БИШКЕК, 28-сен. — Sputnik. Кыргызстандын аймагында жасалма сом табылгандыгы тууралуу социалдык тармактарда тараган билдирүүлөргө байланыштуу өлкөнүн Улуттук банкы банкнотанын аныктыгын кантип текшерүү керектигин эске салды.
Жасалма акча жасоочулардан этият болуу жана анык банкнотаны жасалмасынан айырмалоо үчүн бардык коргоо белгилерин текшерип көрүү зарыл:
- Сүрөт. Банкнотаны кылдаттык менен текшерип, сүрөттөрдүн тунуктугуна көңүл буруңуз.
- Рельефтүүлүк. Сүрөттөгү портрет менен жазуулардын рельефтүүлүгүн (одуракайлыгын) кол менен кармап текшерип көрүңүз.
- Суу белги. Банкнотаны жарыкка салып кароодо ак тилкесинде жайгашкан суу белгисин текшерүү зарыл. Суу белгинин сүрөтү банкнотадагы портреттин сүрөтүнө дал келүүгө тийиш.
- Коргоо тилке. Жарыкка салып кароодо туташ болуп көрүнүп туруучу жана номиналдык санды камтыган көзөнөкчө түрүндөгү коргоо тилкелерин текшерүү зарыл. 5000 сомдук банкнотаны жантайтып кароодо коргоо тилкеси кызыл түстөн жашыл түскө өзгөрөт.
- Номиналдын сандары. Банкнотанын төмөнкү оң бурчунда жайгашкан тик бурчтукка көңүл буруңуз. Акчаны жантайтып кароодо оюу-чийменин алдында номиналдын саны көрүнөт.
- Голографиялык тилке (100, 200, 500 жана 1 000 сомдук банкноталарда гана). Банкнотанын ар бир бурчунан жарыкка салып кароодо голографиялык тилкедеги сүрөттөр өзгөрөт.
- Түсүн өзгөрткөн боёк (5 000 сомдукта гана). Банкнотаны ар бир бурчунан жарыкка салып кароодо тик бурчтуктун өңү жашыл түстөн көк болуп өзгөрөт.
- Голограмма (2 000 сомдукта гана). Банкнотаны сол жактан оң жагына же тескери жагына жантайтып кароодо "25" деген сан улуттук оюу-чийимге айланып өзгөрөт.
- Микрооптикалык тилке (2 000 сомдукта гана). Банкнотаны ар бурчунан жарыкка салып кароодо тилкедеги көлөмдүү сүрөттөлүш, кыймылдын таасири кубулуп, чагылышып көрүнөт.
Эгерде колуңузга шектүү банкнота түшүп калса, анда анын аныктыгына экспертиза жүргүзө турган жакынкы ички иштер бөлүмүнө баруу же Улуттук банкка өткөрүп берүү керек.
Улуттук банк улуттук валютанын шектүү банкноталарын жана монеталарын экспертизага күн сайын, дүйшөмбүдөн жумага чейин 9:00дөн 15:00гө чейин кабыл алат. Экспертиза акысыз жүргүзүлөт жана беш жумуш күндөн ашпайт.
Улуттук банк шектүү банкнотаны сатып өткөрүүгө аракет кылбоо керектигин, жасалма акчаны таркаткан адам да мыйзам алдында жазаланарын эскертти.