Быйылкы сезондо Эверестке чыгууга уруксат алган 300дөн ашык адамдын арасында кыргызстандык Эдуард Кубатов дагы бар. Учурда 4 500 метр бийиктикте чокуга карай бараткан Эдуард мырза менен Sputnik Кыргызстан агенттиги байланышып, кыскача маек курду.
— Эдуард мырза, Эверестке баратканыңыз баарыбыз үчүн жагымдуу кабар болду. Сапарыңыз тууралуу айтып берсеңиз?
— Биз азыр деңиз деңгээлинен 4 500 метр бийиктикте жайгашкан Динплоче деген жерде баратабыз. Экспедициянын башталганына беш күн болду. Буюрса, 20-25 күндүн ичинде Эверестти багынтканга аракет кылабыз.
— Дүйнөнүн эң бийик чокусун багындыруу идеясы өзүнөн-өзү эле жаралбаса керек?
— Эверестти багындыруу менин альпинизм спортундагы эң чоң максатым болчу. Буюрса, аз күн ичинде ошол кыялымды орундатам.
Альпинист Эдуард Кубатов
© Фото / предоставлено Эдуардом Кубатовым
— Бул чокуга чыгууда тажрыйбасы жок альпинисттерге уруксат берилбейт эмеспи. Сиз канча жыл даярданып, кайсы чокуларга чыгып өзүңүздү сынап көрдүңүз?
— 6 жылдан ашык убакыттан бери даярданып келем. 2014-жылы биринчи жолу Чоң-Алай кырка тоосундагы Ленин чокусун багындыргам. Бийиктиги 7 134 метр. Андан кийин Түштүк Америкадагы Анд тоолорунун эң бийик чокусу болгон Аргентинадагы Аконкагуа чокусуна чыктым. Анын бийиктиги 6 960 метр. 2015-жылы Европанын эң бийик жери, 5 648 метр болгон Эльбрус чокусун багындырдым. Андан кийин Австралиянын эң бийик жери болгон Косцюшко чокусуна чыктым. Бул чоку өтө деле бийик эмес, деңиз деңгээлинен 2 230 метр бийиктикте. Чуркап эле чыкканбыз. Быйыл жаңы жылда деңиз деңгээлинен 5 895 метр бийиктикте турган Африкадагы эң бийик чоку — Килиманжарону багындырдым. Азыр эми Эверест чокусуна аттандым. Азыр даярдыгыбыз жакшы. Экспедициялык топтун моралдык духу аябай күчтүү.
— Эверестке чыгууну каалаган альпинисттер тажрыйбалуу компанияны тандашы керектигин билебиз. Кимдин жетекчилиги алдындагы экспедициялык топ менен баратасыз?
— Белгилүү жана тажрыйбасы мол орус альпинисти Александр Абрамовдун тобундамын. Экспедициянын курамында жалпы 14 альпинист барбыз.
— Алардын баары сизге окшоп биринчи жолу бараткандарбы же арасында буга чейин Эверестти багынткандар да бар бекен?
— Жарымы Эверестти 2-3 жолу багындырган атактуу альпинисттер. Калгандары дүйнөдөгү башка чокуларга чыкканы менен Эверестке биринчи жолу бараткандар. Алардын ичинде мен дагы бармын.
— Азыр бир күндө канча аралыкты басып өтүүдөсүздөр?
— Учурда биз турган жерде абанын температурасы 6 градус суук. Учурда күн сайын 13-15 чакырым аралыкты басып, күнүгө 700-800 метр бийиктикке көтөрүлүүдөбүз. Азыр биз жаңы климатка жана улам өзгөрүлүп туруучу атмосферага көнүү үчүн жай баратабыз. Алдыда Лобуче деген 6 200 метрлик чоң тоо бар. Андан кийин базалык лагерлер башталат, ошондон ары жагын Эверестке карай чыныгы экспедиция десек болот.
— Александр Абрамов баштаган топ өзүнчө эле баратасыздарбы же дүйнөнүн башка өлкөлөрүнөн келген альпинисттерге кошулдуңуздарбы?
— Быйыл жазгы сезондо Непал бийлиги дүйнөдөгү эң бийик чокуга чыгам деген 332 адамга лицензия берди. Учурда алар 33 эл аралык экспедициялык топтун курамында өз-өзүнчө баратышат. Негизинен Россиянын, Европанын, АКШнын, Жаңы Зеландия жана башка мамлекеттердин белгилүү компаниялары.
— Альпинисттер Эверестке чыгуунун баасы кымбат экенин айтып келишет. Сыр болбосо сиз канча акча жумшадыңыз?
— Ооба, каражат аябай эле көп кетет. 5 миң метрден жогорку лагерлерде чыгым аябай эле көп. Непалдын өзүнүн компанияларында киши башына баа 30-40 миң доллардан башталат. Ал эми дүйнөгө белгилүү чоң компанияларда 85-100 миң долларга чейин. Абрамовдун экспедициясына мен 60 миң долларга жакын каражат төлөдүм. Муну 2014-жылдан бери топтоп келгем.
— Буга чейин Эверестке Кыргызстандан башкалар дагы чыкканбы же сиз биринчи баратасызбы?
— Кыргыздардын атынан өлкөбүздүн желегин көтөрүп биринчи мен баратам десем болот. 1997-жылы казак экспедициясы менен СССРдин эл аралык класстагы спорт чебери, кыргызстандык Дмитрий Греков Эверестти багынткан. Бирок ал Кыргызстандын эмес Казакстандын желегин көтөрүп чыккан.