Кыштан жылыткычсыз чыгуунун жолдору. Жөнөкөй 14 кеңеш

Өлкөдө электр кубатын пайдаланууга чектөө киргизилди. “Түндүк электр” ААКсы тарабынан коюлган чектөөлөргө ылайык, бир фазалуу абоненттер — 5, үч фаза коюлган үйлөр — 10 киловаттка чейин гана керектей алышат. Башкача айтканда, эми кошумча электр жылыткычтарын жана күчтүү жабдыктарды пайдаланбоону өтүнүп жатышат.

Күз-кышкы убак башталган маалда Кыргызстандын айрым шаарларында борбордук жылуулук берилет. Ал эми жеке сектордогу турак үйлөр жылытууну качан баштоону өздөрү чечет. Анткен менен меш жагылып, батареялар жылып турса да, көп учурда бөлмөлөр салкын болот. Келиңиздер, эмнеге мындай болорун жана жылуулукту сактоо үчүн эмне кылуу керектигин карап көрөлү.

Чатыр, дубал, полду жылуулоо жана атайын чачыратмасы бар беш камералуу кош айнек терезелерди орнотуу кымбатка түшөт, бирок майнаптуу. Булар үйдөгү жылуулуктун коромжулугун 60 пайызга чейин азайтууга мүмкүндүк берет. Мындай камылганы алдын ала көрүп, кылдаттык менен даярдануу зарыл. Эгер кыш сизге күтүүсүз келсе, анда эски ыкмалар менен – терезенин кычыктарын жана жылчыктын баарын кагаз скотч менен бүтөп чыгыңыз.

Көп кабаттуу үйлөрдү жылуулук менен камсыздаган компаниялар сырттагы абанын температурасына жараша режимди жөнгө салат. Жеке турак жайларды жылытууну суук түшкөндө эмес, бир аз эртерээк баштаган оң.

Себеби күн сууктагандан кийин адамдар үйгө кирери менен тез жылытуу үчүн жогорку режимге бурайт. Бул керектөөнү арттырат. Ошол себептен эртерээк жандырып, бирок температураны өтө жогорулатпай — 20-21 градустун чегинде кармоо дурус. Мындай ченге көнгөн соң жылуулукту жогорулатпайсыз, газ, көмүр же отундан да үнөмдөйсүз.

Жылытуу режиминде иштеген кондиционер кадимки батареялардан алда канча натыйжалуу, болгондо да ал бир киловатт электр кубатына 3 киловаттка чукул жылуулук берет.

Бирок аны сырттагы абанын температурасы –15 градустан төмөн болбогон учурда пайдаланууга болот, бул техниканын негизги кемчилиги ушунда. Буу менен жылытуучу биз көнгөн радиаторлор чилдеде иштейт, бирок аларды маал-маалы менен адистерге каратып туруу зарыл.

Жыл сайын суук түшөрдө жылытуу тутумун желдетип, жандырып көрүп текшериңиз. Бул көп кабаттуу үйлөргө да тиешелүү. Батареяларды текшерип, түтүк туташмаларынан суу агар-акпасын караңыз. Радиаторлордон абаны чыгаруу абзел, болбосо ал суунун толук ысышына бөгөт болот. Буга атайын радиатордук ачкыч керектелиши мүмкүн, аны батареянын капталындагы оюкка коюу керек. Андан соң аны саат жебесине тетири бураңыз (ысык суудан абайлаш үчүн ал ачкычты кездеме менен кармаңыз). Бир аздан кийин топтолгон аба чыгат. Качан гана суу келе баштаганда клапанды бачым беките салыңыз. Эгер сиздикинде Маевскийдин крандары орнотулган болсо, бул кадам кыйла жеңил болот.

Эгер үйүңүзгө эски батареялар коюлса, аларды сөзсүз жууп чыгуу керек. Шлакка толгон радиаторлорго салыштырмалуу тазалары 40-50 пайызга жогору жылытат. Батареялар алып-такма кылып орнотулса аларды жууп чыгуу жеңил. Жеке үйлөрдөгү радиаторлорго жылуулукту жөнгө салуучуну орнотууга болот. Себеби бөлмөлөрдүн бардыгында эле жогорку температуранын зарылдыгы жок чыгар. Соңку убакта чоюн радиаторлор көп колдонулбайт, көпчүлүк аларды тезирээк жылыган алюминийге алмаштырууда. Борбордук жылытуудагы үйлөргө бул вариант туура келбейт, анткени алюминий радиаторлор андагы басымга ылайык эмес.

Пенофол же кадимки эле фольгадан жасалган жылуулукту чагылтуучу экран радиаторлордун майнаптуулугун арттырат. Алар бардык курулуш материалдары сатылган дүкөндөрдөн табылат. Экранды батареянын артына же жөн гана дубалга чаптап коюңуз. Жылуулук дубалдан бөлмөгө чагылат. Мындай ыкма менен бөлмөдөгү аба температурасын 1-2 градуска өйдөлөтүүгө болот.

Көп учурда үй же батирлерде батареялар эмерек же парда аркасында калат. Эмеректи радиаторлордон 15 сантиметрдей аралыкта жайгаштырып, кайсы бир убакта көп таралган батареялар үчүн кооздук панелдеринен таптакыр баш тарткан жакшы.

Бөлмөдө аба эркин айланышы үчүн парданы да, ички торун да ачып коюңуз. Анан да кыскараагын тандаган оң. Жер чийип турган парда тагылган бөлмөдө жылуулук айланышы кыйын. Булардын баары эске алынса, батареялар 10-12 пайызга күчтүүрөөк жылыйт.

Кышкысын да күн көп жылуулук берет. Эгер гелио-суу жылыткычыңыз болсо, муну даана байкамаксыз. Анда күндүн нуру сууну аяздуу күндө да 50 градуска чейин жылыта алат. Бул бекер энергияны үйдө да пайдаланыңыз. Күндүзү бөлмөгө күн нуру жакшы киргендей кылып пардаларды ачып, түнкүсүн гана жаап коюңуз. Мындай жөнөкөй эле кадам үйдөгү абаны түнкүсүн да бир нече градуска жогорулатууга мүмкүндүк берет.

Үйдөгү кадимки эле чаң жылуулукту төмөндөтөт, ошондуктан маал-маалы менен радиаторлордун чаңын сүртүп туруңуз. Ошондо бөлмөдөгү аба жылый түшөт.

Радиаторлор күңүрт, дубалдар ачык түскө сырдалганы оң, ошондо жылуулук кубаты жакшыраак чагылат. Парда менен дубал кагаздарын ачык түскө алмаштырып койсоңуз да үй жылыйт.

Үйдө же батирде абанын айланышына желдетүү тутуму жооп берет. Эгер ал бузулса кычкылтекке бай таза аба көп кирбей, башты оорутат.

Кичине терезени ачып, бөлмөдөгү желдетүү торчосуна кагазды жакындатыңыз. Эгер кагаз ага жабыша түшсө, вентиляция жакшы иштеп жатканын билдирет. Эгер иштебесе, анда  тазалап чыгуу абзел.

Медиктер үйдү, айрыкча сыркоологон адам жашаган турак жайды тез-тез желдетип туруу керектигин айтышат. Бирок үйдү муздатып албагыдай кылып желдетүүнүн жолу барбы?

Бул үчүн болгону терезелерди толук, бирок бир азга гана ачыңыз. Мындайда таңдан тарта ачып койгонго караганда жылуулук текке сарпталбайт. Үйгө желим же кош айнектелген терезе коюлган болсо желдетүү өзгөчө маанилүү. Анткени алар абанын табигый алмашуусун бөгөйт.