүн стратегиялык багыттагы ракеталык күчтөрүн кайра куралдандыруу алкагында шахтага "Ярс" (11 миң чакырым аралыкка дейре) континенттер аралык ракеталарынын жүктөлүшүн көрсөттү.
Үч баскычтуу "Ярс" ар бири 500 тоннага чейинки кубаттуулуктагы жеке мээлөөчү төрт блок менен жабдылган. РФ стратегиялык багыттагы ракеталык күчтөрүндө бул комплекстин мобилдик жана шахталык аткаруудагы 150дөн ашуун орнотмосу бар. Баш-аягы 600 аскердик блоктон турат.
"Советтер Союзу флотунун адмиралы Горшков" фрегаты 29-ноябрда дагы бир жолу "Циркон" гипер үндүү ракетасы менен таамай атып, 400 чакырымдан деңиздеги бутасын кыйраткан. Андан бир күн мурун Россияда бул ракеталардын сериялык өндүрүшү башталганын да белгилей кетели.
Баса, Украина коргоо министри Алексей Резников Бердянскидеги жаңы аскердик-деңиз базасынын курулушунун тез ыргагынан кеп салган. Бирок базадагы чет элдик журналисттер, CNN маалыматтары боюнча, "алдыда дагы иштер көп экенин", "согушка чейин" убакыт жетпей калышы мүмкүн экенин аңдашты.
Украинанын Аскер-деңиз күчтөрү жаңы эле америкалык Балтимордон мурда пайдаланылган "Island" тибиндеги эки күзөт катерин алды. Жакында жээкке чыгышы мүмкүн. Киевдеги саясий олку-солкулуктарга, мамлекеттик төңкөрүш даярдыгы жөнүндө ушак-айыңдарга карабастан, АКШ жана Украина куралдуу күчтөрү Донбассты тазалоо үчүн зооттолгон танк бригадасын жана аба-десанттык операциясын даярдоодо. Америкалык-украиналык бул пландар Европага жакшылык алып келбейт.
Норвегиялык TV 2 Norge маалымат каражаты "Россия өзүнүн саясий максаттарына жетүү үчүн кошумча аскердик күчтөрдү колдонууга даяр экенин, ошондой эле мажбурлоо дипломатиясына барарын белгилейт.
The Wall Street Journal басылмасы Россия Украинага кол сала турган болсо, Ак үйдүн эки: "оптимисттик" жана "пессимисттик" сценарийи бар экенин, бирок кандай болгон учурда да Украина өзү согушарын жазып чыкты. Башкалар жардамдашса да эч нерсе өзгөрбөйт. Москва эч кайда чегинбейт, Украина менен Батышты россиялык шарттарда тынчтыкка мажбурлоо үчүн эч бир нерсе тоскоол боло албайт.
Ошентсе да августта Афганистандагы апаат Киевде да кайталанбашы үчүн АКШ менен НАТОнун күчтөрүнүн Кабулдан качканын эстен чыгарбоо абзел.
Аскерий баяндамачы Александр Хроленконун Telegram каналына жазылыңыздар.