АКШнын жаңы администрациясы Россия менен болгон алгачкы эле байланышы, атап айтсак, мурдагы күнү Рейкьявиктеги РФ тышкы иштер министри Сергей Лавров менен мамкатчы Энтони Блинкендин жолугушуусунун алдында америкалыктардын "Түндүк агым – 2" долбоорунун немец катышуучуларына каршы жаңы санкциялардан баш тартары боюнча маалымат тарап кетти. Саммитти утурлай түзүлгөн мындай кырдаалга РИА Новости баам салган.
Бул капыстан дал келүү өңдөнөт. Мамлекеттик департамент конгресске доклад менен чыкмак. Анда газ түтүгүн куруу жана пайдаланууга тиешеси бар ишканалардын баарын, анын ичинде "Түндүк агым – 2" долбоорунун оператору болгон германиялык Nord Stream 2 AG компаниясын да кошо жазалоо керектиги тууралуу былтыркы декабрь айындагы чечимдин аткарылышы боюнча отчет берилмек. Анан эле санкция салынбай турганы айтылды. Бул тууралуу бейрасмий маалыматтар да АКШдагы Байдендин каршылаштарын катуу кыжырдантты.
"Орустардын тобу биздин газ түтүктөрүбүздү өчүрүп коё алат, ал эми биз алардын ушул багыттагы курулуштарына тоскоол боло албайбыз", — деп жазды National Review. Басылма жакындагы эле Colonial Pipeline америкалык түтүгүнө жасалган хакердик чабуулдан кеп козгоп турат. Дароо эле "орус изин" ойлоп табышкан.
Ал эми сенатор Тед Круз: "Калыстык менен айтсак, Байдендин командасы доорубуздагы эң россиячыл администрацияга айланып барат", – деди. "Укмуш. АКШнын мыйзамдарына карабай Байден Путинге газ түтүгүн курууга кызуу кол кабыш кылууда", – деп кыйытты. Албетте, мында "орустар" ички америкалык саясий күрөш инструменти катары гана зарыл эмеспи. Бул кадам менен Байден Путинге жакшылык кылып жатпаганы, тек гана Берлин менен мамилесин начарлатып албоодон сактанганын баары, анын ичинде республикачылар да жакшы түшүнөт.
Америкалыктар эбактан бери эле "Түндүк агым – 2" долбоорун үзгүлтүккө учуратуу үчүн мүмкүн болгон жолдун баарын издеп келет. Бирок алар курулушту гана создуктуруп, бирок аны пайдалануудан немецтерди баш тартууга мажбурлай алган жок. Жаңы санкциялар деле Берлиндин позициясын өзгөртө алмак эмес, тескерисинче, алар америкалык басымга жана Вашингтондун талаптарына баш ийүүгө катуу жооп берүү керек деген ойду бекемдемек. Ал эми Германия шайлоого камынып турган кезде америкалык санкциялар америкалыктардын сүймөнчүктөрү – ошол эле "жашылдардын" дарегине залал келтирмек.
"Жашылдар" немец ишканаларына каршы америкалык санкцияларды колдой алышмак эмес. "Түндүк агым – 2" долбооруна канчалык терс көз карашта болсо да, америкалыктардын бул кадамын колдоо өз улутуна жана европалыктарга каршы көрүнүп калмак. Жаңы санкциялардан улам алар америкалык кийлигишүүнү кескин сынга алууга аргасыз болушмак. Өлкөдөгү шайлоо алдындагы кырдаалда калктын үчтөн экиси Россия менен дурус мамилени жактап турганда Кошмо Штаттар алардын колдоосунан ажырап калса уттуруп коёт. Байден дал ушул себептен мындай кыйчалыш маалда Германия менен алакасын курчутуп алгысы жок. Тескерисинче, июнь айына белгиленген Европага сапарында ал баарына – америкалыктарга да, европалыктарга да, Россияга да атлантикалык шериктештик калыптанганын, Америка менен Европа кайрадан бирге экенин көрсөтүүнү көздөйт. Анын ичинде глобалдык маселелерде да, Украина өңдүү маанилүү темаларда да Москвага чогуу каршы турууда деген тейде жар салгысы келет.
"Түндүк агым – 2" долбооруна каршы жаңы санкциялардан баш тартуу – Кошмо Штаттардын кызыкчылыгынан алып караганда кыйла туура аракет. АКШ ансыз деле аталган долбоорду токтотууга көп күч жумшап келбедиби.
Байдендин кетирилген катачылыктарды оңдоп, ЕБ менен мамилени түзөтүү аракети, албетте, Европанын өз жолу менен кетүүгө укугун таануу үчүн жасалып жаткан жери жок. Россияны эле тургай Кытайды да ооздуктоо саясатынын жаңы форматына кошуп алуу үчүн Америка болгон күчтөрүн кайра топтоштуруп, европалыктарды жооткотуп, аларды түшүнүү жана сый көрсөтүүгө умтулууда. Немец ТИМ башчысы Хайко Маас да "америкалыктардын жаңы санкциялардан баш тартышы Германия АКШ үчүн маанилүү өнөктөш экенин айгинелеп турарын" билдирди.
Батыш каатчылыкта, бирок атлантисттердин германиялык элитага таасир этүүнүн мүмкүнчүлүктөрү дале эбегейсиз. Ошондуктан "Түндүк агым – 2" жаатындагы оюндар күзүндө Германияда жаңы коалиция түзүлгөндө кайра уланары бышык. Ал убакка дейре курулушу аяктап калган газ түтүгүнө немец саясатчыларын – "жашылдарды" пайдалануу менен бөгөт болуу маңызсыз.
Анткен менен бул немец тарыхындагы жаңы барак болмокчу. Анда германиялыктарга "Түндүк агым -2" долбоорун же Россия менен болгон алакасын да эмес, өзүнүн, дегеле жалпы европалык суверенитетти коргоого туура келет.